Op zoek naar een nieuw evenwicht in werk, opleiding en welzijn

In alles wat ze doen – of dat nu outplacement, loopbaanbegeleiding, begeleiding van werk naar werk, inplacement of het geven van HR advies is – een persoonlijke en eerlijke samenwerking staat altijd voorop. Dat komt voor Travvant op de eerste plaats. Samen met Annick Huybrechts of Roeland Van Dessel gaan we elke maand langs bij een hoogst interessante HRM’er, manager of ondernemer die een beroep op hen doet.

Deze maand connecteert Roeland Van Dessel ons met Olivier Lambert, Algemeen Directeur van Cevora, het sectorfonds voor de bedienden in België. Door de pandemie zijn zingeving en welzijn nóg belangrijker geworden en dat blijft ook postcorona het geval, zo klinkt het.

Ze leggen de link tussen opleiding en wellbeing, en halen de mosterd bij futuroloog Yuval Noah Harari, bij digitaal antropoloog Brian Solis en uit Dubai. Ze schuiven de (immense) opdracht naar voren en koppelen er vijf lessen aan.

De opdracht
Werk, tijd en kennis re-kalibreren

Werk – in het bijzonder het zinvolle van werk – wordt wereldwijd steeds meer in vraag gesteld, nog het meest door jongeren. Ontegensprekelijk heeft die kritische blik een impact op het mentaal welzijn van mensen en juist daardoor ook op onze economie en maatschappij.

“Vergeet ook niet dat er meer dan 400.000 mensen langdurig afwezig zijn op het werk”, voegt Olivier Lambert eraan toe. De Algemeen Directeur van sectorfonds Cevora verduidelijkt: “Dat is méér dan het aantal werkzoekenden in België. Dat betekent dat de kost van het gebrek aan welzijn in België groter is dan de kost van de werkloosheid. Iedereen zou daar wakker van moeten liggen. Als werkgever, als burger, als directeur van een opleidingsfonds wil ik helpen om werk opnieuw zinvol te maken. We moeten werk re-kalibreren. Dat is één van de redenen waarom we samen met Travvant gestart zijn met het coachingprogramma JobFit. Hiermee willen we medewerkers bewust maken van hun sterktes, mogelijkheden en interesses. Op die manier ontdekken ze welk werk écht bij hen past en blijven ze op een duurzame manier inzetbaar.”

“Het programma is gebaseerd op het Huis Van Werkvermogen, dat de zeven factoren beschrijft die invloed hebben op de inzetbaarheid van werknemers, en is sterk gelinkt aan welzijn”, vult Roeland Van Dessel aan. “Het is met andere woorden een formule die verder gaat dan louter jobcoaching. De bedoeling is dat werknemers naar een nieuw evenwicht evolueren, gecombineerd met een opleidingsaanbod dat tegemoetkomt aan de noden van het postcorona-tijdperk.”

“Ook tijd en kennis moeten we re-kalibreren”, besluit Olivier Lambert. “Alles moet instant beschikbaar zijn. Niet alleen hoe we naar werk kijken, maar ook hoe we naar tijd en kennis kijken, is compleet veranderd. Denk maar aan de toegenomen polarisering en de opkomst van fake news. Dat heeft allemaal effect op het mentaal welzijn van mensen en bijgevolg ook op onze economie en maatschappij.”

Les 1: Het belang van mentale rust

“Stress brengt mensen in beweging en is dus wel nodig om te leren en te veranderen”, weet Olivier Lambert. “Maar te veel stress is uiteraard erg ongezond, leidt tot paniek en maakt het onmogelijk om te leren.”

Toch slagen sommige mensen die in bijzonder stressvolle omstandigheden werken erin om sereen te blijven temidden van al die spanningen en urgentie. Een letterlijke urgentie zelfs, want hij verwijst naar Geert Meyfroidt, momenteel bekend als winnaar van het populaire tv-spelletje De slimste mens ter wereld, maar eerst en vooral arts op de intensieve zorgen van het UZ Leuven, professor aan de KU Leuven en voorzitter van de Belgische Vereniging Intensieve Geneeskunde.

Tijdens de coronacrisis spreekt hij zich geregeld uit op tv over de situatie op intensieve zorg. Maar wat is nu het geheim van zijn overwinning in het tv-spel? Mentale rust: na alle coronadrukte voelde De slimste mens als vakantie. Rustig blijven blijkt een succesvolle strategie.

Met andere woorden: de mindset bepaalt voor een groot deel je succes. Als je met te veel ambitie aan de start komt, dreig je aan stress ten onder te gaan en het einde niet te halen.

