Nooit waren er in de afgelopen vier jaar meer werknemers met een arbeidscontract voltijds aan de slag. 63,7 % van de werkende Belgen heeft een fulltime job. Eind 2019 – vóór de coronacrisis – was dat nog 63 % en vijf jaar geleden 61,4 %. Ook het aantal werknemers dat vier vijfde of meer aan de slag is, stijgt de laatste jaren gestaag. Die stijgingen gaan ten koste van de jobs die maar een halftijdse tewerkstelling of minder garanderen. Dat blijkt uit een analyse van Acerta.
Het hr-dienstenbedrijf berekende bovendien dat bedrijven die in de relance na corona op zoek zijn naar extra krachten, best eerst kijken binnen de eigen organisatie. Daar zit nog een potentieel van 300.000 voltijdse equivalenten, als onze ondernemingen er tenminste in slagen om mensen die minder werken voltijds aan de bak te krijgen.
Meer mensen fulltime aan de slag
De afgelopen jaren is er door de krapte op de arbeidsmarkt een duidelijke trend naar meer fulltime jobs en is er almaar minder animo om halftijds of minder aan de slag te gaan. Het percentage werknemers dat voltijds aan de slag is bij een werkgever was nooit zo hoog: 63,7 % van de werknemers met een contract van bepaalde of onbepaalde duur werkt voltijds. Bijna 78 % is minstens vier vijfde aan de slag. Dat is een stijging van zo’n 4 % in vergelijking met vijf jaar geleden. Het aantal werknemers dat vier vijfde of minder aan de slag is, zakt al jaren aan een stuk. Vooral het aandeel werknemers dat halftijds of minder werkt, is de afgelopen vijf jaar gekelderd: van 14,1 % naar 11,4 %.
Dirk Vanderhoydonck, Director Flexsourcing Acerta: “We zien al enkele jaren een trend waar lagere tewerkstellingsvormen (minder dan 80 %) steeds minder populair worden. De coronacrisis heeft de groei naar meer voltijdse tewerkstelling wel ietwat afgeremd, maar toch zitten we nu op het hoogste niveau ooit van mensen die voltijds werken. Alles wijst er bovendien op dat de animo er is om in de relance na corona naar een nog hogere tewerkstelling te gaan.
De coronacrisis heeft er bovendien mee voor gezorgd dat het aantal contracten met een halftijdse tewerkstelling of minder, sterk is gedaald. Die vormen de flexibele schil van de arbeidsmarkt: als er zich een crisis voordoet sneuvelen die jobs eerst, zij zijn de spreekwoordelijke kanaries in de koolmijn. Trekt de economie terug aan, dan komen eerst de ‘kleine’ jobs vermoedelijk wel terug, evenals de interims. De volgende stap is dat interims langere contracten worden, waarna er weer meer rechtstreeks tussen werkgevers en werknemers contracten van onbepaalde duur worden gesloten.”
Een potentieel van bijna 300.000 voltijdse equivalenten
In de relance na corona zullen bedrijven bovendien opnieuw gaan aanwerven. Alleen vinden onze ondernemingen door de krapte op de arbeidsmarkt steeds minder vaak de geschikte medewerkers. Volgens Acerta hoeven bedrijven de komende jaren niet zozeer nieuwe medewerkers te gaan zoeken op de jobmarkt, maar in de eigen organisatie.
Naast het heroriënteren van medewerkers, kunnen organisaties hun medewerkers ook stimuleren om meer te komen werken. Acerta berekende dat de Belgische bedrijven nog 300.000 voltijdse equivalenten kunnen creëren als ze hun werknemers die nog niet voltijds aan de slag zijn wel richting een voltijds contract sturen, of 145.000 werknemers die minder dan 80 % werkt, naar een vier vijfde contract sturen.
Dirk Vanderhoydonck: “De war for talent uit zich o.a. in een groter tewerkstellingspercentage van de mensen die aan het werk zijn. Het is een logische en slimme zet van werkgevers om de krapte te proberen aanvullen met de mensen die ze al in dienst hebben, want op de jobmarkt zullen ze ook de komende jaren veel minder vaak het geschikte personeel vinden. Deeltijdse tewerkstelling houdt daarom een opportuniteit in. Mensen die bijvoorbeeld halftijds aan de slag zijn, kunnen in theorie nog 50 % meer tewerkgesteld worden. Diezelfde redenering kunnen we maken voor alle andere niet-voltijdse tewerkstellingen. Als bedrijven de drempels naar een voltijdse tewerkstelling kunnen verlagen, is er nog enorm veel potentieel. Thuiswerk aanbieden/aanhouden kan bijvoorbeeld een hefboom zijn, evenals een uitgebalanceerd flexibel loonbeleid. We pleiten ervoor om de werkgevers te stimuleren om arbeidsomstandigheden te creëren die toelaten dat mensen naar een hoger tewerkstellingspercentage gaan.”
Over de cijfers
De verzamelde gegevens zijn gebaseerd op de werkelijke gegevens van een set van 330.000 werknemers in dienst bij meer dan 35.000 werkgevers uit de private sector, waartoe zowel kmo’s als grote ondernemingen behoren. Seizoensarbeiders, uitzendarbeid en dienstencheques zitten niet in de analyse; flexi-jobs en tijdelijke contracten wel. De berekening van het potentieel voltijdse equivalenten is gebaseerd op een extrapolatie van de cijfers van Acerta.