Geen producten in je winkelwagen.
Passie voor ballet delen ze. En beiden bereikten ze de top. Nu ze de kaap van de 40 al een tijdje gerond hebben, kijken ze terug op een heel verschillend carrièreparcours. Wim Vanlessen ging voor specialisatie, Suyin Aerts ontpopte zich tot een overtuigde zigzagster.
- Hoe hebben ze hun talent ontwikkeld?
- Wat zouden ze anders doen, mochten ze mogen herbeginnen?
- En zijn ook hier parallellen te trekken naar het bedrijfsleven, naar HR, naar talent management?
Twee carrières, twee sterren, twee virtuozen op de balletbühne – en toch met een heel andere visie op een loopbaan. Wim Vanlessen kiest radicaal voor ballet, Suyin Aerts proeft ook van totaal andere disciplines.
Na 25 jaar stopte Wim Vanlessen in februari 2019 als principal danser bij het Ballet Vlaanderen, maar dat betekent niet dat hij afscheid neemt van ballet. Dansen is geen job, het is een leven en komt altijd op de eerste plaats. Al die tijd was hij – naar eigen zeggen – agressief ambitieus. Hij koos resoluut en rücksichtslos voor ballet. Alles moest wijken. Twaalf was hij, toen hij naar de Koninklijke Balletschool vertrok in Antwerpen. En hij heeft het gemaakt, schitteren op het podium, dat was zijn missie.
Vandaag, op zijn 43ste, is hij – ook naar eigen zeggen – halsstarrig zoekende: “Ik heb het heel goed gehad en mooi kunnen afsluiten. Nu waan ik me in een oceaan van opportuniteiten, al voelt het nog meer als spartelen dan echt zwemmen.” Het liefst van al wordt hij nu artistiek directeur en schittert niet hij, maar zijn dansers. Daar gaat talent management over, beklemtoont hij: mensen laten schitteren.
Ook Suyin Aerts koos op jonge leeftijd voor ballet. En ook zij is agressief ambitieus. Nog altijd. En in tegenstelling tot Wim, dus niet alleen in ballet. Zij heeft bewust gekozen voor een zigzag-loopbaan, een keuze om verschillende talenten te verkennen. Die voorkeur sluit naadloos aan bij haar extreme nieuwsgierigheid.
“En ik kan moeilijk nee zeggen. Eigenlijk wil ik gewoon alles doen, maar ik heb ondertussen geleerd dat je in het leven wel degelijk keuzes moet maken. Soms dwingt het leven je zelfs tot een keuze.”
Ze verwijst daarmee naar haar proteïne S-deficiëntie, een zeldzame stollingsafwijking, die haar tot het besef bracht dat ze ook minder roekeloos in het leven kan staan. Ze combineert ondernemerschap (ze runt samen met haar partner Dan Vandevoorde de befaamde marketingmateriaalzaak X-Treme Creations) met freelance opdrachten in en voor de media, onder andere voor Kanaal Z. Daarnaast doet ze veel presentatiewerk op businessevents. Geen standaard traject voor dit podiumbeest. Ze begon als ballerina, was erna actrice, heeft in de modesector gewerkt en besloot pas daarna te gaan studeren.
Zigzaggen of niet?
Een loopbaankeuze maak je voor het leven – of juist niet
De job voor het leven ruimt (voorzichtig) plaats voor loopbaantrajecten of caleidoscopische loopbanen, zoals Ian Sanders en David Sloly ze in hun boek Mash-Up! noemen. We gaan meer projectmatig of role-based werken. In deze nieuwe realiteit neemt Generation Flux de lead, schreven we in #ZigZagHR – Waarom de beste HR geen HR meer is. De fluxers zijn niet zozeer een generatie, maar wel multi-getalenteerde professionals die kicken op complexiteit en constant hun loopbaan rekalibreren. Je kan hen ook zigzaggers pur sang noemen.
Onmiskenbaar beantwoordt Suyin Aerts aan dat profiel. “Er zijn in het leven weinig tot geen onomkeerbare keuzes, enkel het ouderschap is onomkeerbaar”, lacht ze. “Beslissingen neem je niet voor het leven, je kan altijd je kar keren. Ik geloof in seriële passies, waarbij je gaandeweg nieuwe dingen ontdekt of soms herontdekt. Momenteel neig ik naar journalistiek en modereren. Dat gaat terug naar toen ik op mijn 16de geïnspireerd werd door mijn leraar moraal, zelf een journalist die in de Golfoorlog verslag had uitgebracht. Die passie is op de achtergrond verdwenen, maar komt nu opnieuw tot uiting. Ik zie dat ook bij mijn kinderen, die meerdere talenten verkennen. Het is trouwens niet omdat je veel dingen doet, dat je niet kan focussen.”
