Een eindeloos experiment in muziek, theater en performing-arts waarin 55 mannen, 55 stemmen en 55 verhalen samenkomen. Zo omschrijven ze zichzelf. Koorbazen is een mannenkoor uit Zwolle, maar niet het soort dat je verwacht. Koorbazen produceert eigen muzikale shows op ongepolijste locaties en is ook te zien op festivals en diverse events in Nederland. Ze brengen muziek die raakt, in een mix van stijlen – van klassiek tot beatbox – maar wat hen echt bijzonder maakt, is wat eronder zit: de ruimte die ze nemen (en geven) om te tonen wie ze zijn. Tijdens Unmask Your Talent, hun eerste internationale optreden, deelden ze verhalen over kwetsbaarheid, over zoeken naar je plek en samen groeien. Voor HR-professionals is het een krachtige metafoor: wat als we in onze organisaties ook zulke veilige ruimtes kunnen creëren? Waar mensen niet alleen ‘komen werken’, maar zich ook echt durven uitspreken? Koorbazen liet zien hoe verbindend dat kan zijn én hoeveel talent er dan bovenkomt.
Ruimte voor verschil
Noem Koorbazen niet zomaar een mannenkoor. Want ze zijn veel meer dan dat! Het is een diverse groep mannen die net zo goed van elkaar verschilt als dat ze elkaar aanvullen. Ze zijn ambtenaar, schilder, journalist, therapeut, student, docent, jongerenwerker. Homo en hetero. Vader, zoon, opa. De jongste is 17, de oudste in de 80. Ze komen uit Zwolle, Groningen, Brabant, maar evengoed uit Suriname en India. Wat hen bindt, is niet een muzikale achtergrond – die hebben ze lang niet allemaal – maar de wil om samen te zingen, zich uit te drukken, zichzelf te laten zien, te delen wat ze weten en open te staan voor alles wat nieuw is. Stoer en zacht tegelijk en verrassend kwetsbaar. Ze dagen elkaar uit, houden elkaar vast en verleggen samen grenzen die ze individueel misschien niet durfden aan te raken. Hun boodschap? Dat elke man – met al zijn verschillen, rollen en emoties – een ‘baas’ kan zijn. Niet boven anderen, maar over zijn eigen verhaal.
Wat Koorbazen laat zien, is precies wat we in organisaties ook nodig hebben: ruimte voor verschil. Voor mensen die zichzelf mogen zijn, mét alles wat ze meebrengen. Een omgeving waarin je je veilig voelt om je uit te spreken, om te experimenteren, om te groeien. Waar je niet hoeft te kiezen tussen kracht of kwetsbaarheid, maar waar je gewoon mens kan zijn. Dat is inclusie. Dat is psychologische veiligheid. En dat is waar talent echt zichtbaar wordt.
Iedere dinsdag thuiskomen
Vooraf konden we spreken met Ruben, Luuk en Harold. Alle drie anders, maar met één ding gemeen: bij Koorbazen voelen ze zich thuis. Ruben (27) werkt bij een agrarisch adviesbureau en is inmiddels zeven jaar Koorbaas. “Ik kwam via een geitenpaadje bij het koor terecht,” lacht hij. “Bij de eerste repetitie wist ik meteen: dit is iets bijzonders. Ik heb mijn agenda leeg geveegd. Het voelde als een warm bad.” Wat hem vooral raakt, is de vanzelfsprekende onderlinge steun. “We delen niet alleen muziek, maar ook het leven daarbuiten. Er is altijd iemand bereikbaar. Of het nu gaat om een lift, een vraag, of gewoon even samen zijn – er is altijd respons. Dat gebeurt als mensen zich veilig voelen.”
Luuk (41), actief als marketeer in de culturele sector, had al ervaring met optreden, maar ontdekte bij Koorbazen een andere vorm van expressie. “Zingen had ik altijd al gedaan, maar hier brengen we ook een verhaal. Met choreografie, met intensiteit. Het gaat niet om perfectie, maar om iets overbrengen dat raakt.”
