Belgische werknemers vinden zichzelf gezond, maar zijn het niet

Negen op de tien (91%) medewerkers van Belgische ondernemingen beschouwen zichzelf als gezond. Nochtans kampt een ruime meerderheid van hen met overgewicht (63%) en/of een te hoge bloeddruk (67%). Bijna de helft (45%) ervaart stress. Arbeiders zijn gemiddeld ongezonder dan bedienden. Dat blijkt uit 167.427 arbeidsgeneeskundige onderzoeken die Attentia uitvoerde in 2023. Een ongezonde levensstijl verhoogt het risico op ziektes en op een hoger ziekteverzuim binnen ondernemingen.

Werkgevers doen er dus goed aan preventief werk te maken van gezonde medewerkers.

Vooral mannen en 45-plussers zijn ongezond

Bijna twee op de drie (63%) door Attentia onderzochte medewerkers hebben overgewicht. Bijna een kwart van hen (23%) is obees. Mannen en 45-plussers kampen het vaakst met overgewicht. Twee op de drie (67%) medewerkers hebben een bloeddruk die te hoog is of op z’n minst in de aandachtszone zit. Het probleem is opnieuw groter bij mannen en bij 45-plussers.

Drie op de tien (29%) medewerkers roken; er zijn iets meer mannen die roken dan vrouwen en jongere medewerkers roken vaker dan hun oudere collega’s. Meer dan de helft (55%) van de onderzochte medewerkers geeft aan dat ze één tot tien eenheden alcohol per week drinken. Er zijn meer mannen die geregeld alcohol drinken en hoe ouder men wordt, hoe meer men drinkt.

Gebrek aan sport en beweging

Vier op de tien (41%) oefent nooit of minder dan een half uur een fysieke activiteit uit buiten het werk. Mannen zijn wel actiever dan vrouwen. 39% van de mannen beweegt wekelijks twee uur of meer, ten opzichte van 30% van de vrouwen. Onder de jongste generatie werknemers (15 – 24 jaar) bevinden zich zowel de meest actieve sporters (26% beweegt meer dan 4 uur per week) als de minst actieve sporters (42% beweegt nooit of minder dan een half uur per week).

Stress grotendeels werkgerelateerd

Bijna de helft (45%) van de door Attentia in 2023 onderzochte medewerkers ervaart enige mate van stress. Daarvan is bijna de helft (47%) werkgerelateerd. 15% is privé en 24% is een combinatie van werk en privé. Het overige deel geeft aan de bron van de stress niet te kennen. Vrouwen hebben iets vaker stress dan mannen. Een vijfde (19%) van de vrouwen meldt zelfs een verhoogd tot sterk verhoogd niveau van stress, en stress lijkt toe te nemen met de leeftijd.

Risico op hartklachten, depressie, diabetes en kanker

Wanneer medewerkers gevraagd worden hun gezondheid te beoordelen, zegt maar liefst negen op de tien (91%) dat die goed tot zeer goed en zelfs uitstekend is. Een overschatting van de werkelijkheid, zegt Dr. Edelhart Kempeneers, Medisch Directeur bij Attentia:

“Overgewicht, een te hoge bloeddruk en te weinig beweging zijn risicofactoren voor gezondheidsproblemen zoals hartziekten, diabetes type 2 en bepaalde kankers. Langdurige stress kan ook leiden tot hartklachten, angst, depressie en zelfs een zwakker immuunsysteem. We mogen er dus niet te licht overgaan.”

Gezonde medewerkers voor een gezond bedrijf

Bovendien pleit Attentia ervoor dat werkgevers méér actie zouden ondernemen om hun medewerkers fysiek en mentaal gezond te houden.

Dr. Kempeneers:

“We moeten af van het idee dat gezondheid louter een privézaak is. Onlangs bleek nog hoe groot de impact van ziekteverzuim is in ons land. Zowel fysieke als mentale klachten houden medewerkers massaal thuis. Daarnaast zijn fitte en gezonde medewerkers vaker gemotiveerd en meer productief op het werk.”

Arbeiders ongezonder dan bedienden

Specifiek zou daarbij volgens Attentia aandacht moeten gaan naar arbeiders. Zij vallen nog te vaak uit de boot bij acties gericht op meer fysiek en mentaal welzijn op de werkvloer.

Dr. Kempeneers:

“Uit onze onderzoeken blijkt dat arbeiders minder bewegen buiten het werk, minder gezond eten, minder goed slapen, vaker roken en een minder gezond lichaamsgewicht hebben. Enkel het alcoholgebruik is beter bij arbeiders dan bij bedienden. Arbeiders hebben ook beduidend vaker ergonomische klachten. Ze voelen zich bovendien minder goed in hun vel op het werk; met minder jobtevredenheid, weinig gevoel van betrokkenheid en vertrouwen. Arbeiders ervaren wel meer rolduidelijkheid en een betere work-lifebalance dan bedienden.”

Over het onderzoek

De analyse gebeurde op basis van het activiteitenverslag van de externe dienst voor preventie en bescherming op het werk Attentia, voor de periode 01/01/2023 tot en met 31/12/2023. De volledige dataset bestaat uit 167.427 arbeidsgeneeskundige onderzoeken bij 91.245 unieke werknemers.
​