Geen producten in je winkelwagen.
Niet bepaald, hoor ik je denken. Het voelt niet gepast om over politiek te praten over het werk, al zeker niet als je een voorbeeldfunctie als leidinggevende hebt. Een kleine 70% vindt het een taboe-onderwerp op de werkplek, zo bleek recent uit onderzoek van de Antwerp Management School en SD Worx.
Over politiek praten zorgt in vele gevallen voor spanningen tussen mensen. We willen onze standpunten verdedigen en anderen overtuigen, liefst theatraal en met grote emotie. Een hoogoplopende discussie op het familiefeest of in de vriendenkring kan daarom misschien nog net, maar is op het werk absoluut ongewenst. We kiezen voor politieke neutraliteit en houden onze politieke kleur voor onszelf.
Zowel ons loon als onze politieke voorkeur zijn goed bewaarde geheimen op de Vlaamse werkvloer.
En toch.
Indirect heb je als werkgever en in de praktijk als leidinggevende wél impact op het kiesgedrag van werknemers. Niet door pamfletten uit de delen of luidkeels bepaalde politieke standpunten te verkondigen, wél door werknemers eenvoudigweg een stem te geven op de werkvloer.
Meermaals toonde onderzoek aan dat er een duidelijke link is tussen inspraak op het werk en brede democratische betrokkenheid. De belangrijkste verklaring hiervoor is socialisatie. Wanneer inspraak en deelname aan besluitvorming ingeburgerd zijn op het werk, versterkt dit ons prodemocratisch gevoel in de samenleving. Omgekeerd leiden autoritaire, toxische of polariserende werkomgevingen tot een verzwakking van dit gevoel.
Concreet: Vlaamse werknemers met een blanco of een extreme stemvoorkeur, zoals voor Vlaams Belang of PVDA, vertonen een lagere mate van politiek vertrouwen. Opvallend is dat zij ook aanzienlijk lager scoren op het gebied van werknemersdemocratie vergeleken met hun collega’s die andere politieke voorkeuren hebben.
Dit suggereert dat mensen die blanco of extreem stemmen zich minder gehoord voelen en zich minder psychologisch veilig voelen op het werk.
En laat dat nu net het punt zijn, waar er nog veel werk aan de winkel is op de Vlaamse werkvloer. Elkaar op een veilige en elegante manier feedback geven behoort immers niet tot onze sterktes. Vlaamse en bij uitbreiding Belgische arbeidsverhoudingen slepen van oudsher een conflict- in plaats van een ‘win win’ model met zich mee. Over vele thema’s wordt er gezwegen en heersen er taboes. Opvallend cijfer: 26% spreekt zich niet uit, ook al hebben zij goede ideeën m.b.t. het werk. Een gemiste kans, niet enkel voor de werknemer, maar ook voor de organisatie en ondernemer, omdat heel wat innovatiepotentieel op deze manier verloren gaat.
Medewerkers daadwerkelijk een stem geven op de werkvloer, blijft dan ook om meerdere redenen cruciaal. Bedrijven worden steeds vaker uitgedaagd om niet alleen zakelijk, maar ook maatschappelijk impact te genereren en te rapporteren. De schaarste op de arbeidsmarkt maakt werknemers bovendien mobieler. Voelen zij zich niet gehoord of gezien, dan is de kans groot dat zij vertrekken. Tot slot zal ook op zondag de rekening gepresenteerd worden.
Het communicerend vat van inspraak indachtig, zullen de verkiezingsuitslagen wellicht voldoende redenen geven om het – iet wat ouderwets klinkende – thema ‘werkplekdemocratie’ snel een nieuw leven in te blazen.
Deze blog werd geschreven door Peggy De Prins, arbeidssocioloog Antwerp Management School
Lees verder
