Thuis naar het werk (of vice versa)

Een goede job, veiligheid, betekenisvol werk, ontwikkeling en ergens bij horen – dat zijn volgens Esther Perel de vijf noden die iedereen wil op het werk. De Belgisch-Amerikaanse psychotherapeute gaf vorige maand een lezing in Antwerpen. Ze werd vooral bekend door haar onderzoek naar de spanning tussen de behoefte aan veiligheid (liefde, ergens bij horen en nabijheid) en de behoefte aan vrijheid (avontuur en afstand) in menselijke relaties. Een drietal jaar geleden mocht ik haar interviewen tijdens het Unleash-congres in Amsterdam. Een relatietherapeute als keynote speaker op een HR congres, voor mij was dat toen al het ultieme bewijs dat HR ook haar mosterd kan (moet) halen in andere vakgebieden.

Uit het interview heb ik enkele inzichten onthouden die vandaag nóg actueler zijn. Eerst en vooral heeft ze de impact van onze persoonlijke relaties op onze werkrelaties aangetoond: als mensen buiten het werk niet gelukkig zijn, heeft dat onmiskenbaar een negatief effect op hun productiviteit, engagement, de mate waarin ze in staat zijn om bij te leren, en op hun fysiek en mentaal welzijn. Drie jaar geleden was de idee van een caring employer nog lang niet aan de orde. Tevens introduceerde ze het begrip relationship intelligence (RQ) en toonde ze aan dat de oorzaken van relatieproblemen tussen koppels sterk gelijken op de oorzaken van problemen met collega’s en leidinggevenden. Mensen worden aangeworven voor hun competenties, maar meestal ontslagen wegens de manier waarop ze met elkaar omgaan.

Een ander inzicht is aliveness, een gevoel van connectie met jezelf en met je omgeving – en bij uitbreiding met de wereld. Perel is opgegroeid als kind van Poolse ouders die de Holocaust overleefd hebben. Er zijn twee soorten overlevers, vindt ze: degenen die niet gestorven zijn en degenen die opnieuw tot leven gekomen zijn. Enkel die tweede groep is in staat om (opnieuw) te connecteren.

De insteek van haar keynote in Antwerpen vorige maand was uiteraard gelinkt aan de pandemie en het feit dat meer mensen nu ook thuis werken. “Het eerste dat er gebeurde met corona is dat we niet meer thuis naar het werk brachten, maar het werk naar huis. Al onze rollen zijn daardoor samengekomen, terwijl wij normaal gezien grenzen nodig hebben.”

Ook uit deze lezing heeft de learnatic in mij iets opgestoken: “Iedereen zegt: thuiswerk is praktisch, want ik heb geen files en daardoor win ik tijd én ik werk veel efficiënter. Alleen, efficiëntie hoort niet bij de vijf basisnoden die mensen nodig hebben op het werk. Of daarbuiten…”