Telewerk: een blijver volgens werknemers én werkgevers

Eerder vroegen arbeidseconomen van de UGent aan een representatief panel van Vlaamse werknemers welke impact zij verwachten van de coronacrisis voor hun carrière. Daaruit bleek enorme tevredenheid met (verhoogd) telewerk.
Vandaag maakt hetzelfde onderzoeksteam de resultaten bekend van een opvolgstudie, waarbij werkgevers werden gevraagd hun ervaring met telewerk door werknemers te evalueren. Bovendien werden de eerder bevraagde werknemers opnieuw gecontacteerd om na te gaan of de kijk op telewerk nog positiever werd dan wel genuanceerder werd…

Zeer opvallend is dat de bevraagde werkgevers over het algemeen het (verhoogde) telewerk zelfs positiever inschatten dan de eerder bevraagde werknemers. Zo denkt bijna 6 op 10 van de bevraagden dat hun medewerkers door telewerk efficiënter zijn en meent een meerderheid ook dat hun werknemers zich door telewerk beter kunnen concentreren.

Meer dan 6 op 10 van de bevraagden kijkt nu positiever naar telewerk dan voor de crisis. De helft van de bevraagde eigenaars en meer dan driekwart van de andere leidinggevenden is meer geneigd om door de coronacrisis hun werknemers meer aan thuiswerk te laten doen.

“Deze bevindingen gaan in tegen het gevoel bij sommigen dat vooral werknemers hier structureel meer vragende partij voor zijn, wat ook blijkt uit het feit dat telewerk vaak wordt voorgesteld als een extralegaal voordeel voor werknemers. Deze enquête lijkt dan ook een (eerste) indicatie dat telewerk echt wel eens een blijvertje zou kunnen zijn.” Professor Stijn Baert (UGent)

De bevraagde werkgevers zien telewerk bovendien als interessant vanuit bedrijfseconomisch perspectief. Bijna 8 op 10 ziet het als een mogelijkheid om goed personeel te kunnen houden en ongeveer evenveel zien een positief effect op het aantrekken van nieuwe goede krachten. Meer dan 7 op 10 van de bevraagden ziet er een mogelijkheid in om ziekteverzuim te reduceren.
Meer dan 2 op 3 van de bevraagden geeft aan dat er technologische en technische aanpassingen zijn gebeurd binnen het bedrijf. Van degenen die aanpassingen deden, geeft 7 op 10 aan dat dit verdere beslissingen rond telewerk zal beïnvloeden.

“De grote groep Vlaamse werkgevers die denkt dat telewerk goed is voor de efficiëntie van werknemers is uitgesprokener dan wat in eerdere bevragingen in het buitenland werd gevonden. Daar gaven werkgevers vaak aan dat zij een verlies in productiviteit verwachtten.”
Doctoraal onderzoeker Eline Moens (UGent)

Nuances

Tegelijk is er bij werkgevers een zekere vrees voor mindere professionele ontwikkeling en lagere promotiekansen wanneer hun werknemers hevig telewerken. Concreet vreest 1 op 3 van de bevraagden voor mindere professionele ontwikkeling door telewerk. Toch is deze gepercipieerde keerzijde bij de bevraagde werkgevers minder prominent dan bij het eerdere panel aan werknemers.

“Verder is een rode draad doorheen de resultaten de meer negatieve inschatting van eigenaars dan van (andere) leidinggevenden. Aangezien de onderneming met hun centen aan de slag gaat, is telewerk als afwijking van het ‘normale op kantoor’ voor hen mogelijk een spannender risico, waarvan ze de uitkomst mogelijk nog niet helemaal zien.” Doctoraal onderzoeker Philippe Sterkens (UGent)

Geven en nemen

Meer dan de helft van alle bevraagde werkgevers en ongeveer driekwart van alle andere bevraagde leidinggevenden denken dat telewerk ervoor zorgt dat werknemers zich zelf ook flexibeler gaan opstellen.

“Ze geloven dus in “geven en nemen”. Dit laatste wordt in de literatuur vaak bekeken in termen van een psychologisch contract tussen de werkgever en de werknemer: tegenover de gunst die de werkgever verleent door meer aandacht te hebben voor het welzijn van de werknemer, hoopt de werkgever in ruil ook iets terug te krijgen zoals bijvoorbeeld meer flexibiliteit.” Doctoraal onderzoeker Louis Lippens (UGent)

Geen honeymooneffect bij werknemers!

Uit een opvolging van de eerder bevraagde werknemers, lijkt de kijk op telewerk en digitaal vergaderen bij werknemers alleen maar positiever geworden in vergelijking met de start van de coronacrisis.
Bij degenen die zowel in maart als in mei bevraagd werden, gaf in maart 52% aan positiever te kijken naar digitaal vergaderen dan voor de coronacrisis, terwijl dit in mei 66% is. Onder wie bij beide bevragingen meer van thuis uit werkten, was in maart 7 op 10 daar tevreden mee, in mei 8 op 10.

“Er lijkt dus helemaal geen sprake van een honeymooneffect. Nu ook het nieuwe eraf is, blijft men globaal heel tevreden met het verhoogde telewerk. In vergelijking met onze bevraging van maart, schat men nu het percentage van de baan dat men van thuis uit zou kunnen doen hoger in.” Professor Stijn Baert (UGent)

Wel speelt in zekere zin de wet van de afnemende voorsprong. Groepen die zich bij de eerdere enquête uitgesprokener tevreden toonden, gaan nu vaak minder vooruit in hun appreciatie. Zo waren hoogopgeleiden bij de eerste enquête al (meer) overtuigd dat digitaal vergaderen definitief zou doorbreken in ons land. Lager opgeleiden zijn er de afgelopen maanden ook meer overtuigd geraakt.
Oudere werknemers gaven bij de bevraging in maart vaker aan dat zij het combineren van allerlei communicatiemiddelen door het verhoogde telewerk lastig vonden. Hun problemen in deze namen de afgelopen twee maanden evenwel sneller af dan die bij jongeren. Mogelijk was er sprake van een langere leercurve bij ouderen. Gunstige evoluties in de evaluatie van het verhoogde telewerk zijn ook meer uitgesproken bij gezinnen met (meer) inwonende kinderen en andere personen. Mogelijk was het voor hen in eerste instantie minder evident zich aan te passen aan telewerk, maar hebben ze nu modus vivendi gevonden.