“Als je balletdanser wil worden, kan je dat niet een beetje doen”, poneert Wim Vanlessen. “In topsport ga je er 100% voor óf niet. En ook al zijn er altijd uitzonderingen, je kan best op jonge leeftijd die keuze maken. Ik had toen geen enkel idee wat een carrière inhoudt, noch van de voordelen en gevaren. Maar eens ik daarin begon te groeien, voelde ik: dit is mijn ding. Op mijn 17de had ik al verschillende prijzen gewonnen, waaronder de prestigieuze Prix Professionnel in Lausanne. Ik dacht dat de wereld aan mijn voeten lag. Maar dat was niet zo. En dat was meteen de eerste reality check. Ik raakte geblesseerd en besefte dat het allemaal voorbij kan zijn in een oogwenk. Voeten opnieuw op de grond. Ik heb alles opgegeven voor het dansen, want ik wilde kost wat kost de top bereiken. Voor mij betekende dat: de beste versie van mezelf worden. Ik was ervan overtuigd dat er geen andere optie was. Daarom heb ik tot op het einde van mijn loopbaan resoluut voor het Ballet Vlaanderen gekozen.
“De balletwereld is bijzonder competitief en je moet altijd uitgekozen worden voor die ene rol. Ik vond het belangrijk dat ze op mij konden rekenen door me 100% te focussen op mijn carrière.”
TIP voor de professional:
Weet waar je naartoe wil en ga ervoor. De route er naartoe kan recht of zigzag lopen en zal niet altijd makkelijk zijn. Maar als je weet waar naartoe, biedt dat perspectief en krijgt je loopbaan vorm.
TIP voor HR en leidinggevende:
Weet dat mensen hun persoonlijke kijk hebben op een loopbaan. De ene richt zich op één zaak, de andere heeft seriële passies. En het is niet omdat je veel dingen doet, dat je niet kan focussen.
Zigzaggen of niet?
Een loopbaan is een opeenvolging van keuzes – of gaat voor één optie
“Ik was een product van het Ballet Vlaanderen”, vindt Wim Vanlessen. “Zij beslissen wanneer, wat en met wie je danst, dat is heel strikt. Een hiërarchisch bedrijf bepaalt ook wanneer, waar en met wie je werkt, maar het Ballet bepaalde ook mijn leven. Het is best dat je daar tijdens je balletcarrière niet te veel over nadenkt. 60 tot 80 uur dansen voor een niet zo aantrekkelijk salaris. Als ballet geen passie is, dan stop je ermee. Ik heb resoluut voor mijn carrière gekozen met de voor- en nadelen hieraan verbonden. Een carrièrebegeleiding met een manager zoals we vandaag kennen in de sportwereld had een grote meerwaarde kunnen zijn, dit begint men nu in de culturele wereld te ontdekken.”
Momenteel is Wim Vanlessen freelancer: “Nu kan ik projecten kiezen, een vrijheid die ik nooit eerder in mijn leven gekend heb, maar ik ervaar wel dat ik structuur kan gebruiken, iemand die samen met mij een traject uitstippelt, die weet waar ik (niet) naartoe wil, die samen met mij aanklopt bij mogelijke partners, zoals cultuurhuizen en balletgezelschappen. Zijn er headhunters die op mijn profiel wachten? Ik heb gans mijn leven gedanst en heb hierdoor een onwaarschijnlijke werkethiek en ik kan een verhaal brengen voor een publiek.”
“In de danswereld ben je een instrument, je doet je best en dwingt kansen af, maar onbewust leer je af om zelf na te denken”, stipt Suyin Aerts aan.
“We onderschatten het belang om onszelf te verkopen. De Kardashians kunnen misschien niets, maar ze zijn expert in het zichzelf verkopen. Er zijn zoveel mensen met zoveel talent, maar ze krijgen zichzelf niet verkocht.”
Dankzij haar multitalent heeft Suyin Aerts haar handen meer dan vol: “Ik bekijk mijn loopbaan als een portfolio van projecten, die elkaar niet opvolgen, maar door elkaar heen lopen. Ik heb project management gestudeerd en daar heb ik geleerd dat elk project een begin en een einde heeft, maar daar ben ik te rusteloos voor, ik wil altijd meerdere projecten tegelijkertijd doen.”
Ze raadt het iedereen aan: hou meerdere borden in de lucht. Ze is zich bewust van de voor- en nadelen, maar evenzeer van de basisvoorwaarden en mindset die daarvoor nodig zijn: “Ik kon mijn school combineren met semi-professioneel ballet. Ik hou graag verschillende deuren open. En dat maakt dat je ook makkelijker kan weggaan als iets je niet meer boeit. Ik heb mezelf altijd heruitgevonden.”
TIP voor de professional:
De specialist maant je aan: “Whatever you are, be a good one!” Die overgave en trots is ook ontzettend kostbaar en aantrekkelijk. Maar de generalist waarschuwt: “Je droom mag je niet verblinden, probeer ook andere opportuniteiten te zien gaandeweg. Durf ook te aanvaarden dat je een droom (tijdelijk) moet opbergen en ga dan voor een andere droom.”
