In Denemarken zal de wettelijke pensioenleeftijd vanaf 2040 stijgen naar 70 jaar. Elke 5 jaar wordt de wettelijke pensioenleeftijd er herbekeken en aangepast aan de levensverwachting. De pensioenleeftijd is gekoppeld aan de levensverwachting. De stijgende levensverwachting biedt kansen voor een andere loopbaanindeling. Het is opvallend dat de verschillende fases in een mensenleven in onze moderne maatschappij nog vaak als aparte hoofdstukken ervaren worden. Pas als het ene hoofdstuk afgesloten is, kan het andere beginnen. We werken voorbij ons zestigste en daarna gaan we ‘van het leven genieten’. Alsof die twee onmogelijk met elkaar te combineren vallen. Alsof je tot na je 66ste moet wachten om aan je bucketlist te beginnen.
Het gevolg van die Berlijnse Muur tussen ons werkende leven en ons gepensioneerde leven, is dat we eerst tientallen jaren tijd te kort komen, om daarna plots tijd te veel te hebben. Veertig jaar lang maken we onszelf wijs dat we ‘volgende maand’ écht beginnen met sporten. Uit de financiële gemoedsrustbarometer van NN blijkt bovendien dat maar liefst 42 procent van de actieve Belgen aangeeft dat ze onvoldoende tijd kunnen vrijmaken voor wat echt belangrijk is in het leven.
Maar wat als we het nu als samenleving totaal anders aanpakken?
We zouden ook kunnen gaan voor een samenleving waarin werknemers, ambtenaren, zelfstandigen af en toe hun loopbaan onderbreken of op een lager pitje zetten. Het moet makkelijker zijn om een break of minipensioen op te nemen tijdens je loopbaan, waarbij je dan op het einde van je carrière wat langer werkt’: 45 procent van de werkende Belgen is het daarmee eens. Niet als noodmaatregel, maar als investering in mentale, fysieke en sociale veerkracht.
Goed voor het individueel welzijn, maar ook goed voor werkgevers…
Zeker kmo’s kunnen de impact van werknemers die gepland afwezig zijn, gemakkelijker opvangen dan wanneer dit onverwachts gebeurt door burn-out. Bovendien hebben bedrijven voortdurend nieuwe skills en nieuwe expertise nodig in een snel veranderende wereld. Als we mensen de kans geven om te werken aan hun persoonlijke ontwikkeling, om talenten te ontdekken en te ontplooien, dan creëren we een constante influx van nieuwe kennis en nieuwe competenties. Bovendien geeft het de motivatie een stevige boost.
Op langere termijn plukken ondernemingen de vruchten van zo’n loopbaan in golven…
Het langleven-model zal veel werknemers en zelfstandigen als muziek in de oren klinken. Maar vandaag botsen ze op een financiële drempel, die vaak onoverkomelijk hoog is. Ze kunnen het zich niet permitteren om hun loopbaan tijdelijk on hold te zetten en een herbronningspauze in te lassen. Er zijn gelukkig quick wins om het langleven-model aan te moedigen en te faciliteren. Dat zeggen Martijn Hoogeweegen, CEO van levensverzekeraar NN; Colin Sanders, pensioen- en longevity-expert bij NN en Bart Chiau, Professor Faculteit Economie, UGent. Vandaag kunnen werknemers en zelfstandigen al een voorschot op hun pensioenplannen opnemen om te investeren in onroerend goed. Waarom zouden ze dat ook niet kunnen doen om te investeren in zichzélf? Dat is snel en gemakkelijk te regelen, het zou de samenleving ontlasten en het zou werkende mensen energie geven om er later weer voor jaren tegenaan te gaan. Dubbele winst. Een cruciale voorwaarde is dan wel dat de vaak belachelijk lage bijdragen in de pensioenplannnen omhoog gaan.
Het vraagt een andere mindset van werkende mensen, van werkgevers, van de hele samenleving, maar met het langleven-model kunnen we werkende mensen het gevoel teruggeven dat ze een keuze hebben, dat er ruimte is om beslissingen te nemen die aansluiten bij hun levensfase en hun persoonlijke behoeftes.
