Het is makkelijk praten over leiderschap en future proof HR als alles goed gaat. Maar in crisisperiodes staan de echte leiders op. Ook in HR. De afgelopen dagen heeft HR misschien wel meer dan ooit haar meerwaarde kunnen aantonen. Het is een hele uitdaging om alle medewerkers geëngageerd en (fysiek en mentaal) gezond te houden in tijden van corona en tegelijkertijd continuïteit te waarborgen of de nodige maatregelen te nemen indien de kernactiviteit van het bedrijf ernstig geïmpacteerd is. Zigzaggen met andere woorden.
Wat we de komende dagen, weken, maanden (?) naast actuele en betrouwbare informatie over corona ook nodig hebben, is inspiratie en best & next practices in HR, want morgen (of overmorgen) moeten we verder. Ook in HR.
We belden deze week met Diederik Van Noten, Algemeen Directeur Human Resources & Interne Communicatie bij ZNA (Ziekenhuis Netwerk Antwerpen). Hoe heeft hij de afgelopen dagen beleefd? Wat zijn de grootste uitdagingen voor ZNA, voor de medewerkers en voor HR? En welke tips heeft hij voor andere HR managers?
Diederik Van Noten: Business as usual is niets voor mij. Ik heb in mijn loopbaan al verschillende crisissen meegemaakt en uit elke crisis heb ik geleerd.
Geen enkele crisis is hetzelfde en geen enkele crisis is voor altijd.
In mijn vrije tijd doe ik aan diepzeeduiken en ik zie daar eigenlijk best veel parallellen: Je komt letterlijk in een andere wereld, je moet heel goed opgeleid en voorbereid zijn zodat je in noodsituaties kalm blijft. Ieder probleem in de duiksport los je beneden op, het gevaar zit boven. In paniek te snel terug naar de oppervlakte willen gaan, kan leiden tot longoverdruk. Net zoals bij diepzeeduiken komt het er ook in het bedrijfsleven op aan om snel een analyse te kunnen maken, mogelijke scenario’s af te wegen, daar de beste oplossing uit te kiezen én uit te voeren.
In crisisperiodes moet je leiderschap tonen én de leiding nemen, heel directief, command & control zeg maar. Dat is nodig. En dat kan alleen maar als er 100% vertrouwen is in de leider. Vertrouwen geeft rust. Elke dag hebben wij een call met ons team, zelfs in het weekend. Die connectie is zeer belangrijk. Humor ook. Het brengt ontspanning in de spanning.
Een crisis kan een enorme boost geven aan mensen, het is bijna een teambuilding, hoe bevreemdend dat ook klinkt. Als je met een groep de oorlog hebt meegemaakt, creëert dat ook een camaraderie, een hechting die je nooit meer vergeet. We keren nu echt terug naar de essentie, niemand heeft de behoefte om oeverloze discussies aan te gaan over banale onderwerpen.
Het is ook heel mooi om zien hoe wij gedragen worden door de maatschappij. Dat geeft mensen echt vleugels. We gaan op adrenaline, mensen zijn trots op wat ze doen. Het is ook fascinerend om zien hoe snel mensen ingewerkt raken: op 1 maart zijn een aantal nieuwe medewerkers aan boord gekomen en die waren meteen deel van het team én up & running.
Wat zijn de grootste uitdagingen voor ZNA, de medewerkers en HR?
Wij zijn nu ook al bezig met morgen en overmorgen. Hoe gaat de wereld eruitzien na corona?
Vanuit HR zorgen we ervoor dat mensen voldoende temporiseren en hun energie doseren, want dit is een marathon en de grote inspanning moet nog komen. De man met de hamer komt pas na 30 km. We moeten nu krachten opbouwen als individu, als team en als bedrijf. Mensen zullen mogelijk meer en meer beginnen uitvallen.
Hoe we dat concreet doen? We denken constant op 3 niveaus: wat nu, wat binnen een aantal dagen/weken en wat binnen 3 maand.