TIP voor HR en leidinggevende:
Het degelijk uitbouwen van een loopbaan vergt begeleiding. Een goede manager beseft dat én zorgt daarvoor, geeft hoop zoals ouders hoop geven aan hun kinderen.
Zigzaggen of niet?
Loopbaankeuzes maak je niet alleen – of bij voorkeur niet
Om je talent te ontwikkelen – of je nu een specialist of een seriële expert bent – heb je zelfkennis, passie en discipline nodig. En net zoals de context en een flinke portie geluk een rol spelen, beïnvloeden ook de mensen die ons (professioneel) omringen (mee) onze loopbaankeuze: ouders, partner, kinderen, coach, leidinggevende,… Loopbaankeuzes maak je zelden alleen.
Wim Vanlessen denkt aan zijn tijd met Lena De Meerleer als CEO en Kathryn Bennetts als artistiek directeur van het Ballet Vlaanderen: “Een échte people manager. Dat waren de beste jaren van mijn loopbaan, waarin ik als danser het meest geschitterd heb en het meeste de (internationale) pers gehaald heb. Nochtans danste ik niet beter dan in andere jaren. Maar zij zetten talent op de voorgrond. Dat is voor mij de essentie van een goed leider: wanneer je al het talent waarmee je je omringt naar de voorgrond gidst en laat schitteren. Met zo’n directie verandert het bedrijf in een mum van tijd. Dat maakt dat mensen schitteren, zichzelf overstijgen. Dergelijke leiders zetten mensen boven cijfers, plaatsen talent management boven processen.”
“Geef mensen kansen op basis van hun talent”, maant Wim Vanlessen aan.
“De grootste fout van de laatste jaren, zowel in topsport, in cultuur als in het bedrijfsleven, is dat het juiste talent niet altijd op de juiste plaats zit. Je verdient om op het podium te mogen schitteren omdat je een goed balletdanser bent, niet om welke andere reden dan ook.”
“Diversiteit is zeer belangrijk, maar rolmodellen zijn niet noodzakelijk een garantie voor meer inclusiviteit,” merkt Suyin Aerts op. “Diversiteit breng je eerder door de juiste vragen te stellen en diverse invalshoeken aan bod te laten komen dan dat je een aantal blanken of ouderen of mannen vervangt door mensen met een andere kleur, leeftijd of gender. Je brengt hiermee iets in het bedrijfsleven wat helaas ingebakken zit in de film- en danswereld: je wordt gecast op basis van een typologie. Dan krijg je niet het juiste talent op de juiste plaats.”
De uitdaging is dus: hoe kan je mensen motiveren en inspireren om het beste van zichzelf te geven zonder dat ze daarvoor in ruil steeds meer geld verwachten? Wim Vanlessen, met een knipoog naar Pink Floyd in zijn antwoord:
“Het codewoord is hoop. Hoop dat je vooruit kan gaan, mensen willen uiteindelijk allemaal vooruit in het leven. Maar als de hoop ontnomen wordt, wordt de mens comfortably numb. Dat is gevaarlijk.”
“Je moet mensen meegeven dat hun bijdrage, hoe klein ook, belangrijk is in het geheel”, vult Suyin Aerts aan. Mocht Wim Vanlessen artistiek directeur zijn van het Ballet Vlaanderen, “dan zou ik mensen een platform geven om te schitteren, want zo maak je een sport of bedrijf groot. Elke sport in België is bekend en populair geworden dankzij mensen die erin schitteren en zichzelf overstijgen. Als het Ballet Vlaanderen wil overleven en jong talent wil aantrekken, dient ze in talent management te investeren. De motor draait pas op volle toeren als je de mensen laat schitteren.”
“We kunnen ons niet voorstellen dat iemand traint voor een marathon zonder een coach, maar het leven is ook een marathon, dus ook daar hebben we een coach voor nodig”, merkt Suyin Aerts op.
“Uit elk project dat ik heb, komt een nieuw project voort. Ik voel me bijna als een dj die mixt, waarbij het ritme van de ene song naar de andere song overgaat. Voor mij werkt dat het best, maar ik kan me inbeelden dat andere mensen liever eerst een project afronden, vooraleer ze al dan niet met een pauze ertussen aan het volgende beginnen.”
TIP voor de professional:
Iedereen moet weten waar hij voor staat. Dit wil niet zeggen dat iedereen in de spotlight hoeft te staan, maar je dient wel te weten wat jouw vlag is en of die past bij de vlag van het bedrijf waar je werkt.
TIP voor HR en leidinggevende:
Een goede coach zegt niet wat je moet doen, maar luistert en inspireert.
Schrijf je in op de wekelijkse HR-nieuwsbrief
