Het begint met een goede reputatie

Waarom is maatschappelijk geëngageerd leiderschap zo belangrijk? En wat betekent dat concreet op de werkvloer? We vroegen het aan Gaëtan Hannecart, CEO van buurtontwikkelaar Matexi. Over leiderschap dus, maar niet zomaar leiderschap, en over het belang van positieve, verbindende verhalen en zijn klavertje vier.

Creatieve, potentiële leiders een stem geven én de middelen om baanbrekende ideeën uit te werken, ondersteund door bedrijfsleiders met kilometers op de teller. Zo kan je Belgium’s 40 under 40 samenvatten. Het project gaat uit van Pierre Gurdjian (bestuursvoorzitter van de ULB en voormalig McKinsey-partner), Laurent Coulie (Philanthropy Manager bij de IdEA Europe Foundation) en Gaëtan Hannecart.

“We gaan op zoek naar 40 ondernemende mannen en vrouwen, jonger dan 40, die zich willen storten op de complexe, maatschappelijke uitdagingen van de komende decennia”, licht Gaëtan Hannecart toe. “Vandaag is dat uiteraard de sociaaleconomische crisis die ons door de coronapandemie te wachten staat, maar het gaat veel verder: het klimaat, de energietransitie, de vergrijzing, mobiliteit, digitalisering, sociale inclusie,… Waarom? Omdat het tijd is dat de leiders van morgen de fakkel overnemen. Het is aan hén om te bepalen in welk soort wereld ze willen leven, wat daarvoor nodig is en wat daarvoor in stelling gebracht moet worden. Het is niet aan ons om hen op te leggen in welk soort wereld wij denken dat zij moeten leven.”

Maatschappelijk engagement 1
40 under 40

Steeds meer zie je CEO’s maatschappelijke uitdagingen opnemen: CEO activism. Hannecart laat zich daarbij leiden door 4 E’s: education, entrepreneurship, environment, economic & social development. Met Belgium’s 40 under 40 is hij overigens niet aan zijn proefstuk toe. Hij stond in 1998 mee aan de wieg van Youthstart, is medeoprichter in 2006 van de denktank Itinera Institute en voorzitter bij Guberna (het vroegere Instituut voor Bestuurders). Dat engagement gaat terug naar zijn schooltijd op het Jezuïetencollege in Antwerpen: “Het heeft enige tijd geduurd voor ik begreep dat een ogenschijnlijk zeer klassieke opleiding toch progressief kon zijn, en dat meritocratie en maatschappelijk engagement goed samengaan. Een goede opleiding genieten is een voorrecht, maar het houdt voor mij ook de verantwoordelijkheid in om iets terug te doen. Dat heeft ertoe geleid dat ik me na mijn terugkeer van Harvard Business School als jonge dertiger heb voorgenomen om naar het leven te kijken vanuit vier dimensies: persoonlijk, friends & family, professioneel en maatschappelijk. In de VS leerde ik Steve Mariotti kennen, de oprichter van Network For Teaching Entrepreneurship (NFTE). Zijn idee om kansarme jongeren maatschappelijk te herintegreren door hen ondernemende vaardigheden bij te brengen was voor mij een openbaring, vandaar dat ik in 1998 YouthStart (toen nog NFTE Belgium) opstartte met de hulp van enkele oudere bedrijfsleiders.”

“Geregeld zit ik samen met mensen die het systeem bekritiseren en na 20 minuten pik ik dan in met de vraag: we zijn het ongeveer eens over de analyse, maar wat gaan we er nu concreet aan doen?” vertelt Hannecart. “Na 30 seconden oorverdovende stilte beginnen ze dan opnieuw kritiek te spuien op het systeem en waarom zij er zelf niets aan kunnen doen. Een ondernemer daarentegen gelooft in de maakbaarheid van de dingen en ziet mogelijkheden waar anderen beperkingen zien. Zo krijg je wel dingen in beweging.”

Het doel van 40 under 40 is een diverse groep, representatief voor de maatschappij, en dat zowel in gedachtengoed, gender, sociale achtergrond als professionele activiteit. En ja, er zijn wel degelijk selectiecriteria. “We richten ons tot talentvolle jongeren van een volgende generatie, met een bewezen track record van maatschappelijk engagement naast hun gebruikelijke professionele activiteit.”

Wanneer is Belgium’s 40 under 40 geslaagd? “Als enkele van deze jongere mensen uiteindelijk verantwoordelijke posities innemen en belangrijke maatschappelijke problemen weten aan te pakken. We brengen hen samen in workshops en naarmate er ideeën en behoeftes aan de oppervlakte komen, zullen we hen trachten te helpen samen met onze supporters. Dat kan zijn door hen te introduceren bij experten, ons netwerk aan te spreken, of coaching of mentoring om hun project te versnellen of een duwtje te geven. Maar het initiatief en de content komen van hen. Een netwerk helpt om een deur te openen, niet om een project uit te werken.”