Harold (36) kwam via een omweg bij het koor terecht. “Ik was een gamer, hield van zingen, maar had geen muzikale scholing. Geen notenkennis, geen instrument.” Toch zette hij door, en bij de tweede auditie was het raak. “Het voelde als thuiskomen in een stam. Elke dinsdag stemmen we op elkaar af, letterlijk en figuurlijk. We komen uit heel verschillende werelden, maar er is ruimte voor ieders verhaal. En die verhalen voel je terug in de muziek.”
Wat deze drie delen, is de vanzelfsprekendheid waarmee ze verschillen omarmen.
Groeien als groep
Elke dinsdagavond komen de 55 Koorbazen samen. Een korte check-in met aansluitend een fysieke training helpt iedereen in het hier en nu te komen. Pas daarna begint de repetitie voor het volgende optreden. In het voorjaar brengen ze hun eigen voorstelling, de rest van het jaar treden ze gemiddeld één keer per maand op. Allemaal combineren ze dat met een voltijdse job. Leven van de muziek hoeft niet, maar groeien als groep wél.
“De lat ligt hoog,” zegt Harold. “We hebben al op grote festivals gestaan, zoals de Zwarte Cross. Maar een optreden in een kerk vraagt net zoveel van je.” Elke plek vraagt een andere energie, een andere manier van afstemmen. “Dat lukt, omdat we onderling zo sterk verbonden zijn. Van daaruit ontstaat de connectie met het publiek.”
Eerst de mens, dan de rol
Sinds corona is verbondenheid op de werkvloer geen evidentie meer. We werken verspreid, hybride en gehaast. Terwijl de nood aan echte connectie groter is dan ooit. Bij Koorbazen lijkt dat moeiteloos te lukken. Volgens Luuk komt dat doordat je er mag zijn zoals je bent. “Als iemand ergens mee zit, wordt dat gewoon gedeeld. Soms zelfs op het podium. Die openheid zorgt voor echte verbinding binnen de groep én met het publiek.” Voor Harold, die als kenniswerker aangeraden werd om werk en privé gescheiden te houden, is Koorbazen juist de plek waar alles samenvalt. “Bij Koorbazen ben ik gewoon mezelf. Ik neem mijn verhaal mee, en anderen doen dat ook. We checken bij elkaar in: hoe voel je je vandaag? Dat kan alle kanten op gaan. En vaak leidt het tot gesprekken die blijven hangen. We zijn geen rollen of stemmen, we zijn mensen.” Ruben nuanceert. “Bij Koorbazen word je uitgedaagd om je te tonen. Op de werkvloer voelt niet iedereen zich daar veilig genoeg voor. En als het geforceerd wordt, werkt het averechts.”
Wat wel werkt? Een plek waar je verschil mag maken, waar je niet hoeft te conformeren om erbij te horen. Waar er ruimte is om echt te luisteren, én te delen. Wie zich deel voelt van een groep, zal sneller in verbinding gaan. En daar ligt een belangrijke sleutel tot samenwerking en resultaat.
De groep gaat altijd voor
Nieuwe nummers ontstaan bij Koorbazen niet zomaar. Er is een artistiek team én inspraak van de groep. “We hebben een eigen arrangeur die bestaande nummers herwerkt naar onze stijl,” vertelt Luuk. “En iedereen mag voorstellen doen. Soms ontstaat er behoefte aan iets nieuws en dan draagt elke Koorbaas een nummer aan – mét motivatie.”
Tijdens corona ontstond een bijzondere traditie. “We mochten niet samen repeteren,” vertelt Harold. “Dus kreeg iedereen de opdracht een nummer te kiezen dat gekoppeld was aan een persoonlijk moment. Dat leverde 55 verhalen op – een selectie daarvan vormde de basis voor hun eerste post-corona voorstelling. “Later hebben we dat opnieuw gedaan,” vult hij aan, “maar dan schreef je een verhaal voor een andere Koorbaas. Dat gaf een heel andere lading.”
