Meer loon en extralegale voordelen, en toch niet tevreden over loonpakket

De Belg is minder tevreden over zijn loonpakket, terwijl zijn loon en het aantal toegekende extralegale voordelen wel stelselmatig stijgen. Binnen de extralegale voordelen zien we een duidelijk corona-effect, met meer thuiswerk en laptops en minder vergoedingen voor woon-werkverkeer. Al houdt de bedrijfswagen wel stand, behalve bij overheidsmedewerkers.

Dit alles blijkt uit het Salariskompas van Jobat. Die biedt naar jaarlijkse gewoonte een inkijk in het loonzakje van de werkende Belg, zowel arbeiders, bedienden als ambtenaren. Zowat 96.000 respondenten namen in de loop van 2022 deel aan het loononderzoek van Jobat.

Corona-effect bij extralegale voordelen

Opvallend is alvast de blijvende stijging van de extra’s bovenop het loon. Sinds 2020 blijft het aantal extralegale voordelen toenemen, nu tot een gemiddelde van 6,55 voordelen per werknemer. Maaltijdcheques, eindejaarspremie, hospitalisatieverzekering en 13e maand zijn daarbij de meest toegekende. Ter vergelijking: in 2018 kreeg de werkende Belg gemiddeld 5,87 extralegale voordelen.

Hoewel de meeste maatregelen rond corona niet meer van toepassing waren in 2022, stijgt het aantal extralegale voordelen rond plaatsonafhankelijk werken verder met 78 procent op vijf jaar tijd wat betreft de toename van de mogelijkheid tot thuiswerk. Hoe lager het opleidingsniveaus hoe groter de toename van de mogelijkheid tot thuiswerk. Ook de tussenkomst van de werkgever voor een internetabonnement neemt toe (met een kwart op vijf jaar tijd). Deze extralegale voordelen blijken na corona een nieuwe standaard te zijn geworden.

Ook de laptop stijgt verder door (met 30 procent op vijf jaar tijd). Anderzijds zien we dat, gelinkt aan het plaatsonafhankelijk werken, de tussenkomst in kosten gemaakt voor woon-werkverkeer op lange termijn afneemt (daling met 12 procent op vijf jaar). De onkostenvergoeding stijgt dan weer met bijna 19 procent.

De onvermijdelijke bedrijfswagen (in de privé)

Over het algemeen stijgt het toekennen van bedrijfswagens globaal genomen verder, met bijna 13 procent op vijf jaar tijd. In kleine bedrijven (tot 9 werknemers) stijgt de firmawagen in verhouding het snelst: plus 18 procent op vijf jaar tijd.

Toch zien we dat de bedrijfswagen niet overal aantrek krijgt. Dat is namelijk niet het geval bij overheidswerknemers. In verhouding met 2018 is de beschikbaarheid van een bedrijfswagen bij overheidspersoneel met 23 procent afgenomen.

Het doorsnee loon: starters blijven achter

Een doorsnee werkende Belg verdient 3.486 euro. Dit doorsnee- of mediaanloon kent een toename van ruim 16 procent op vijf jaar tijd. De mediaan is overigens het middelste loon in een reeks gerangschikt naar grootte. Dus concreet betekent dit dat de helft van de ondervraagden minder verdient en de helft meer. Een mediaan loon is beter bestand tegen uitschieters dan een gemiddeld loon.

Traditionele loonverschillen tussen regio’s nemen wat af. Een regio als Limburg stijgt qua doorsnee loon op vijf jaar tijd (plus 17 procent) sneller dan Brussel (plus 14 procent). Een doorsnee loon bedraagt 3.400 euro in Vlaanderen, en per regio: 3.285 euro in Limburg, 3.500 euro in Antwerpen, 3.340 euro in Oost-Vlaanderen, 3.253 euro in West-Vlaanderen en 3.500 in Vlaams-Brabant. Met 4.000 euro in Brussel ligt het doorsnee loon daar het hoogst.

