Vrachtwagenchauffeur is een stresserend en veeleisend beroep. Om werknemers te helpen correct en preventief in te grijpen bij langdurige stress, klopte Trafuco aan bij Mensura, externe dienst voor preventie en bescherming op het werk. Samen zetten ze een pilootproject op met de Mindstretch-software van het Leuvense BioRICS. De eerste resultaten zijn veelbelovend. Zo is een verband aangetoond tussen mentaal energieverbruik en brandstofverbruik (en dus CO2-uitstoot), remafstand en snelheidsovertredingen. Met de financiële steun van VLAIO is een uitgebreide vervolgstudie opgestart die in het najaar moet leiden tot meer resultaten en wetenschappelijke publicaties.
Rijden binnenkort alle chauffeurs met een hartslag- en activity tracker om de pols?
Met de Mindstretch-software ontwikkelde hightechbedrijf BioRICS, een spin-off van de KU Leuven, een tool om het mentale energieverbruik ‘in realtime’ te meten. Jaren geleden zijn de fundamenten van deze technologie gelegd tijdens een samenwerking met voetbalclub AC Milan. Nu wordt deze technologie succesvol ingezet bij racepiloten. Mentale focus is voor die beroepsgroep uiterst belangrijk om optimaal te presteren tijdens races.
Via de combinatie van hartslag en beweging meet de software dag en nacht hoeveel mentale energie je verbruikt, maar ook in welke mate je daarvan herstelt. Gebruikers hoeven enkel een hartslag- en activity tracker, zoals FitBit, te dragen en kunnen op hun smartphone de resultaten zien.
“Dagelijks krijg je een balansscore aan de hand van kleurencodes”, legt professor Daniel Berckmans, oprichter en CTO BioRICS, uit. “Kleurt de dagbalans groen, dan was het mentale energieverbruik lager dan het herstel. Een oranje dag wijst erop dat je meer energie hebt verbruikt dan opgedaan. Nu en dan een oranje dag kan zeker geen kwaad. Maar houdt dat weken aan, dan kom je in de gevarenzone voor chronische stress. Dat is het moment om in te grijpen.”
Vroegtijdige detectie
In plaats van een jaarlijkse controle bij de arbeidsarts of een doktersbezoek bij klachten zorgt continue monitoring voor vroegtijdige detectie van risico’s. Zo kan bij een langdurig verstoord evenwicht ingegrepen worden vóór de medewerker een fysisch probleem ontwikkelt. Mentale druk is een gezondheidsrisico dat pas op lange termijn zichtbaar wordt.
Lara Chardome, preventiemedewerker bij Trafuco: “Veel chauffeurs kampen met stressklachten en dat heeft een invloed op hun gezondheid en motivatie. Bij Trafuco stellen we het welzijn van onze mensen centraal. Tegelijk willen we het mooie beroep van chauffeur in de kijker zetten en onze mensen behouden. Samen met Mensura zijn we op zoek gegaan naar een proactieve manier om onze chauffeurs mentaal te ondersteunen. Daarbij kwamen we uit bij Mindstretch. Met een pilootproject hebben we in 2020 een eerste test gedaan bij zo’n 20 chauffeurs.”
Winst voor mens, organisatie en maatschappij
De koppeling van de resultaten van de Mindstretch-tool met de boordcomputergegevens van de chauffeurs leverde interessante inzichten op. Zo blijkt dat gestresseerde bestuurders meer brandstof verbruiken en harder remmen. Er is dus winst voor het individu, de organisatie en de maatschappij.
Mathieu Verbrugghe, hoofd R&D bij Mensura: “In de eerste plaats wordt het welzijn van de chauffeurs beter ondersteund. Tegelijk daalt het kostenplaatje voor de organisatie door het verlaagde brandstofverbruik, minder boetes en op termijn minder uitval of verloop van medewerkers. Maatschappelijk is een verkleinde kans op wegongevallen en vooral minder CO2-uitstoot ook belangrijk. Als je weet dat in het Vlaamse Gewest vrachtwagens in 2017 goed waren voor 45 miljard tonkilometer (het vervoer van 1 ton over 1 kilometer), dan spreken we hier over een indrukwekkend potentieel aan winst, in de ruime zin van het woord.”
Opschaling en interventies
In een volgende stap wordt het project nu opgeschaald. De bedoeling is om nog meer gegevens te verzamelen en daaraan de juiste preventieve acties te koppelen. Mathieu Verbrugghe: “In de komende fase zullen deelnemers de mogelijkheid hebben om hun persoonlijke data te delen met een psychosociaal preventieadviseur. Hij of zij kan mee monitoren, tips geven of aangeven wanneer er zich een negatieve tendens ontwikkelt. De chauffeur in kwestie kan dan contact opnemen voor begeleiding. Daarnaast zullen er binnen Trafuco groepsinterventies worden opgezet, zoals een opleiding om veerkracht te verhogen. De bedoeling is om de impact van interventies objectief in kaart te brengen.
“De combinatie van Trafuco die alle details van het uitdagende beroep kennen, de expertise van Mensura inzake welzijn van werknemers bewaken en de unieke technologie van BioRICS leidt tot nieuwe inzichten die mens en maatschappij ten goede komen,” besluit prof. Daniel Berckmans.
Organisaties die interesse hebben om zich aan te sluiten en deel te nemen aan de vervolgstudie kunnen contact opnemen met BioRICS of Mensura. De volledige monitoring en het databeheer zijn volledig in lijn met de Europese GDPR-regelgeving.