De diversiteit zit niet alleen in de groep, maar ook in de muziek. De smaken verschillen, net als de stemmen. “Als er een solo is, doen we auditie,” zegt Ruben. “Wie past het best qua stem, présence en gevoel?” Jaloezie is er niet. “Er is juist veel gunfactor,” knipoogt Luuk. “Maar je moet ook leren omgaan met teleurstelling. Niet iedereen krijgt elke kans, en dat is oké. De groep gaat altijd voor.”
“Bij Koorbazen telt wie je bent net zo hard mee als wat je kunt”
Koorbazen trekt veel geïnteresseerden aan – instromen kan alleen via een zorgvuldig auditieproces. De instapcriteria klinken eenvoudig: man zijn, kunnen zingen en willen bewegen. Maar de praktijk is anders. Harold herinnert zich zijn eerste auditie, nog vóór corona. “Er deden toen bijna 100 mannen mee. Maar het ging om veel meer dan zingen. Je wordt uitgedaagd om jezelf te laten zien. Hoe je contact maakt met de groep, hoe je beweegt, hoe je aanwezig bent, dat weegt allemaal mee.”
Alle Koorbazen zijn aanwezig bij de auditie. De groep kijkt mee, voelt mee. Ook Ruben en Luuk herinneren zich hoe intens en persoonlijk het was. “Je wordt niet alleen gekozen op wat je kan,” zegt Ruben. “De belangrijkste vraag is: pas jij bij de groep – en past de groep bij jou?” De uiteindelijke keuze wordt gemaakt door dirigent, regisseur en producent. Maar ook de 55 Koorbazen mogen hun indruk delen. “We kijken samen: wat werkt, wat schuurt, wat raakt. Het is geen checklist. Het is zoeken naar iemand die klopt in het geheel.”
Wat je leert bij Koorbazen, neem je mee naar buiten
De vaardigheden die Koorbazen met zich meebrengen, blijven niet in de repetitieruimte hangen. Harold zegt het zo: “Laat jezelf zien en laat jezelf gelden. Durf van mening te verschillen. Dat heb ik daar geleerd – en dat neem ik mee in mijn werk.” Luuk wijst op de kracht van kwetsbaarheid. “Als we met vijftig mannen in het zwart op het podium staan, ziet het er stoer uit. Maar er wordt ook gehuild, en dat is oké. Die zachtheid mag ook vaker op de werkvloer binnenkomen. Daar is het vaak het ego dat de toon zet.”
Volgens Harold draait het uiteindelijk om erbij mogen horen, zonder jezelf te verliezen. “Niemand wil buiten de groep vallen. Bij Koorbazen mag je anders zijn – je wordt net daarom opgenomen. Je hoeft je niet aan te passen. Die ervaring is goud waard, ook in een professionele context.”
De vrouw achter de mannen
Ze staat niet op het podium, maar zonder haar zou Koorbazen niet bestaan. Ilona Kevelham is het kloppend hart achter het 55-koppig mannenkoor uit Zwolle. Terwijl de spotlights op de zangers gericht zijn, werkt zij achter de schermen. Ze heeft oog voor talent en geeft kansen aan jonge mensen, professionals én gedreven amateurs om boven zichzelf uit te stijgen. Voor veel inwoners van Zwolle is ze intussen een rolmodel. Niet alleen vanwege wat ze organiseert, maar vooral door de manier waarop ze mensen samenbrengt. Altijd vanuit de overtuiging: je leert het meest van anderen die iets kunnen wat jij (nog) niet kunt. “Zo maak je van een team een community,” zegt ze.
