De kracht van chronocraften

Energie. Niemand heeft er een onuitputtelijke voorraad van. Iedereen ervaart verschillende energiepieken en dips doorheen elke werkdag. Daarnaast zijn er dingen die ons uitputten of meer energie geven.

Hoe kunnen we daarmee rekening houden om medewerkers duurzaam, gezond en geëngageerd te laten werken?

Energieke werknemers zijn van onschatbare waarde…

Iedereen heeft al wel eens gehoord van ochtend- en avondmensen. De eerste wordt ’s ochtends vanzelf vroeg en vol energie wakker, terwijl de andere ’s avonds laat pas echt veel energie ervaart. Dit verschil is grotendeels aangeboren, waarbij ongeveer 30% van de mensen eerder een ochtendtype zijn en 15% eerder een avondtype. De rest zit er tussenin.

Ook in Vlaanderen vinden we in ons eigen onderzoek deze verhoudingen terug. Tijdens je leven kan je ritme veranderen. Zo zien we dat iemand als tiener vaker meer naar een avondtype neigt, terwijl die op latere leeftijd steeds meer een vroege vogel wordt. In een organisatie lopen dus mensen rond die op andere tijdstippen energiepieken of dips ervaren.

Elke dag ervaren mensen normaal twee energiepieken (doorgaans om 10.30u en 17u), maar ook twee energiedips (de beruchte middagdip omstreeks 14u en midden in de nacht rond 3u.). Voor ochtendmensen kunnen deze pieken en dips iets vroeger liggen, voor avondmensen iets later.

Stress op het werk, de foute taken op het foute moment, vet eten, veel bezig zijn op een scherm, kunnen dat ritme verstoren en je energiedips dieper en langer doen aanvoelen.

Een ideale manier om hiermee om te gaan is chronocraften. Tijdens een energiedip kan je makkelijker out-of-the-box ideeën bedenken. Daarnaast is samenwerken, vergaderen of routinematig werk iets wat je best doet tijdens een dip. Voor taken die concentratie vergen, zijn energiepieken het meest aangeraden.

Vier soorten energie

Naast de dagelijkse natuurlijke energiepieken en dips zijn er vier soorten energie:

• Fysieke energie: de meest fundamentele bron van energie. Onvoldoende slaap, een ongezonde voedingsstijl en weinig beweging hebben een nefaste invloed op ons energieniveau. Als organisatie kan je sensibiliseren rond slaaphygiëne, de gezonde keuze de makkelijke keuze maken door bijvoorbeeld gezondere maaltijden goedkoper te maken in de cafetaria. Moedig beweging aan, bijvoorbeeld met een fietsvergoeding en -leasing, of sport aan te bieden na of tijdens de werkuren.
  
• Mentale energie: de tweede pijler. Zorg ervoor dat je werknemers tijd kunnen en mogen inplannen waarop ze zich ongestoord kunnen concentreren op een bepaalde taak en zorg voor pauzes. Stel een deconnectiebeleid op maat op. Hou hierbij rekening met separators (die werk en privé graag strikt gescheiden houden) en integrators (die alles liefst in elkaar laten overlopen). Je kan werknemers hun talenten en passies maximaal laten aanspreken in hun job door coaching of job crafting (beter afstemmen van de job aan de eigen noden).
  
• Emotionele energie: voor werknemers is het belangrijk om positieve ervaringen op het werk te hebben en de verbinding te vinden met collega’s. Als organisatie kan je hierop inzetten door erkenning en waardering te geven en te stimuleren. Daarnaast is het belangrijk om ruimte te laten voor faalervaringen. Werk gaat nu eenmaal gepaard met falen en opstaan. Installeer een goede psychologische veiligheidscultuur, waarin werknemers de kans krijgen om fouten te maken en hieruit te leren. Ook de leidinggevende speelt een centrale rol en kan door waarderend leiderschap de teamgeest versterken.
  
• Spirituele energie: mensen zoeken zingeving en voldoening, en willen naar een gemeenschappelijk doel kunnen werken dat idealiter overeenstemt met de eigen waarden. Als organisatie communiceer je best regelmatig de visie, missie en strategie met de werknemers. Op die manier kan er samen gebouwd worden aan de organisatie. Sta ook open voor feedback en suggesties. Zo kom je tot een doorleefd verhaal waar iedereen achter kan staan.

Enkele tips

• Stimuleer werknemers om voldoende pauze te nemen en misschien zelfs een middagdutje te doen. Dat is de snelste manier om uit een energiedip te geraken. Stigma is onnodig.
• Denk samen na over wanneer een team best vergadert. Te vaak worden energiepieken van teamleden verspild aan vergadertijd.
• Flexibiliteit in start- en einduren op het werk zorgt voor meer engagement en hogere prestaties. Een avondmens verplichten om het werk te starten om 8u is weinig productief.
• Kijk holistisch naar energie. Hou rekening met de fysieke, mentale, emotionele en spirituele energie op het werk. Vaak wordt minstens één component vergeten.

Aan de slag in jouw organisatie?

Met steun van ESF Vlaanderen ontwikkelde een team van KU Leuven en IDEWE samen met partners uit Finland en Bulgarije enkele e-learnings en een HR handleiding voor (welzijns)beleid.

• Ben je op zoek naar een gratis e-learning die je kan delen met je werknemers?
• Wil je hen laten kennismaken met chronocrafting?
• Of wil je je werknemers helpen om werk te maken van meer energie of het HR beleid van je organisatie bijschaven?

>> Alle materialen daartoe vind je gratis op actauni.com/eu