En gemiddeld?

Het gemiddelde maandloon van de werkende Belg bedraagt 3.881 euro bruto. Opvallend is dat het gemiddelde brutostartloon veel minder toeneemt. Op vijf jaar tijd is er een toename met slechts 9,5 procent.

De gemiddelde geslachtsloonkloof daalt licht: de lonen van vrouwen stegen in die periode forser dan die bij mannen. Verdient een vrouw gemiddeld 3.477 euro (plus 16,9 procent op vijf jaar), dan is dat bij een man 4.096 euro (plus 16,4 procent).

Diploma maakt verschil

Niet enkel om na het afstuderen snel een job te vinden, maar ook voor het loon zelf maakt een diploma een groot verschil. Verdient een academische master gemiddeld 4.624 euro bruto, dan is dat bij een professionele bachelor 3.661 euro bruto en bij iemand zonder diploma hoger onderwijs 3.215 euro bruto.

Kan een academische master gemiddeld rekenen op 7,65 extralegale voordelen, dan zijn dat er bij een professionele bachelor 6,6 en bij iemand zonder diploma hoger onderwijs 5.15.

Sectoren en functies

Sectoren die het best betalen zijn ook dit jaar chemie & farma, energie & milieu en bank & verzekeringen. In horeca, media, marketing & communicatie en in de sectoren toerisme, sport en recreatie verdien je dan weer het minst.

De functies die qua gemiddeld loon het sterkst stijgen zijn juridische functies (plus 27,2 procent op vijf jaar tijd) en medische & paramedische functies die er op vijf jaar tijd met 26,2 procent op vooruitgaan.

Dalende tevredenheid over loonpakket

32 procent geeft een score van 8, 9 of 10 met betrekking tot de tevredenheid over hun loonpakket. Dit is iets lager dan vorig jaar en 4 procent lager dan in 2020. De daling in tevredenheid is significant en opmerkelijk gelet op de duidelijke stijging van het loonpakket.

Binnen de sectoren en functiecategorieën zijn er wel enkele interessante evoluties te zien. Zo kennen vrije beroepen de grootste daling in tevredenheid over hun loonpakket (min 5 procent). De afwezigheid van een loonsverhoging in combinatie met stijgende consumptie- en energieprijzen kan hiermee te maken hebben.

Sectoren die een automatische indexering genieten, kennen vaker een stijging in tevredenheid (zoals de gezondheids- en non-profitsector)
De tevredenheid over het loonpakket in de land- en tuinbouwsector daalt aanzienlijk (min 8 procent). De druk op de kosten binnen deze sector in 2022 speelt hier zeker een rol.

En vakantie?

Het gemiddeld aantal vakantiedagen is de laatste drie jaar gelijk gebleven met 28 dagen. Binnen geslacht, opleidings- en anciënniteitsniveau zijn de verschillen eerder beperkt, al zijn er wel grote verschillen tussen beroepsgroepen. Zo hebben arbeiders gemiddeld gezien slechts 24 vakantiedagen, dit zijn 12 dagen minder dan overheidswerknemers. Het aantal vakantiedagen stijgt ook met de grootte van de onderneming.
Zowel binnen het onderwijs (43 dagen) en de overheid (33 dagen) als wetenschappelijk onderzoek (31 dagen) blijft men ver boven het gemiddelde van 28 vakantiedagen zitten. Al hebben die sectoren in verhouding en gemiddeld gesproken dan ook weer minder extralegale voordelen.

+++

Over Jobat Salariskompas

Jobat en marktonderzoeksbureau Ipsos kregen via een online enquête input van 95.974 werkende Belgen over hun salaris. De respondenten hebben een gemiddelde leeftijd van 38,5 jaar. Van deze respondenten heeft 29 procent geen hoger diploma, 37 procent een bachelor-diploma (academisch of professioneel) en 34 procent een master-diploma. De respondenten bestaan overwegend uit bedienden, gevolgd door arbeiders en ambtenaren