PARTNERCONTENT

Een turbo op de noodzaak tot Levenslang Leren

De maatschappij evolueert razendsnel,” zo start Paul Verschueren, Director Economic Affairs van Federgon, de federatie van HR-dienstverleners, ons gesprek. “De nood aan een versterking van Levenslang Leren wordt steeds urgenter.” Drie grote ontwikkelingen, maatschappelijk of beleidsmatig, dwingen ons om een turbo op leren te zetten. “De tijd dat iemand genoegen kan nemen met een diploma uit het secundair of hoger onderwijs, ligt definitief achter ons.”

Om alle actoren in het brede opleidings- en onderwijsveld samen te brengen, lanceerde Federgon de whitepaper Een toekomst voor Leren. Leren voor de toekomst. Daarin legt ze de dringende noodzaak bloot van een modern en toekomstbestendig leerbeleid om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen inzetbaar worden en blijven. In een snel veranderende wereld, waar technologische ontwikkelingen en duurzaamheid centraal staan, is het noodzakelijk dat we de actuele kaders rond leren en ontwikkelen updaten en upgraden.

Drie sleutelontwikkelingen

Federgon identificeert drie sleutelontwikkelingen die de noodzaak tot actie accentueren. De eerste ontwikkeling is de “twin transition”: de doelstellingen die Europa ambieert onder de Green Deal bestaan uit het samenspel van digitalisering en verduurzaming. Technologie speelt een dominante rol in de ambitie om het eerste CO2-neutrale continent ter wereld te worden en is dan ook onmisbaar in de ontwikkeling naar een duurzame en digitale economie. Het benutten van elke kans tot leren en ontwikkelen is een noodzakelijke voorwaarde om deze transitie succesvol te realiseren.

De tweede ontwikkeling betreft automatisering en artificiële intelligentie. Deze technologieën veranderen niet alleen de aard van het werk, maar ook de vaardigheden die nodig zijn om in de moderne werkplek te floreren. Artificiële Intelligentie kan leren en ontwikkelen personaliseren en efficiënter maken, terwijl automatisering routinetaken overneemt.

De derde ontwikkeling is de Belgische, maar ook de Europese productiviteitsuitdaging. De klassiek hoge Belgische productiviteit staat al enkele jaren onder druk. Onze groei is stilgevallen. Voor meer productiviteitsgroei kijken we aan tegen wijzigende noden rond competenties en skills. Levenslang Leren is hierbij cruciaal.

“Deze drie ontwikkelingen zetten een turbo op de noodzaak tot Levenslang Leren,” zegt Paul Verschueren. “Om de capaciteit van onze opleidingsinstellingen in België ten volste te benutten, stellen we drie belangrijke transities voor: een nieuw referentiekader, een duidelijk afgebakend financieel kader, en een stimulerend institutioneel kader.”

Een nieuw en aangepast referentiekader

Met een nieuw en aangepast referentiekader, benadrukt Federgon het belang van levenslang leren als een voortdurend proces dat niet stopt bij het verlaten van de schoolpoort of universiteit. Dit concept, ook wel “learning in the flow of life” genoemd, onderstreept dat leren zowel in de professionele- als in de privécontext plaatsvindt. Het huidige denkkader reduceert levenslang leren nog te vaak tot het aantal uren dat een cursist doorbrengt in een formele leeromgeving, zoals een klaslokaal.

Een breder perspectief dringt zich op: een perspectief waarin diverse leervormen worden omarmd: denk aan informeel, hybride of sociaal leren. Dit aangepaste referentiekader moet rekening kunnen houden met de individuele leergoesting en motivatie van burgers, die verder reiken dan hun huidige job of functie. Het doel is om een cultuur van levenslang leren te creëren waar iedereen zijn verantwoordelijkheid opneemt en waar de focus verschuift van een baangerichte naar een loopbaangerichte aanpak.

“Concreet moeten we breed durven kijken naar wat leren net is. We mogen ons niet vastrijden in een klassieke, klassikale opleiding en denken dat een one-size-fits-all-beleid ons de toekomst kan inrijden”.