Haar impact reikt veel verder dan Koorbazen. Ilona is een aanjager van nieuwe, frisse initiatieven in (jeugd)theater, community-art en cultuur. Ze weet waar nood is aan beweging – en brengt mensen in gang. Begin maart 2025 werd ze daarvoor bekroond met de Zwolse Blauwe Bal, een onderscheiding voor wie op bijzondere wijze bijdraagt aan geestelijke ontspanning, humor en verbondenheid in de stad. Toch blijft ze wars van prestige. Wat haar drijft, is verbinding. “We zijn elkaar een beetje kwijtgeraakt,” zegt ze. “Het delen van verhalen en tomeloze nieuwsgierigheid zijn het beste antigif.”
Van project tot broederschap
Volgend jaar blaast Koorbazen tien kaarsjes uit. Wat vandaag bekendstaat als het 55-koppige mannenkoor uit Zwolle, begon ooit als een tijdelijk project. “Ik kreeg de vraag of mannenkoren nog wel van nu zijn,” vertelt Ilona. “Maar ik wilde niet zomaar iets traditioneels doen. Er was nood aan vernieuwing, want de klassieke mannenkoren waren nauwelijks bezig met verjonging.” Het werd een experiment met de naam Hardkoor Mannenkoor, waarin 40 mannen samenkwamen – de jongste amper 12. “Er gebeurde iets,” zegt Ilona. “We ontdekten hoe krachtig het is als mannen samen zingen. Niet om te presteren, maar om te verbinden. Blijkbaar hadden velen die behoefte, zonder dat ze het zelf goed wisten.” Wat begon als een tijdelijk project, groeide uit tot een vaste groep. Tegenwoordig is Koorbazen “wereldberoemd in Zwolle,” lacht ze. En ver daarbuiten. Er is een wachtlijst, want meer dan 55 mannen is niet haalbaar. “We willen de kracht van de groep bewaken en vermijden dat er subgroepen zouden ontstaan.”
Bij Koorbazen gaat het niet om de beste stem, maar om wat je meebrengt als mens. “Iedere repetitie is een oefening in jezelf tonen,” zegt Ilona. “Je zet je masker af, je komt zoals je bent. Dat maakt het tot een broederschap.”Er is geen ruimte voor ego’s, benadrukt ze. “We zoeken geen solisten die willen uitblinken. Het gaat om 55 individuen die samen één boodschap brengen. De groep gaat altijd voor.”
Wat begon als een cultureel initiatief, is uitgegroeid tot een gemeenschap die mensen verbindt, op én naast het podium.
Een koor met 55 mannen. Dat is toch niet divers!?
Wat als dat net het probleem is met hoe we naar diversiteit kijken? Wat als we ons té vaak blindstaren op wat zichtbaar is – geslacht, huidskleur, leeftijd – en vergeten dat verschil ook zit in achtergrond, ervaring, overtuiging, expressie, stem? Bij Koorbazen zijn het 55 mannen. Maar ze zijn ook student en grootvader, homo en hetero, geboren in Drenthe, India of Suriname. Ze komen uit verschillende werelden, levenslopen en overtuigingen. Wat hen verbindt is dat ze ruimte maken voor elkaars verschillen. Diversiteit is niet altijd zichtbaar, maar altijd aanwezig. Als we bereid zijn om verder te kijken dan de eerste indruk. Dus misschien is de vraag niet: “Zíjn ze wel divers?” Maar eerder: “Zien wij het wel?”
===
- Muzikaal leider & Dirigent | Jaap de Jong
- Fotograaf, Filmmaker en scenograaf| Erik Franssen
- Manager en Creatief Producent | Ilona Kevelham
- Arrangeur | Paul Maaswinkel
Repertoire op Unmask Your Talent
- Iron Sky – Paolo Nutini
- Heroes – David Bowie
- Believer – Imagine Dragons
- Dream on – Aerosmith
Meer over Koorbazen: KOORBAZEN – Muziek – Theater – Performing Arts
