Geen producten in je winkelwagen.
Loopbanen zijn wel degelijk in beweging. En het zal moeten als we tot duurzame oplossingen willen komen op het vlak van langer werken. Op de 19de editie van Vlerick HR Day schoof Helen Tupper The Squiggly Career naar voor als een mogelijk alternatief voor de traditionele loopbaan. Haar model lijkt in veel opzichten op The ZigZag Career die Lisbeth Claus en ikzelf introduceerden in ons boek #ZigZagHR, Waarom de beste HR geen HR meer is. Het boek bracht vijf jaar geleden een groep HR professionals in beweging die vandaag uitgegroeid is tot een enthousiaste HR-community van bijna 20.000 HR professionals, het bewijs voor mij dat communities niet gebouwd worden maar ontstaan, omdat wat je zegt of doet resoneert.
Al jaren speelde ik met het idee om een boek te schrijven over hoe loopbanen anders vorm kunnen krijgen. Maar omdat mijn aanname vooral gebaseerd was op mijn eigen zigzagloopbaan en dus louter anekdotisch, kwam het boek er niet. Tot ik aangesproken werd door Uitgeverij Pelckmans om mijn visie op loopbanen toch neer te schrijven, maar dan onderbouwd én met focus op wat dit dan zou betekenen voor HR.
Du choc des idées jaillit la lumière
En zo ben ik terechtgekomen bij Lisbeth Claus, Emerita Professor Management & Global HR. Ondanks onze grote verschillen in leeftijd, persoonlijkheid, aanpak en achtergrond zijn we erin geslaagd om samen #ZigZagHR te schrijven. Lisbeth schreef als academicus in voetnoten en ik in proza. Lisbeth schreef in het Engels, ik in het Nederlands. Lisbeth schreef academisch, ik vulgair zoals dat dan heet. Het feit dat we zo sterk van elkaar verschillen is onze grootste sterkte gebleken. Du choc des idées jaillit la lumière. De Franse filosoof Nicolas Boileau, wist het al in de 17de eeuw, voor mij is het vandaag een manier van leven geworden. Ga altijd op zoek naar mensen, ideeën, onderzoek dat jou(w aanname) uitdaagt. Het leidt tot nieuwe inzichten en argumenten, het verbreedt je perspectief en het kan ervoor zorgen dat je je mening bijstuurt. Je verliest met andere woorden nooit. Je leert er vooral uit.
Het is niet omdat het niet de norm is, dat het niet bestaat
Ondertussen zijn heel wat termen de revue gepasseerd in een poging om de evoluties in ons denken over loopbanen te vatten, zoals caleidoscopische loopbanen, de boundaryless career, de protean career en op Vlerick HR day 2024 the squiggly career. Ik noem dat zigzaggen.
Natuurlijk weet ik dat de traditionele loopbaan nog altijd de norm is en dat waarschijnlijk nog lang zal blijven. Maar dat neemt niet weg dat een aantal elementen die naar voor geschoven worden in #ZigZagHR en gelijkaardige concepten geleidelijk aan hun weg vinden naar de werkvloer, óók in België.
Net zoals belangrijke uitvindingen in de wetenschap gedaan werden door onderzoekers die afweken van geijkte paden, zo ook zijn het doorgaans mensen met een afwijkende visie die het pad effenen voor een paradigmashift. In Helen Tupper heb ik ongetwijfeld een bondgenoot. Ik ga haar zeker contacteren voor een interview.
Impact van structuur
Ik zie echter een grote maar. Hoezeer we als maatschappij of als werkgever ook willen dat het individu het stuur van zijn (of haar) loopbaan in eigen handen neemt, hoe zeer we ook willen dat een leven lang leren en loopbaanbewegingen ‘normaal’ worden, de structuur van onze organisaties en instituten zal dit (onbedoeld) blijven belemmeren.
Als we willen dat loopbanen echt anders vorm krijgen, zullen we niet alleen werk moeten maken van een ander narratief, maar zullen we ook moeten werken aan de structuur, want die staat de filosofie van zigzag loopbanen (en andere afwijkende loopbaanconcepten) in de weg. Het heeft geen zin om alleen maar op de cultuur te werken als je niet bereid bent de structuur ook onder handen te nemen.
The squiggly career toolkit
Het lijkt allemaal heel erg veel werk en dat is het ongetwijfeld ook, maar ondertussen kunnen we wel aan de slag gaan. Helen Tupper schoof in haar keynote op Vlerick HR Day vier tips naar voor die volgens mij in heel wat organisaties in te voeren zijn. Haar squiggly career toolkit kan loopbaanbeweging binnen organisaties ongetwijfeld triggeren:
- Pas je taalgebruik aan:
Spreek niet over carrières maar over loopbanen, spreek niet over een loopbaanstap (dat roept het beeld van een ladder op), maar over een loopbaanbeweging (dat kan in alle richtingen) - De focus ligt te veel op de skills van het individu en in verhouding te weinig op de skills van leidinggevenden:
Als we willen dat mensen intern meer bewegen, moeten we leidinggevenden helpen om beter te worden in feedback en loopbaangesprekken - Squiggle & stay:
Vermeld expliciet in je vacature dat interne kandidaten ook mogen solliciteren. Of organiseer een Squiggly career safari om andere rollen in het bedrijf te leren kennen. - Squiggly scaling:
Maak van mensen die hun loopbaan in eigen handen hebben genomen ambassadeurs en zorg dat hun verhaal door zoveel mogelijk mensen gehoord of gezien wordt.
