Het einde van het jaar komt in zicht en veel werkgevers komen tot dezelfde vaststelling: sommige werknemers moeten nog heel wat vakantiedagen opnemen voor het einde van het jaar. Catherine Legardien, Legal Expert bij Partena Professional, zet de belangrijkste regels in verband met de toekenning van vakantiedagen op een rijtje.
Akkoord tussen de werkgever en werknemer
Wanneer er geen paritaire overeenkomst of ondernemingsovereenkomst werd gesloten, wordt de vakantieperiode vastgesteld in een individueel akkoord tussen de werkgever en elke werknemer.
De werknemer kan dus nooit eenzijdig de datum van zijn vakantie aan de werkgever opleggen. Omgekeerd kunnen werkgevers hun werknemers niet dwingen om vakantie te nemen op datums die voor hen goed uitkomen.
Geen overdracht van vakantiedagen naar het volgende jaar
De vakantiedagen moeten voor 31 december 2020 worden toegekend. Het is dus verboden om de verlofdagen die in 2020 niet zijn opgenomen over te dragen naar 2021, zelfs als werkgever en werknemer hiermee akkoord gaan.
We herhalen bovendien dat ook de volgende regels van toepassing zijn:
- toekenning van verlof aan werknemers met schoolgaande kinderen bij voorkeur tijdens de schoolvakanties;
- behoudens een andersluidend verzoek van de betrokken werknemers, toekenning van een aaneensluitende periode van 2 weken tussen 1 mei en 31 oktober (3 weken voor werknemers jonger dan 18 jaar op 31 december 2019). Een aaneensluitende vakantieperiode van één week moet in ieder geval gewaarborgd worden;
- verbod om halve dagen vakantie te nemen, behalve wanneer :
- de halve dag vakantie aangevuld wordt met een halve dag gewone rust;
- de werknemer vraagt om 3 dagen van de vierde vakantieweek te verdelen over halve dagen; de werkgever kan zich evenwel verzetten tegen deze opdeling indien hierdoor het goede verloop van de arbeid zou kunnen worden verstoord.
De werknemer kan geen afstand doen van vakantiedagen
Het is een werknemer verboden om afstand te doen van vakantiedagen waarop hij recht heeft. Het feit dat de werknemer geen gebruik maakt van zijn vakantiedagen belet de werkgever niet om er regelmatig over te waken dat werknemers daadwerkelijk al hun vakantiedagen opnemen voor 31 december 2020.
Als de werkgever de werknemer geen vakantiedata kan opleggen, kan hij nog steeds problemen voorkomen door de werknemer schriftelijk te informeren over zijn verplichting om al zijn vakantiedagen voor het einde van het jaar op te nemen en hem vragen om zijn vakantiesaldo in te plannen.
Betaling van vakantiegeld in geval van onmogelijkheid om zijn vakantiedagen op te nemen
Indien de werknemer wegens overmacht of een schorsing van de uitvoering van zijn overeenkomst (bijvoorbeeld in geval van ziekte of bevalling) niet in staat is om de vakantie waarop hij in 2020 recht heeft geheel of gedeeltelijk op te nemen voor het einde van het jaar, verliest hij definitief het recht op de verlofdagen. Herhaling, deze mogen niet naar het volgende jaar worden overgedragen.
Indien het om een bediende gaat, zal de werkgever hem in dit geval toch uiterlijk op 31 december het vakantiejaar het vakantiegeld voor de niet-opgenomen vakantiedagen moeten betalen.
Indien het om een arbeider gaat, worden deze niet-opgenomen vakantiedagen gedekt door de vakantiecheque die hij al van de RJV heeft ontvangen.
Opgelet! De invoering door de werkgever van periodes van economische werkloosheid of tijdelijke werkloosheid wegens overmacht COVID-19 (vereenvoudigde procedure) mag de werknemer niet beletten alle vakantiedagen op te nemen waarop hij recht heeft. De RVA bepaalt bovendien dat alle betaalde verlofdagen waarop de werknemer recht heeft, in de loop van het jaar en uiterlijk in de maand december moeten worden opgenomen. Anders kan er geen tijdelijke werkloosheidsuitkering worden toegekend voor het saldo van deze dagen van betaald verlof.
Hoe zit het met extralegale verlofdagen en ADV?
Extralegale verlofdagen (graaddagen, anciënniteitsverlof,…) en dagen arbeidsduurvermindering (ADV) moeten in principe altijd in onderling overleg tussen de werkgever en de werknemer worden opgenomen.
Voor het opnemen van extralegale verlofdagen dient men zich bovendien te baseren op de bepalingen die daarin voorzien, hetzij op het niveau van de activiteitensector, hetzij op het niveau van de onderneming.
De dagen arbeidsduurvermindering (ADV) moeten voor het einde van het jaar worden opgenomen om de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur te garanderen.