Een hervorming die de flexibiliteit van onze arbeidsmarkt dreigt te raken
De federale regering bekijkt opnieuw het systeem van de flexi-jobs. Minister van Begroting Vincent Van Peteghem wil de fiscale voordelen inperken om de sociale zekerheid te beschermen. Vandaag genieten flexi-jobbers van een bijzonder gunstig statuut: ze betalen geen of nauwelijks belastingen of sociale bijdragen op hun loon, tot een plafond van 18.000 euro per jaar. Ook voor werkgevers zijn de lasten laag, wat het systeem aantrekkelijk maakt in sectoren waar flexibiliteit essentieel is.
Maar dat gunstregime staat dus onder druk. Van Peteghem wil het systeem rechtvaardiger maken, terwijl Vooruit zelfs pleit voor een verhoging van de werkgeversbijdrage tot 28 procent. Voor veel werkgevers klinkt dat als een alarmsignaal: wat bedoeld is als een sociale correctie, kan in de praktijk de doodsteek betekenen voor een formule die hen helpt om pieken in de werkdruk op te vangen.
Group S: “Werkgevers dreigen massaal af te haken”
Om te peilen naar de impact van zo’n hervorming bevroeg HR-dienstverlener Group S 761 werkgevers uit verschillende sectoren. De resultaten zijn opvallend eensluidend: als flexi-jobs evenveel zouden kosten als een vaste werknemer, zou 82 procent van de bedrijven ermee stoppen. Slechts een minderheid, zo’n elf procent, zou het systeem blijven gebruiken, terwijl acht procent nog twijfelt.
“Als flexi-jobs even duur worden als vaste contracten, verliezen ze hun bestaansreden,” zegt Frank Verbruggen, Legal Manager bij Group S. “Dat zou de flexibiliteit in sectoren zoals horeca, retail en evenementen ernstig onder druk zetten.” Zijn analyse vat samen wat veel werkgevers voelen: dat een hervorming die bedoeld is om de sociale zekerheid te versterken, ook onbedoeld de operationele slagkracht van bedrijven kan aantasten.
Waarom werkgevers afhaken
Werkgevers die aangeven te zullen afhaken, doen dat vooral om financiële redenen. Een groot deel van hen vreest dat het systeem niet langer betaalbaar zal zijn zodra de fiscale voordelen verdwijnen. Daarnaast menen velen dat de kosten dan niet meer opwegen tegen de voordelen, zeker in sectoren waar marges klein zijn en personeelskosten zwaar doorwegen. Sommigen vrezen bovendien dat een hervorming ook zal leiden tot meer administratieve complexiteit, wat de drempel om nog met flexi-jobbers te werken verder verhoogt.
“Flexi-jobs zijn voor veel bedrijven het smeermiddel dat pieken in de werkdruk opvangt,” legt Verbruggen uit. “Zonder dat voordeel vallen ze terug op duurdere of moeilijker inzetbare alternatieven.”
Waarom ze tóch waardevol blijven
Toch blijven veel werkgevers overtuigd van de meerwaarde van het systeem. Wie flexi-jobs zou blijven inzetten, doet dat vooral omdat ze een ongeëvenaarde flexibiliteit bieden. Ze maken het bovendien eenvoudiger om snel personeel te vinden in een krappe arbeidsmarkt, waar vaste rekrutering vaak tijdrovend en duur is. Ook het personeel zelf vraagt er geregeld naar: werknemers die al een vaste job hebben, willen graag wat bijverdienen op een eenvoudige en fiscaal interessante manier. Sommige werkgevers wijzen daarnaast op het positieve imago dat flexi-jobs hen opleveren, omdat ze zo kansen bieden aan mensen die anders misschien niet aan de slag zouden kunnen. Vandaag maakt meer dan de helft van de bevraagde werkgevers gebruik van flexi-jobs, vooral in sectoren die kampen met onregelmatige werkdruk en onvoorspelbare pieken. In de horeca, retail en evenementen zijn flexi-jobbers vaak het verschil tussen kunnen blijven draaien of tijdelijk moeten sluiten.
Wat betekent dit voor HR?
Voor HR-professionals is het debat rond de flexi-jobs meer dan een budgettaire discussie. Het raakt aan de kern van strategisch personeelsbeleid: hoe combineer je wendbaarheid met betaalbaarheid? Een hervorming die de financiële aantrekkelijkheid van flexi-jobs vermindert, kan leiden tot hogere personeelskosten, minder flexibiliteit en nog meer druk op rekrutering en planning.
De uitdaging voor HR wordt dan ook om binnen een nieuw kader dezelfde mate van operationele soepelheid te behouden. Dat betekent creatiever plannen, alternatieve contractvormen verkennen en nauwer samenwerken met sectorfondsen en overheden om duurzame oplossingen te vinden.
Tussen budget en realiteit
De intentie van de regering om de sociale zekerheid te versterken is begrijpelijk, maar de cijfers van Group S tonen hoe precair het evenwicht is tussen budgettaire rechtvaardigheid en economische realiteit. “Een hervorming mag geen afbraak worden,” waarschuwt Verbruggen. “Flexi-jobs vullen vandaag een reële nood in. Als je dat instrument verzwakt, creëer je een nieuw probleem in plaats van er één op te lossen.”
Wat bedoeld is als een financiële correctie, dreigt uit te monden in een structurele verschuiving op de arbeidsmarkt. Voor veel bedrijven zijn flexi-jobs geen luxe, maar noodzaak en een essentieel instrument om de schaarste aan arbeidskrachten en de grilligheid van de markt het hoofd te bieden.
