Samenvatting
Uit de eerste Pensioenbarometer van Curalia blijkt dat 6 op de 10 zorgverleners nauwelijks bezig zijn met hun pensioen. Hun sterke roeping en betrokkenheid maken dat ze hun eigen toekomst vaak vergeten. Bijna de helft wil blijven werken na de pensioenleeftijd, terwijl veel zorgverleners financiële instellingen niet vertrouwen. Met webinars en pensioen-tools wil Curalia hen helpen meer financiële zekerheid op te bouwen, zeker nu het bonus-malus-systeem in 2026 ingaat.
Voor het eerst brengt Curalia, de nationale zorgverzekeraar, de pensioenplanning van Belgische zorgverleners in kaart. Opvallend: Meer dan 6 op de 10 zorgverleners zijn niet of nauwelijks bezig met pensioensopbouw. “Zorgverleners zijn gedreven door hun roeping en het verantwoordelijkheidsgevoel voor hun patiënten, maar vergeten zo zichzelf. Het resultaat is dat velen zonder financieel plan richting pensioen gaan.” stelt Curalia.
Zorgverleners zijn vaak gepassioneerd en intrinsiek gemotiveerd voor hun job. Dat blijkt uit de eerste Curalia Pensioenbarometer, gebaseerd op een iVOX-enquête bij bijna 1.500 Belgische zorgverleners. Zij geven aan voor hun job gekozen te hebben vanuit altruïsme (26%), intrinsieke interesse/zelfsturing (19%) of omwille van het plezier in het werk (19%). Die betrokkenheid maakt het moeilijker om patiënten en praktijk los te laten en eigen pensioenplanning wordt uitgesteld.
Zorgverleners: langst werkende beroepsgroep in ons land
De barometer toont ook dat bijna de helft van de zorgverleners (46%) na hun de wettige pensioenleeftijd wil blijven werken. Dit ligt in lijn met de verwachtingen, gezien ook uit ander recent onderzoek blijkt dat de zorgsector de langst doorwerkende beroepssector is in ons land. Met 63 jaar en 7 maanden heeft de zorgsector de hoogst gemiddelde pensioenleeftijd van het land, blijkt uit een analyse van HR-expert Acerta (2025). Door hun nauw contact met zorgverleners, ziet Curalia hiervoor verschillende verklaringen.
“Zorg verlenen is vaak een roeping. Dat blijkt ook uit de barometer. Zorgverleners zijn sterk intrinsiek gemotiveerd in hun job. Het is daarom niet eenvoudig voor hen om te stoppen met werken. Zeker wanneer zij ervaren dat hun patiënten mogelijk nergens terecht kunnen vanwege patiëntenstops. Zolang de zorgverleners in goede gezondheid zijn, durft de roeping het wel eens over te nemen…”
Izzy Van Aelst, Curalia
Eén van de zorgverleners die deelnam aan de pensioenbarometer getuigt.
“Ik werk nog 3/5de, zolang mijn gezondheid het toelaat. Dit doe ik vooral zodat de patiënten die nergens anders terecht kunnen, toch nog geholpen worden. Ik geniet ook van mijn werk: ik amuseer mij, ik krijg veel dankbaarheid. Dus dat lijkt me een positieve situatie voor iedereen?”
Herwig (74), zelfstandige kinesist
4 op 10 vertrouwt financiële (pensioens)instellingen niet
Er zijn echter nog redenen waarom zorgverleners niet bezig zijn met het leven na de pensioenleeftijd. Het vertrouwen in financiële instellingen is ondermaats. Bijna de helft (44%) van de zorgverleners voelt zich niet begrepen door financiële instellingen. En voor alle zorgverleners die deelnamen aan de barometer, ook de groep die aangeeft vroeger dan de wettelijke pensioenleeftijd te willen stoppen, geldt dat 6 op 10 niet of nauwelijks bezig is met zijn pensioensopbouw. Curalia wil hier graag verandering in brengen.
“We zien dat goede zorgverleners niet per sé ook sterke ondernemers zijn. Wie zijn pensioen plant, kiest zelf hoe en wanneer hij stopt. Die autonomie verdienen zorgverleners na een leven lang zorgen voor anderen.”
Izzy Van Aelst, Curalia
Want niet tot nauwelijks bezig zijn met je pensioen, kan ook financieel slecht uitdraaien. Het wettelijk pensioen voor zorgverleners is namelijk niet altijd even rooskleurig. Zoals bijvoorbeeld bij gepensioneerd psychiatrisch verpleegkundige Kris (72).
“Na 38 jaar in de zorgverlening ontvang ik maandelijks 1.500 euro. Wij hadden geen groepsverzekeringen of niks. Dat is een harde realiteit. Mocht ik alleenstaande worden, zou ik mijn eigen huis niet meer kunnen betalen. En wat als ik ooit in een woonzorgcentrum terechtkom? Ik maak me daar zorgen over.”
Kris, gepensioneerd psychiatrisch verpleegkundige
Wie vroeger stopt, krijgt minder
Een recente bijkomende moeilijkheid is het pensioenbonus-malus systeem dat ingevoerd wordt op 1 januari 2026. Wie langer werkt, krijgt een bonus, maar wie vroeger stopt, een lagere pensioenuitkering.
“Wie noodgedwongen vroeger moet stoppen, wordt daardoor dubbel gestraft. Dat onderstreept hoe belangrijk het is om tijdig te investeren in een aanvullend pensioen en zo financiële zekerheid op te bouwen, ongeacht hoe lang men effectief kan werken.”
Izzy Van Aelst, Curalia