Paul Verschueren

Een duidelijk afgebakend financieel kader

“De Belgische overheden investeren aanzienlijke bedragen in onderwijs en beroepsopleiding, maar de vraag blijft of deze middelen wel juist worden besteed”, zegt Verschueren.

Federgon pleit voor een beleid dat ondernemerschap in Learning & Development aanmoedigt en de markt laat spelen waar die beter geplaatst is. Het financiële kader rond leren en ontwikkelen kan geoptimaliseerd worden, de middelen kunnen efficiënter en effectiever ingezet worden. Dit betekent dat de overheid zichzelf een regisseursrol aanmeet en de vraagsturing in het opleidingslandschap aanmoedigt.

“De audits over de KMO-portefeuille en de beleidsevaluatie van het Vlaams Opleidingsverlof zijn enorm positief en tonen ook aan dat zij een groot aandeel van het kortgeschoold doelpubliek bereiken”, zegt Verschueren. “Dat toont aan dat deze vraaggestuurde ondersteuning een duidelijk succes is, ook voor moeilijker te bereiken groepen. We moeten elke partner dan ook op zijn sterktes uitspelen, ieder heeft zijn doelen in deze maatschappelijke opgave.”

Daarnaast is het belangrijk dat de overheid inzichten ontwikkelt in de toekomstige evoluties van skills, jobs en sectoren en daarbij elk individu de regie over hun loopbaan en ontwikkeling geeft. Een individuele leer- en loopbaanrekening die laagdrempelig bereikbaar is, sterkt burgers en opleidingsverstrekkers in deze uitdaging.

Een stimulerend institutioneel kader

“Het huidige beleid wordt gekenmerkt door tegenstrijdige en contraproductieve maatregelen van verschillende overheden, wat leidt tot een gebrek aan coördinatie en een gemeenschappelijke visie,” stelt Verschueren.

Een gemeenschappelijk beleid rond levenslang leren dat door alle regio’s wordt uitgedragen is meer dan welkom. De voorbije decennia is het zwaartepunt bij de regio’s komen te liggen, zij hebben heel lang gepleit om hier meer verantwoordelijkheden in te kunnen nemen en dat begint vandaag resultaten op te leveren.

Federgon stelt voor om de Federal Learning Account af te schaffen en te vervangen door een Individual Learning Account voor alle burgers, ongeacht hun professionele status. Dit moet burgers beter in staat stellen om gedurende hun volledige loopbaan te investeren in zelfontwikkeling. Daarnaast moet de overheid samenwerkingsverbanden tussen het onderwijs en het bedrijfsleven, inclusief de privé-opleidingsmarkt, meer promoten. Ook mag het beleid niet blind zijn voor het belang van inclusiviteit bij levenslang leren: de focus op de relatie werkgever-werknemer moet verlegd worden naar de burger, ongeacht de professionele status.

In “Een toekomst voor Leren. Leren voor de toekomst” maken we verschillende aanbevelingen die deze transities kunnen realiseren. “We pleiten voor een shift van een recht op opleiding naar een cultuur van levenslang leren waar iedereen zijn verantwoordelijkheid opneemt”, concludeert Paul Verschueren. “En daarvoor willen we met iedereen samen aan tafel zitten. Overheid, openbare instellingen, het klassieke onderwijs, de private opleidingsmarkt, tot ook de verschillende sectororganisaties. We willen alle ondernemingen sensibiliseren om een sterk leerbeleid te ontwikkelen en we willen alle instanties meer controle geven over de besteding van hun opleidingsmiddelen.”

“Met deze whitepaper geven we het startschot van een brede discussie die ons allemaal aanbelangt. We hebben, met alle opleidingsverstrekkers en onderwijsinstellingen, meer dan voldoende spierkracht in huis om dit Leeroffensief te winnen, daar hoeft alvast niemand aan te twijfelen.”

Paul Verschueren

Schrijf je in op de wekelijkse HR-nieuwsbrief

Jouw verhaal lanceren bij #ZigZagHR?

Bespreek met ons de opties om jouw branded content op onze site te zetten.

Ook interessant

LEES MEER