Verlof voor mantelzorgers: eindelijk realiteit

Sinds 1 september 2020 is het voortaan mogelijk voor werknemers om gebruik te maken van het verlof voor mantelzorgers. Dit is een thematisch verlof dat kan worden toegekend aan een werknemer die erkend is als mantelzorger. Catherine Legardien, Legal Expert bij Partena Professional, legt dit verder uit.

Ter herinnering: om erkend te worden als mantelzorger moet de werknemer eerst een verklaring op erewoord indienen bij zijn ziekenfonds. De vorm van de verklaring op erewoord moest nog bij koninklijk besluit worden vastgesteld. Dit besluit, dat op 25 juni 2020 in het Belgisch Staatsblad werd gepubliceerd, is op 1 september 2020 in werking getreden. Bijgevolg is het sinds die datum mogelijk dat de werknemer de procedure voor het aanvragen van verlof voor mantelzorgers opstart.

Wie kan worden erkend als mantelzorger?

Een mantelzorger is een persoon die een andere persoon met een zorgbehoefte voortdurend of regelmatig helpt of ondersteunt.

Om als mantelzorger te worden erkend, moet aan de volgende cumulatieve voorwaarden worden voldaan:

  • een vertrouwensrelatie of een nauwe, affectieve of geografische relatie opgebouwd hebben met de geholpen persoon;
  • een bestendig en daadwerkelijk verblijf in België hebben;
  • ingeschreven zijn in het bevolkings- of vreemdelingenregister.
  • De mantelzorger moet de bijstand en hulp bovendien niet-beroepshalve, kosteloos en in samenwerking met ten minste een professionele zorgverlener verstrekken.
  • Hij moet tot slot rekening houden met het levensproject van de geholpen persoon.

Om als dusdanig te worden erkend moet de mantelzorger, met het akkoord van de geholpen persoon of zijn wettelijke vertegenwoordiger, een erkenningsaanvraag indienen bij het ziekenfonds door middel van een verklaring op erewoord. Hij wordt geadviseerd rechtstreeks contact op te nemen met zijn ziekenfonds om een model van de verklaring op erewoord te verkrijgen.

Indien het ziekenfonds van de mantelzorger de erkenningsaanvraag goedkeurt, stuurt het de mantelzorger een attest om hem de beslissing mee te delen. Bij ontstentenis van een beslissing binnen de 12 weken na het indienen van de volledige verklaring op erewoord wordt de betrokkene ambtshalve erkend in de hoedanigheid van mantelzorger.

De erkenning als mantelzorger blijft 1 jaar geldig vanaf de datum van ondertekening van de verklaring op erewoord. Er kan een aanvraag tot verlenging worden ingediend. Het volstaat dat de mantelzorger en de geholpen persoon op erewoord verklaren dat de situatie zodanig is dat nog steeds aan de voorwaarden wordt voldaan.

Wat houdt het verlof voor mantelzorger eigenlijk in?

Vorm en duur

Het verlof voor mantelzorger kan worden opgenomen onder de vorm van:

  • een volledige schorsing van de prestaties;
  • een vermindering tot een halftijdse baan;
  • een vermindering met 1/5.

In geval van volledige schorsing van de prestaties bedraagt de duur van het verlof 1 maand per zorgbehoevende persoon.

Een koninklijk besluit kan de duur van deze periode evenwel verlengen tot maximaal 6 maanden.

De duur van het recht op volledige schorsing van de prestaties bedraagt in ieder geval maximaal 6 maanden over de volledige beroepsloopbaan.

In geval van vermindering van de prestaties met 1/2 en 1/5 bedraagt de duur van het verlof 2 maanden per zorgbehoevende persoon.

Een koninklijk besluit kan de duur van deze periode evenwel verlengen tot maximaal 12 maanden.

De duur van het recht op de vermindering van de prestaties (1/2 en 1/5) bedraagt in ieder geval maximaal 12 maanden over de volledige beroepsloopbaan.

Belangrijk!

Alleen de voltijdse werknemer kan zijn arbeidsprestaties met 1/2 of met 1/5 verminderen. De deeltijdse werknemer kan zijn prestaties alleen volledig schorsen.

Een koninklijk besluit kan echter bepalen onder welke voorwaarden de deeltijdse werknemer zijn arbeidsprestaties met 1/5 of tot de helft van een normale voltijdse betrekking kan verminderen.

Aanvraagprocedure

De werknemer die zijn recht op verlof wenst uit te oefenen, moet zijn werkgever ten minste 7 dagen voor de aanvangsdatum van het verlof schriftelijk op de hoogte brengen, tenzij de partijen schriftelijk een andere termijn overeenkomen.

In zijn aanvraag moet hij de periode vermelden waarvoor hij het verlof wenst te bekomen. Hij moet ook het bewijs bijvoegen van de erkenning van zijn hoedanigheid van mantelzorger van de zorgbehoevende persoon.

De kennisgeving kan gebeuren door de overhandiging van een geschrift aan de werkgever (waarbij deze laatste een duplicaat tekent als bericht van ontvangst) of bij middel van een aangetekend schrijven dat geacht wordt ontvangen te zijn de 3e werkdag na de afgifte ervan bij de post.

Uitkeringen

Een werknemer die zich beroept op het recht voor mantelzorgers kan aanspraak maken op onderbrekingsuitkeringen ten laste van de RVA.

Meer info over de procedure om uitkeringen aan te vragen? http://www.rva.be

Meer info over het bedrag van de uitkeringen? http://www.rva.be

Ontslagbescherming

De werknemer die verlof voor mantelzorgers opneemt, geniet bescherming tegen ontslag, net zoals de werknemers die een ander thematisch verlof opnemen.

Bronnen: wet van 12 mei 2014 betreffende de erkenning van de mantelzorger, B.S. 6 juni 2014; wet van 12 mei 2014 tot erkenning van de mantelzorgers, B.S. 2 juli 2019; koninklijk besluit van 16 juni 2020 tot uitvoering van de wet van 12 mei 2014 betreffende de erkenning van de mantelzorger en de toekenning van sociale rechten aan de mantelzorger, B.S. 25 juni 2020; Infoblad RVA T164.

Er bestaan voortaan dus 4 thematische verloven: ouderschapsverlof, verlof voor medische bijstand, verlof voor palliatieve zorg en verlof voor mantelzorgers.

Schrijf je in op de wekelijkse HR-nieuwsbrief

Ook interessant

LEES MEER