Hoe vaak sta jij stil bij de kracht van verhalen in je dagelijks leven? Waarschijnlijk zo goed als nooit. En dat is normaal. Verhalen zijn het water waarin we zwemmen; ze beïnvloeden hoe we denken, voelen en handelen, zonder dat we het vaak beseffen.
Het belang van verhalen werd vorige week nog maar eens duidelijk tijdens de Love Tomorrow conferentie. Wij gingen langs met onze #ZigZagHR NXT community voor jonge HR-professionals en luisterden naar de inzichten van enkele vooruitstrevende denkers. Velen van hen hadden het over hoe verhalen onze visie op de wereld en onze acties vormgeven. Ze benadrukten hoe belangrijk positieve en hoopvolle verhalen zijn om ons te inspireren en aan te zetten tot actie.
Nochtans worden we overspoeld met negatieve verhalen. De polycrisis hakt er stevig in: klimaatproblemen, politieke chaos, oorlog, economische stress en sociale verdeeldheid. De (online) krantenkoppen staan vol met rampen en conflicten. Het is gemakkelijk om je overweldigd te voelen. Dit soort verhalen maakt ons bang en geeft ons het gevoel dat we machteloos staan.
Omdat ze zo vanzelfsprekend zijn, zien we ze vaak over het hoofd. En toch zijn verhalen super krachtig. Verhalen helpen ons begrijpen wat er om ons heen gebeurt en bepalen hoe we naar de toekomst kijken. Ze zorgen ervoor dat we in actie schieten of juist passief blijven toekijken. Verhalen zijn niet alleen entertainment voor kinderen; ze vormen onze wereldbeelden en motiveren ons om in actie te komen.
Door verhalen te vertellen over veerkracht, samenwerking en vooruitgang, in plaats van hopeloosheid, angst, verdeeldheid en wanhoop, kunnen we een positieve(re) mindset creëren. Als we kiezen voor hoopvolle verhalen, maken we ruimte voor verandering en groei. Ze activeren ons, geven ons moed en laten ons zien dat de toekomst niet vaststaat, maar door ons gemaakt wordt.
En dan gaat het niet om het negeren of minimaliseren van de problemen en uitdagingen die er wel degelijk zijn, maar om te laten zien dat we ze kunnen oplossen. Want met enkel te praten over alles wat fout loopt activeren we te weinig mensen om iets te veranderen. Het moet dus anders.
Als we verhalen delen die laten zien hoe we elkaar kunnen helpen en ondersteunen, bouwen we sterkere communities. Iedereen heeft hierin een rol: media, scholen en leiders moeten verhalen promoten die ons laten zien wat mogelijk is. Verhalen van innovatie en samenwerking zijn de verhalen die we nodig hebben om mensen te activeren.
Het vertellen van deze verhalen is een bewuste keuze, maar het is vooral ook een verantwoordelijkheid. Het is aan ieder van ons om een narratief te creëren dat ons vooruit helpt, één dat niet blijft hangen in angst en hopeloosheid, maar ons motiveert om samen aan een betere toekomst te bouwen.
Hoe vaak sta jij stil bij de kracht van verhalen in je dagelijks leven? Ik hoop vanaf nu een beetje vaker dan voorheen.
Reflectie
Wil jij je meer bewust worden omtrent de invloed van de verhalen die je hoort en vertelt? Neem dan kort de tijd om over deze vragen na te denken:
Hoe vaak sta jij stil bij de invloed van verhalen op jouw dagelijkse leven?
Denk aan de verhalen die je dagelijks hoort via het nieuws, sociale media, boeken, en gesprekken met anderen. Hoe beïnvloeden deze verhalen jouw emoties en gedrag?
Ken je een inspirerend verhaal van iemand die een verschil heeft gemaakt?
Schrijf over een persoon die jou heeft geïnspireerd met hun verhaal. Wat hebben zij bereikt en hoe heeft hun verhaal jou beïnvloed?
Wat zou er gebeuren als we elke dag een positief verhaal delen in plaats van negatieve berichten?
Stel je voor dat je elke dag een inspirerend verhaal zou delen met vrienden, familie, of online. Wat voor effect denk je dat dit zou hebben op jezelf en de mensen om je heen?
Hoe zou de wereld eruitzien als we meer aandacht besteden aan verhalen van samenwerking en vooruitgang?
Beschrijf hoe je denkt dat de maatschappij zou veranderen als de nadruk meer zou liggen op positieve verhalen over samenwerking en succes.
Visualiseer de toekomst waarop jij hoopt. Wat voor verhalen zouden nodig zijn om deze toekomst te realiseren? Welke stappen kun jij nemen om meer positieve verhalen te verspreiden in jouw omgeving?
Wat voor soort toekomst wil jij zien, en welk verhaal zou die toekomst in gang kunnen zetten? Denk na over concrete acties die je kunt ondernemen om positieve verhalen te delen en te promoten.
Actie
Wil jij ook echt actie ondernemen? Met dit actieplan kan jij een negatief verhaal omzetten in iets positiefs en inspirerends.
Wat was het negatieve verhaal?
Denk aan het negatieve verhaal zoals je het hebt gehoord of schrijf het kort op. Bijvoorbeeld: “Sociale ongelijkheid groeit, met als gevolg dat veel mensen geen toegang hebben tot goed onderwijs, fatsoenlijk werk en eerlijke lonen.”
Analyseer de kern van het probleem
Wat is de kern of oorzaak van het probleem? Bijvoorbeeld: “Structurele discriminatie en ongelijke kansen op de arbeidsmarkt dragen bij aan de groeiende kloof tussen verschillende sociale groepen.”
Zoek naar positieve elementen
Hoe kan je dit ‘omdenken’? Wat zijn de leermomenten of positieve aspecten in dit verhaal? Bijvoorbeeld: “Er zijn steeds meer initiatieven en bedrijven die zich inzetten voor inclusiviteit, diversiteit en gelijke kansen op de arbeidsmarkt.”
Formuleer een positief alternatief
Zet het negatieve verhaal om in een alternatief dat focust op hoop en toekomstmogelijkheden. Bijvoorbeeld: “Ondanks de uitdagingen zien we steeds meer bedrijven en organisaties die actief beleid voeren om inclusiviteit en diversiteit te bevorderen. Programma’s voor opleiding en bijscholing helpen mensen uit achtergestelde groepen om hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Deze initiatieven tonen aan dat verandering mogelijk is en dat iedereen de kans kan krijgen om succesvol te zijn.”
Deel het positieve verhaal
Vertel het positieve verhaal aan anderen. Zorg ervoor dat je de focus legt op de positieve aspecten en de groei die eruit voortkomt. Bijvoorbeeld: “Heb je gehoord over bedrijf _ dat een speciaal opleidingsprogramma heeft opgezet voor kansarme jongeren? Ze bieden stages en mentorschap aan om deze jongeren klaar te stomen voor een succesvolle loopbaan. Deze initiatieven laten zien dat we door inclusieve acties sociale ongelijkheid kunnen verkleinen en iedereen een eerlijke kans kunnen geven.”