Geen producten in je winkelwagen.
Bij de opmars van nieuwe technologieën, artificiële intelligentie (AI) incluis, mogen we de ethische vragen niet uit de weg gaan. Het gebruik van data, robotica en AI op de werkvloer roept nieuwe ethische kwesties op die nog niet ten gronde verkend zijn. Vooral AI – momenteel al massaal toegepast door techreuzen en andere concerns – lijkt bijzonder beloftevol, maar doet ethische vragen rijzen die vaak over het hoofd gezien worden.
Zoals vaak bij een snelle verandering, ontstaat er culturele vertraging (een term van socioloog William Ogburn), een overgangsperiode waarin de immateriële cultuur (zoals normen en wetten) achterop hinkt op de materiële cultuur (zoals technologie). De verandering in de diverse dimensies verloopt met een andere snelheid. Dat is beslist het geval met AI, waar onze reflectie over de ethische aspecten de exploratie van data en implementatie van nieuwe technologieën niet kan volgen.
In ‘Robot aan het stuur – Over de ethiek van techniek’ (Uitgeverij LannooCampus, 2017, een eyeopener!) poneert Jochanan Eynikel dat technologie nooit waardenvrij is.
Op de drempel van de HR Tech-revolutie wordt de ethische dimensie meer dan ooit belangrijk.
In ‘The Age of Surveillance Capitalism’ (2018) toont Shoshana Zuboff aan dat een massa gegevens verzameld en verwerkt worden door wat ze ‘private surveillance capitalism’ noemt. Dat creëert enorme data-monopolies, een wereld gedomineerd door slechts een handvol concerns, die heersen volgens hun eigen ijzeren wetten in plaats van gereguleerd te worden. Zo verwerven ze de macht om ons gedrag te sturen. Ze nemen de controle over. De exploitatie van die kennis gaat gepaard met tal van ethische vragen – of die data nu gebruikt worden met goede of slechte intenties. In een blog voor het World Economic Forum benoemt Julia Bossmann de top 9 van ethische kwesties in AI:
- Werkloosheid: wat gebeurt er na het automatiseren van jobs?
- Ongelijkheid: hoe herverdelen we de welvaart gecreëerd door machines?
- Menselijkheid: hoe beïnvloeden machines ons gedrag en samenleven?
- Artificiële domheid: hoe kunnen we beschermd worden tegen fouten?
- Racistische robots: hoe schakelen we vooroordelen uit in AI?
- Veiligheid: hoe beschermen we AI tegen vijandigheden?
- Het kwade genie: hoe beschermen we ons tegen onbedoelde gevolgen?
- Singulariteit: hoe behouden we de controle over een complex intelligent systeem?
- Robotrechten: hoe definiëren we de ‘menselijke’ behandeling van AI?
Het valt niet te ontkennen dat de digitalisering van HR veel voordelen heeft voor alle betrokkenen (werknemer, HR en organisatie), maar dan wel op voorwaarde dat we de ethische principes eromheen begrijpen.
Lisbeth Claus
Schrijf je in op de wekelijkse HR-nieuwsbrief
