Oprichters van start-ups krijgen vaak alle lof voor hun onderneming. Maar achter elke succesvolle ‘founder’ staat een team van onmisbare ‘joiners’: hun medewerkers die mee de sprong wagen. Hoe groot is de impact van die joiners op de start-up? Uit onderzoek van postdoctoraal onderzoeker Evy Van Lancker blijkt dat joiners niet alleen de visie van de founders helpen realiseren, maar hun rol ook zelf vormgeven – met positieve effecten op de efficiëntie, flexibiliteit én cultuur van de start-up.
De Vlaamse ondernemerswereld beleeft hoogdagen. In steden als Gent bloeien volledige ecosystemen van start- en scale-ups: jonge, innovatieve bedrijven gericht op (technologische) innovatie en regionale ontwikkeling. Die bedrijven vormen een belangrijke spil in onze maatschappij, waardoor hun ‘founders’ – ondernemers die zo’n bedrijven starten – terecht gelauwerd worden voor het risico dat ze nemen. Dat doen ze niet alleen: extern zijn ze vaak omringd door een horde aan coaches, mentoren en andere partners in het ecosysteem en intern kunnen ze vaak vertrouwen op de inzet en creativiteit van hun medewerkers, ook wel ‘joiners’ genoemd.
In deze Research Brief zoomt postdoctoraal Evy Van Lancker in op het belang van die joiners in het groeiverhaal van een start-up. Door middel van literatuuronderzoek en een casestudie – concreet: een combinatie van interviews, een stage en veldonderzoek – met verschillende meetpunten in de tijd bestudeerde ze de onderliggende interacties tussen founders en joiners en hoe die het ontwikkelingsproces vormgeven.
De evoluerende rol van ‘de founder’
We weten al lang dat founders vaak visionairen zijn die het ondernemingstraject initiëren. Ze definiëren de missie, visie en strategische richting van de start-up en nemen cruciale beslissingen over productontwikkeling en markttoetreding. Daarnaast zijn ze essentieel bij het veiligstellen van financieel en menselijk kapitaal door in gesprek te gaan met investeerders, talent aan te trekken en relaties op te bouwen met belangrijke stakeholders. Naarmate start-ups groeien, evolueren de rollen van oprichters. Aanvankelijk zijn ze diep betrokken bij elk aspect van het bedrijf, maar na verloop van tijd delegeren ze verantwoordelijkheden en richten ze zich op strategisch leiderschap, wat cruciaal is voor de schaalbaarheid van de organisatie.
De proactieve rol van ‘de joiner’
In dit ontwikkelingsproces is echter ook een essentiële rol weggelegd voor de joiner, zo toont haar onderzoek. Joiners zijn onmisbaar om de visie van de founders om te zetten in de praktijk. Ze brengen vaardigheden, ervaring en een frisse blik. Verder nemen ze rollen over van hun founders waardoor die zich kunnen concentreren op strategische taken en het dagelijkse beleid, wat de efficiëntie en productiviteit binnen de organisatie verhoogt. Daarbij is het belangrijk dat joiners ruimte krijgen hun rol zelf vorm te geven, ook wel ‘joiner role-crafting’ genoemd. Dat draagt bij tot de flexibiliteit en veerkracht van de start-up en verstevigt de bedrijfscultuur.
Interacties tussen founders en joiners
Het zijn dus niet enkel founders die een impact hebben op hun werknemers (‘top-down effect’), maar ook omgekeerd: werknemers op hun leidinggevenden (‘bottom-up effect’). Om die wisselwerking te faciliteren zien we dat er twee factoren belangrijk zijn in het proces van joiner role-crafting: psychologische veiligheid en het belang van een waarde-fit. Een psychologisch veilige omgeving is een werkklimaat waarin een werknemer gesteund wordt om initiatief te nemen, er open communicatie is en er risico’s mogen genomen worden zonder angst voor (negatieve) consequenties. Zo’n omgeving moedigt joiners aan om initiatief te nemen en beslissingen te maken die de organisatie ten goede komen. Wat de waarde-fit betreft, is het belangrijk dat joiners steeds rekening houden met de bedrijfswaarden en hun acties daarmee overeenstemmen.
Praktische Implicaties
Op basis van ons onderzoek formuleerde Evy Van Lancker enkele tips voor founders en joiners:
Voor founders:
- Investeer in joiners: voorzie middelen en ondersteuning om joiners te helpen slagen in hun rollen. Erken hun bijdragen en bied kansen voor carrièregroei.
- Bevorder een open omgeving: creëer een psychologisch veilige omgeving die joiners aanmoedigt om zich bezig te houden met role-crafting. Vertrouw joiners om beslissingen te nemen en sta open voor hun feedback.
Voor joiners:
- Erken jouw impact: begrijp dat jouw role-crafting de organisatie aanzienlijk kan beïnvloeden. Neem initiatief en zoek feedback om jouw rol en de organisatie continu te verbeteren.
- Stem af met bedrijfswaarden: zorg ervoor dat jouw waarden overeenkomen met die van de oprichters. Deze afstemming is cruciaal voor een samenhangend en gemotiveerd team.
Conclusie
Ondernemers staan terecht in de spotlights maar ook joiners en hun impact verdienen aandacht. Hun vermogen om founder-rollen te hervormen, productiviteit en efficiëntie te verhogen en invloed uit te oefenen op de organisatiecultuur maakt hen een cruciale asset.
Door postdoctoraal Evy Van Lancker (FWO junior postdoc – Vakgroep Marketing, Innovatie en Organisatie, in samenwerking met professor Mirjam Knockaert (Universiteit Gent; Technical University Munich), professor Veroniek Collewaert (Vlerick Business School; KULeuven) en professor dr. Nicola Breugst (Technical University Munich)
Lees meer over dit onderzoek in het gepubliceerde wetenschappelijke artikel
