Terwijl de federale regering met het Paasakkoord enkele belangrijke stappen zet richting een meer activerend arbeidsmarktbeleid – onder meer via de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd – mogen we het bredere plaatje niet uit het oog verliezen. Dat zegt Paul Verschueren, Regionaal Directeur Vlaanderen bij Federgon. “Als we willen vermijden dat de structurele mismatch op onze arbeidsmarkt verder toeneemt, zijn bijkomende investeringen nodig in begeleiding, activering en opleiding. Net in budgettair krappe tijden is het essentieel om werk te maken van een duurzaam en toekomstgericht arbeidsmarktbeleid. Blijven investeren in mensen dus: arbeidsmarkthervormingen vragen om aanvullende begeleiding.
Van uitkering naar werk: de brug moet sterker
Het zogeheten Paasakkoord van de federale regering bevat enkele logische en noodzakelijke maatregelen voor de Belgische arbeidsmarkt. De beperking van de werkloosheidsuitkering tot een termijn van maximaal twee jaar maakt een einde aan een wereldwijde anomalie in het Belgische werkloosheidsstelsel. Dit neemt niet weg dat extra inspanningen broodnodig zullen zijn om de werkzaamheidsgraad duurzaam richting 80% (of meer) te krijgen. Onze arbeidsmarkt kent een brede waaier van problematieken die een diepgaande aanpak vereisen, onder meer via een doortastende en sluitende begeleiding van werkzoekenden en inactieven.
Het idee dat de beperking van de werkloosheidsuitkering voldoende is om de uitdagingen van de arbeidsmarkt het hoofd te bieden, is gevaarlijk: als alleenstaande maatregel is ze ontoereikend.
Paul Verschueren, Regionaal Directeur Vlaanderen – Federgon
De motor van de arbeidsmarkt valt stil
De Federgon-index meet sinds 2008 de activiteit in de uitzendsector en treedt daarbij op als een kanarie in de koolmijn van de conjunctuur. Die laat zich eerst voelen in de flexibele schil van de arbeidsmarkt, zowel in de neergaande als opgaande fase van de cyclus. De Federgon-index kende haar historische hoogtepunt in 2018, een niveau dat sedertdien niet meer werd gehaald. De correlatie tussen economische groei en groei van de uitzendactiviteit lijkt verstoord door een simultaan spel van vraag- en aanbodschokken.
Een persistent grote vraag op de arbeidsmarkt
Desondanks blijven bedrijven problemen ondervinden in de zoektocht naar geschikte kandidaten. De vacaturegraad, die het aantal openstaande vacatures in de economie weerspiegelt, bedroeg eind 2024 nog steeds 4,12%! De werkgelegenheidsintensiteit van de groei was de voorbije jaren opvallend hoog, maar werd wel gestuwd door de jobgroei in de niet-marktdiensten, namelijk overheid en onderwijs, maatschappelijke dienstverlening en zorg. Daarnaast zijn er ook ‘kwalitatieve’ bezorgdheden. In januari 2025 rapporteerde 14,7% van de bedrijven in de verwerkende nijverheid productiebelemmeringen als gevolg van een gebrek aan geschoolde kandidaten.
De skillsuitdaging groeit bovendien exponentieel
Veelzijdige werknemers groeien niet aan de bomen. De mismatch tussen vaardigheden en vacatures heeft altijd al bestaan, maar een combinatie van maatschappelijke ontwikkelingen, technologische ontwikkelingen en de productiviteitsuitdaging dragen elk afzonderlijk bij aan de toenemende ‘skillskloof’. Directe matching tussen werkzoekenden en vacatures wordt, zonder bijkomende inspanningen van up- en reskilling een pak moeilijker. Zonder gerichte inspanningen rijden we onszelf klem.
De kosten van arbeid
De voorbije 4 jaren is de loonkost per uur met 20% gestegen, alleen al ten gevolge van inflatie. In combinatie met een erg competitieve omgeving en lage productiviteitsgroei valt de kosten-batenanalyse zelden uit in het voordeel van arbeid. In combinatie met het deken van grote onzekerheid dat onze economie vandaag bedekt, betekent dit dat bedrijven erg voorzichtig omspringen met aanwervingen, zelfs als het gaat om vervangingen.
We zullen meer moeten doen, met minder
Deze cocktail komt boven op de aanzienlijke krimp van de bevolking op actieve leeftijd. Tussen 2023 en 2028 zal zo maar liefst 13,3% van de werkende bevolking (20-64 jaar) definitief uit de arbeidsmarkt treden. Een hogere productiviteit zou deze krimp kunnen compenseren om de economische groei en de welvaartsmachine te ondersteunen, maar ook hier scoren we ondermaats met een jaarlijkse productiviteitsgroei van net boven de 1%.
De motor van onze arbeidsmarkt valt stil. De kosten van arbeid creëren een ongeziene druk op competitiviteit en op productiviteit, de skillsuitdaging vereist een sterkere inzet op up- en reskilling en de vergrijzing komt met rasse schreden op ons af.
Paul Verschueren, Regionaal Directeur Vlaanderen – Federgon
Net nu spant de regionale overheid de broeksriem aan en dringt men verscheidene initiatieven terug in het beleidsdomein Werk. De beperking van de werkloosheid in de tijd door de federale regering is de belangrijkste beslissing die België de voorbije decennia in haar arbeidsmarkt heeft genomen, maar tegelijkertijd ook de gemakkelijkste. De middelen die op korte termijn worden bespaard moeten worden geïnvesteerd in activeringsbevorderende maatregelen van begeleiding, up- en reskilling.
De échte duurzame winst zit hem in een toegenomen werkzaamheidsgraad en een productievere workforce.
Schrijf je in op de wekelijkse HR-nieuwsbrief
Jouw verhaal lanceren bij #ZigZagHR?
Bespreek met ons de opties om jouw branded content op onze site te zetten.