De tanker – want dat zijn we – moet blijven gaan. Er komt nog een enorme piek op ons af want al het werk dat nu uitgesteld wordt, moet later opgevolgd worden. Vergeet niet dat we ook nog niet-Corona patiënten hebben, die hebben ook recht op kwalitatieve zorg. Bovenop (de nasleep van) Corona. Hoe gaan we het engagement blijvend hoog houden? Hoe gaan we die trots en solidariteit borgen, niet alleen binnen ZNA overigens, ook in onze maatschappij?
Nu gaat de focus heel sterk naar het blijvend kunnen bestaffen van intensive care. We draaien vandaag nog niet op volle capaciteit. De 1ste lijn wordt daarom nu nog niet volledig ingezet – de ‘reservisten’ die nu bijvoorbeeld meeruren opnemen of minuren doen, zullen uitgerust zijn en staan klaar. Ondertussen zijn we de tweede lijn aan het opbouwen én een derde lijn: mensen worden nu geheroriënteerd naar acute zorgverlening.
Zo zie je maar dat ook een tanker, want we zijn met 6500 medewerkers, verspreid over 10 vestigingen en 3 acute ziekenhuizen, ook heel wendbaar kan zijn.
Onze tanker bestaat eigenlijk uit verschillende speedbootjes en deze crisis legt veel verborgen talenten bloot, want mensen worden ook op andere rollen ingezet, ook al liggen die soms heel ver af van hun eigenlijke job of verantwoordelijkheid. Aan HR om dit te optimaal te ondersteunen en de nodige coaching aan te bieden, te zorgen dat mensen blijvend op hun sterktes ingezet worden.
Welke tips heb jij voor andere HR managers?
Eerst en vooral: zorg dat je altijd voorbereid bent: het dak repareer je als de zon schijnt, niet als het al regent. Toen Corona net in China begon uit te breken, waren wij al what if- scenario’s aan het uitwerken. Als je niet voorbereid bent, verlies je kostbare tijd en kan je minder snel schakelen.
Het helpt als je al wat ervaring hebt in crisismanagement. Wees solidair als jouw dak gerepareerd is en dat van andere niet. En durf om hulp vragen als jouw dak lekt, durf vragen om te komen schuilen. Niemand kan deze crisis alleen de baas. En dat geldt binnen je organisatie, over teamgrenzen heen maar eveneens over organisatiegrenzen heen.
Mensen hebben ook – meer dan ooit – behoefte aan duidelijkheid en structuur, aan houvast. Wat mag en wat mag niet? Je verliest te veel tijd als de lijnen niet uitgezet zijn, als de communicatie niet eenduidig is. Mensen willen perspectief voor morgen maar ook informatie voor vandaag; ook over wat op het eerste zicht simpele dingen lijken: bijvoorbeeld hoe zit het met mijn vakantiedagen?
Dit is bij uitstek het moment om je engagement een enorme én blijvende boost te geven. Mensen gaan nu voor het groter geheel. Wat vroeger door regels en procedures niet mogelijk was, gaat nu plots wel. Als je al een sterke cultuur had, zal die alleen maar sterker worden: een cultuur waarin mensen dingen oppakken, niet omdat hen dat gevraagd wordt, maar omdat ze dat zelf willen.
In deze crisisperiode wordt heel erg duidelijk dat elke schakel in de ketting belangrijk is: niet alleen de artsen en het verzorgend personeel, maar ook zovele anderen; bijvoorbeeld de mensen die de ruimtes moeten ontsmetten. Als één schakel wegvalt, is de ketting stuk.
Op de foto: ZNA Cadix is het ziekenhuis in opbouw van ZNA. Opening is voorzien voor eind 2022. ZNA Cadix komt aan de kop van park Spoor Noord, tussen het Kempisch dok en de Noorderlaan, naast de gelijknamige Cadixwijk. Op een plaats waar park, water en stad samenkomen.
Kippenvel moment afgelopen week in de Lange Beeldekensstraat nabij ZNA Stuivenberg. Bedankt Politie Antwerpen en buren! #samentegencorona #TrotsOpOnzeZorg