Maatschappelijk engagement 2
De true cause van een bedrijf

Zo’n 2 jaar geleden schoof Deloitte The Rise Of The Social Enterprise – Where Performance Meets Purpose naar voren als essentiële trend. Leidinggevenden kunnen zich dan ook best de vraag stellen tot welke maatschappelijke doelstelling zij wensen bij te dragen. “Voor Matexi is die true cause ‘mensen een aangename woonomgeving bezorgen, een warme thuis’. Een woning is immers veel meer dan vier muren met een dak erboven”, legt Hannecart uit. “Mensen bloeien open in een buurt waar ze met elkaar in verbinding staan. Sociale verbondenheid, buurtgevoel en gemeenschapsleven maken deel uit van een warme thuis.”

Matexi, opgericht in 1945 door drie broers Vande Vyvere in Meulebeke, bezorgde al 42.500 gezinnen een warme thuis. De groep is marktleider in buurtontwikkeling en binnenstedelijke reconversieprojecten met activiteiten in België, Luxemburg en Polen. De CEO is ervan overtuigd dat ondernemingen en maatschappelijke organisaties steeds meer naar elkaar zullen toegroeien, dat ondernemingen slechts relevant blijven in de mate dat ze proactief streven om bij te dragen tot een true cause, en dat social profit organisaties betere resultaten kunnen behalen indien ze het professionalisme en de resultaatgerichtheid van de for profit durven omarmen. “We denken te veel in of-of in plaats van en-en.”

Maatschappelijk engagement 3
Geëngageerd leiderschap

In 1997 maakte Matexi, toen nog een kmo met zo’n 30 medewerkers, de omslag van verkavelaar naar buurtontwikkelaar. Het was de aanzet naar de groep met 320 medewerkers van vandaag. Aanleiding was het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen. Vanaf dan werd gaandeweg een meer holistische aanpak gehanteerd met meer aandacht voor niet alleen de woning, maar ook de omgeving en de bijhorende groentaal, mobiliteit, waterhuishouding, biodiversiteit, veiligheid, architecturale harmonie en andere dimensies.

“Voordien was ons businessmodel: grond kopen en met zo weinig mogelijk infrastructuurkosten de verkoopbare oppervlakte maximaliseren”, blikt Hannecart terug. “Vandaag selecteren we zorgvuldig de projecten die we willen realiseren. We doen een grondig marktonderzoek, we hebben een zelf ontwikkelde buurtbarometer om de sterktes en zwaktes van elke buurt in kaart te brengen en dan proberen we wat ontbreekt in de buurt toe te voegen. Elk van onze projecten moet een meerwaarde bieden aan de omliggende buurt én de toekomstige bewoners. Daarnaast hebben we als onderneming ook een kader met een aantal harde, niet negotieerbare randvoorwaarden gedefinieerd: veiligheid en integriteit. Binnen dat kader streven we maximaal naar de interactie tussen planet, people en profit. En dat doen we op vier niveaus. Op buurt-niveau: hoe kunnen we dingen doen die goed zijn voor de planeet (ecologie), voor de mensen (inclusie) en die de waarde van het vastgoed in de buurt doet stijgen (profit)? Op unit-niveau: hoe zorgen we ervoor dat de woning goed geïsoleerd is (ecologie, planet), goed functioneert (people) en waardevast is en zelfs bij voorkeur in waarde stijgt (profit)? Op het niveau van de onderneming: hoe kunnen we minder CO2 uitstoten (planet), inzetten op opleidingen van onze medewerkers (people) en zorgen voor een voldoende rentabiliteit (profit)? En uiteindelijk op het niveau van de samenwerkingen met onze zeer talrijke partners.”

En hoe vertaalt zich dat naar HR initiatieven? “Aan de basis zijn we een familiebedrijf, warmmenselijk maar zonder nepotisme en met focus op rentabiliteit”, reageert Hannecart. “Met de focus op de korte termijn zonder de lange termijn uit het oog te verliezen. Denk aan wat ik zei over of-of: bij ons gaat het om en-en. Dat geven we ook aan in onze Matexi Academy: we zetten in op doorgroeimogelijkheden en verlonen mensen op hun inzetbaarheid en niet op hun functie. Door te verlonen op inzetbaarheid creëren we meer flexibiliteit om mensen in te zetten in diverse rollen. Mensen zijn natuurlijk wel zelf verantwoordelijk voor hun inzetbaarheid.”

Hannecart heeft alvast een eigen klavertje vier paraat: reputatie, mensen, projecten en dan pas financiële middelen, in die volgorde: “Een goede reputatie – daarmee begint het – trekt goede mensen aan. Met een goede reputatie én goede mensen kan je goede projecten aanpakken. En met een goede reputatie én goede mensen én goede projecten vind je altijd het geld om die goede projecten te realiseren. Op basis van mijn klavertje vier stel ik altijd mijn briefing op naar onze raad van bestuur.”

4 tips om maatschappelijk geëngageerd te ondernemen en te leiden

  1. Geef potentiële leiders een stem én de middelen om baanbrekende ideeën uit te werken, ondersteund door bedrijfsleiders met kilometers op de teller.
  2. Ondernemingen zullen slechts relevant blijven in de mate dat ze proactief streven om bij te dragen tot een true cause.
  3. Door te verlonen op inzetbaarheid in plaats van op functie creëer je meer flexibiliteit om mensen in te zetten in diverse rollen.
  4. Met een goede reputatie én goede mensen én goede projecten vind je altijd het geld om die projecten te realiseren.

Schrijf je in op de wekelijkse HR-nieuwsbrief

Ook interessant

LEES MEER