Les 2: Digitaal darwinisme

Mensen denken lineair, maar technologie beweegt exponentieel, waardoor er een groot gat ontstaat tussen wat technologisch mogelijk is en wat mensen aankunnen. Brian Solis noemt dat digitaal darwinisme: het idee dat het ritme van de verandering hoger ligt dan de capaciteit van mensen om zich aan te passen. Veranderingen zijn van alle tijden, we hebben ons altijd al moeten aanpassen, maar nu gaat het té snel. En toch: wie kan zich tijdig aanpassen? Dat blijft altijd de kernvraag.

Brian Solis is naast bestsellerauteur ook dé autoriteit op het vlak van marketing en sociale media. Als digitaal antropoloog houdt hij de vinger aan de pols van de maatschappelijke verschuivingen die op ons afkomen. Volgens hem is het moment aangebroken om ons opnieuw uit te vinden. Het is tijd om wakker te worden…

“Cevora is gedurende de volledige leerloopbaan aanwezig, en dat beperkt zich niet meer tot de klassieke opleidingsdagen waarop werknemers uit het paritair comité 200 (onze sector) recht hebben”, koppelt Olivier Lambert daaraan vast. “Ik beschouw het als mijn opdracht om na te gaan hoe we onze rol anders kunnen en moeten invullen op een arbeidsmarkt waarin de technologie sneller verandert dan bedrijven die veranderingen intern kunnen implementeren. Hier ligt voor bedrijven een dubbele uitdaging: enerzijds zo goed mogelijk inspelen op deze constante technologische veranderingen, anderzijds tegemoetkomen aan de extra uitdagingen inzake welzijn en opleiding die het digitaal darwinisme met zich meebrengt.”

“Als datgene wat we vandaag leren morgen niet meer relevant is, dan betekent dat ook dat we anders naar leren en ontwikkelen moeten kijken”, concludeert Roeland Van Dessel. “Ook opleidingen zijn niet meer aangepast aan de snelheid van verandering. We zullen veel meer moeten inzetten op slimme partnerships. De combinatie tussen werk en leren is volgens mij de toekomst. De vraag stelt zich bovendien hoe we – in een land met een zeer lage opleidingsparticipatie – mensen nog kunnen motiveren om bij te leren als alles wat ze vandaag leren morgen niet meer relevant is”.

Les 3: Focus op hoe je leert in plaats van op wat je leert

Volgens Olivier Lambert moet de focus van leren niet (meer) liggen op wat je leert, maar veeleer op hoe je leert: “Als je job gebaseerd is op content, dan is het afgelopen met je. We moeten vooral inzetten op leren leren en mensen van jongs af aan motiveren om altijd te willen blijven leren. Alle inhoud is online te vinden. We moeten vooral helpen om de juiste informatie te vinden in die veelheid van informatie.”

Les 4: Welzijn als één van de drie belangrijkste 21st century skills

Yuval Noah Harari is een Israëlisch historicus en futuroloog. Tot 2014 was hij een onbekende wetenschapper, gespecialiseerd in de geschiedenis van de middeleeuwen, maar hij kreeg wereldfaam door zijn drie boeken: Sapiens, Homo Deus en 21 lessen voor de 21ste eeuw. Uit dat laatste boek puurt Olivier Lambert zijn vierde les:

“Volgens Harari zijn er drie 21st century skills waarover iedereen moet beschikken om te overleven en die skills beïnvloeden elkaar ook. De eerste is change management of de mate waarin je in staat bent én bereid bent om jezelf en je organisatie te veranderen. De tweede is een set van vier cognitieve competenties: creativiteit, communicatie, kritische ingesteldheid en samenwerking. De derde is… welzijn. Jawel, ik vind het een krachtig signaal dat een groot denker als Harari welzijn als vereiste naar voren schuift om te leren en om wendbaar te zijn anno 2022 en beyond.”

Les 5: Leren is ook je netwerk uitbreiden

“Wat we te gemakkelijk vergeten, is dat leren ook betekent dat je nieuwe mensen leert kennen en dat je daardoor je netwerk uitbreidt”, merkt Roeland Van Dessel op. “Het laat toe om even uit de alledaagse drukte te stappen en tijd te maken om nieuwe kennis op te doen, uit de training zelf, maar ook en vooral van de andere deelnemers.”

Olivier Lambert, net terug van de wereldtentoonstelling in Dubai, vult aan: “Duurzaamheid, creativiteit en mobiliteit zijn de drie grote thema’s daar. Mobiliteit werd sterk gelinkt aan leren en ontwikkelen: dankzij het feit dat volkeren mobiel waren doorheen de geschiedenis, zijn ideeën ontwikkeld. In dat opzicht is reizen ook een opportuniteit om te leren: een nieuwe taal, een nieuwe cultuur, maar ook een nieuwe kijk op de wereld. Je hoeft zelfs niet te reizen om je blik op de wereld te verruimen.

Laat mensen stage lopen bij elkaar in hetzelfde bedrijf, over bedrijfsgrenzen heen of zelfs over de grenzen van sectoren heen. Daar zitten ongetwijfeld de mooiste leerkansen…”