In Vlaanderen sterven dagelijks gemiddeld 3 mensen door zelfdoding en een veelvoud daarvan onderneemt een poging of worstelt met gedachten aan zelfdoding. Het Centrum ter Preventie van Zelfdoding (CPZ), de organisatie achter de Zelfmoordlijn 1813, wil mensen in crisissituaties bijstaan en de preventie van zelfdoding bevorderen. In 2024 werden 23.148 oproepen beantwoord: 17.288 via telefoon, 3.318 via chat en 2.542 via e-mail.
De Zelfmoordlijn 1813 wordt beantwoord door deskundig opgeleide vrijwilligers, aangevuld met studenten en stagiairs die in het kader van hun opleiding een intensief opleidingstraject doorlopen om mee oproepen naar de Zelfmoordlijn te kunnen beantwoorden. Eind 2024 waren er 269 vrijwilligers actief, 61 studenten versterkten de lijn binnen het kader van hun opleiding of stage.
Kerncijfers 2024
Het merendeel van de oproepers aan de Zelfmoordlijn 1813 neemt contact op voor zichzelf (88,3% aan de telefoon, 91,6% aan de chat en 85,5% via mail). Een telefoongesprek duurde in 2024 gemiddeld 26 minuten, een chatgesprek gemiddeld 59 minuten.
Zelfdoding is steeds het gevolg van complex samenspel aan factoren: de aanwezigheid van risicofactoren en de afwezigheid van beschermende factoren. Risicofactoren zoals eenzaamheid (35,0%) en zich onbegrepen voelen (33,0%) worden het vaakst aangehaald in de gesprekken aan de lijn. Ook stemmingsstoornissen (20,4%), problemen met ouders (17,9%) en een relatiebreuk (13,10%) komen regelmatig aan bod.
Zelfmoordpreventie, een taak voor iedereen
Zoals ook aangegeven in het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie III, is zelfmoordpreventie een taak voor de hele gemeenschap. Daarom organiseert het CPZ ook opleidingen en vormingen voor personen die in contact komt met mensen met zelfmoordgedachten. In 2024 werden zo 82 vormingen gegeven waarbij in totaal 1.654 mensen de basisprincipes van zelfmoordpreventie aanleerden. Het ging hierbij niet enkel om professionele hulpverleners, maar ook ondermeer om HR-medewerkers, onthaalmedewerkers, bedrijfsverantwoordelijken en het brede publiek.
Blijven 2025
Om aan het stijgend aantal oproepen te kunnen voldoen, organiseert het CPZ in 2025 acht opleidingen om nieuwe vrijwilligers te laten instromen en zoveel mogelijk mensen een luisterend oor te bieden.
De Vlaamse minister van Welzijn en Armoedebestrijding, Cultuur en Gelijke Kansen bevestigt het belang van de Zelfmoordlijn 1813:
“Het is ontzettend belangrijk dat mensen die worstelen met donkere gedachten, of die zich zorgen maken om iemand, een plek hebben waar ze terechtkunnen met hun vragen en gevoelens. Bij de vrijwilligers van Zelfmoordlijn 1813 kunnen ze in alle vertrouwelijkheid hun verhaal delen, zonder oordeel. De vrijwilligers krijgen professionele ondersteuning. De hulplijn is 24 uur per dag, 7 dagen op 7 bemand, wat betekent dat nieuwe vrijwilligers altijd welkom zijn. Zij maken elke dag het verschil.”
Je kan hier het jaarverslag van het Centrum ter Preventie van Zelfdoding downloaden
[foto CPZ]
