Let niet op het probleem, maar focus op het potentieel

Wat als iemand een zeer zware diagnose krijgt? Wordt hij aan de kant gezet? Geeft hij ook zelf de hoop op werk en een ambitieuze loopbaan op? Of kan zowel hijzelf als de organisatie – met enige noodzakelijke aanpassingen – de carrière verder uitstippelen?

Wat de Country Leader bij GTT Communications overkwam en hoe de onderneming ermee omgaat, zegt véél meer over inclusiviteit dan 365 rapporten…

Je normale referentiekader verliezen, terugvallen op andere zintuigen en je meteen ook bewust worden van hun gebrekkige werking. Die ontreddering overvalt je bij het lezen van dat prachtige boek van José Saramago, Stad der blinden. Het lijkt onoverkomelijk. Maar wat als je in je jeugd, als jonge ambitieuze en intelligente man, gediagnosticeerd wordt met een ziekte waarbij dokters aangeven dat je blind én doof zal worden? Het overkwam Michel Verwaerde, vandaag succesvol Country Leader bij GTT Communications, die hier zijn verhaal deelt. We maken er meteen een dubbelinterview van, want ook Management Assistant Elke Van Nijverseel schuift mee aan tafel. Een motiverend, opbouwend verhaal is het geworden – over kansen, uitdagingen en flexibiliteit.

De diagnose
En vervolgens proberen overeind te krabbelen

“Een visuele handicap, dat zie je niet, daarom gebruik ik een witte stok, ook al zorgt dat soms voor misverstanden, de ene al grappiger dan de andere”, lacht Michel Verwaerde. “Ik denk dat ik van mezelf kan zeggen dat ik een gepassioneerde, ambitieuze man ben. Ik had mijn carrière al vroeg uitgestippeld, maar mijn ziekte heeft daar een streep door getrokken. Ik lijd aan retinitis pigmentosa, net zoals mijn broer en mijn twee zussen. Ik word dus blind op termijn. En ook nog doof, volgens de diagnose.”

Vooralsnog blijft doofheid uit, ook bij zijn broer en zussen. “Ik ben de jongste, de oudste twee zijn al blind. De ziekte werd bij mij vastgesteld toen ik 22 was. Ik waande me half onsterfelijk, zoals iedereen op die leeftijd. Mij zou het niet overkomen, want ik leefde gezonder, ik was actief en sportief. Ik heb heel lang mijn kop in het zand gestoken en gehoopt dat het bij mij anders zou zijn. Het aanvaardingsproces neemt veel tijd, in weerwil van wat je nu ziet… Je doorloopt alle stadia van een rouwproces.”

Gelukkig vond hij steun bij de mensen in zijn omgeving. “En ja, er is verdriet, er zijn diepe dalen, er is angst en er is ook een soort boosheid. Maar het ligt niet in mijn aard om daar lang op die manier mee bezig te zijn. De meest constructieve houding – en dat geldt voor alles in het leven – is aanvaarding en kijken hoe je zoiets kan inpassen in je leven, om toch nog zo actief mogelijk, zo betrokken mogelijk verder te gaan. Maar zonder mijn echtgenote en de mensen rond mij zou dat moeilijker geweest zijn.”

De reactie
Vooral niet aan de kant gaan staan

De switch van een internationale carrière bij Deutsche Telekom naar een lokale entiteit is een doelbewuste zet geweest in zijn loopbaan. “Voor mij was die internationale dimensie zeer waardevol. Ik hield van reizen, ik kwam graag in contact met andere culturen. Maar ik besefte ook dat werkweken van meer dan 70 uur, te weinig slaap en toch wat bijkomende stress, mijn gezondheid niet echt hielpen. De keuze voor een organisatie waarbij mensen het verschil maken, eerder dan spreadsheets, leek mij voor de hand liggend. Ook de vertrouwdheid van een omgeving komt daar uiteindelijk bij kijken. Mensen die mij kennen, en weten om te gaan met mijn conditie, dat helpt bij het efficiënt functioneren. Ik vind het belangrijk dat ik mezelf als professional kan ontplooien, en dat ik impact heb als entrepreneur. Dat is net iets eenvoudiger in een kleine structuur.”

“Ik weet ook dat ik meerwaarde heb, door mijn goede relaties met klanten, door het professionalisme in mijn werk, en misschien ook – al twijfel ik om dat woord te gebruiken – door een voorbeeldfunctie.” Even aarzelt Michel Verwaerde. “Niet zozeer naar deze organisatie, maar ook naar de buitenwereld. Dat is ook een stuk de reden waarom Elke en ik er nu over praten.

Mensen met een beperking zijn perfect in staat om een nuttige bijdrage te leveren in deze maatschappij en willen niet noodzakelijk aan de kant blijven staan.”

“Keer op keer valt het mij op dat we dat zelfs nog moeten zeggen. Zelfs bij mijn onderzoeken aan het UZ werd er vreemd op gereageerd dat ik überhaupt nog aan werk dacht”, beklemtoont hij.

“Werk zorgt niet alleen voor inkomen, het zorgt ook voor collega’s, voor structuur, voor betrokkenheid. Het alternatief is in een negatieve spiraal van zelfmedelijden terechtkomen en voeling verliezen met wat er leeft binnen de maatschappij, omdat je alleen op jezelf en jouw probleem betrokken bent.”

De hulp
Een pleidooi voor zorgzaamheid

Op de vraag hoe je zoiets inpast in een organisatie, reageert Elke Van Nijverseel niet zonder enige nadruk: “Natuurlijk is niet alles evident, maar je voelt ook een spontane betrokkenheid bij de medewerkers. Dat is het eerste niveau. Wij werken hier allemaal aan hetzelfde doel, met passie. De toewijding, drive, veerkracht en positiviteit van Michel werkt als een inspirerend voorbeeld.”

Ze breekt ook een lans voor zorgzaamheid op alle mogelijke niveaus: “Bij het herinrichten van de kantoren wordt er nagedacht over details die het functioneren van Michel zoveel mogelijk helpen. Dat gaat over de kleur van de vloerbekleding en werktafels, tot de plaatsing van bureaus. En veel verder. We hebben ook bekeken wat voor steun we konden vinden bij de Vlaamse Overheid, de VDAB en het Vlaams Agentschap voor personen met een beperking.”

“Je moet een onderscheid maken tussen wat privé en professioneel geregeld kan worden, maar het gaat van mobiliteitsoplossingen tot soft- en hardware om communicatie en audiovisuele ondersteuning te krijgen”, verduidelijkt Elke Van Nijverseel. “Uiteraard hebben Vlaanderen en België een complex overheidsapparaat en het duurt even voor je je weg daarin vindt, maar er zijn wel degelijk veel manieren om ondersteuning te krijgen in een bedrijf.”

Michel Verwaerde vult aan: “Eens je aanvaardt dat je met een bepaald probleem, met een beperking zit, is de volgende stap het zoeken naar oplossingen. Het is misschien vreemd om te zeggen, maar dat is ook het moment dat er een last van je schouders valt. Dat is een les die voor veel situaties opgaat: aanvaarden en oplossen, eerder dan tegenwerken.”

“Onze organisatie heeft gezorgd voor een context waarin ik mijn sterktes maximaal kan uitspelen”, voegt hij er nog aan toe. “In mijn geval gaat het over mijn klantenrelaties. Het gaat dus ook over identificeren van sterktes en daarna een situatie, een omgeving creëren, die ervoor zorgt dat je die meerwaarde maximaal kan blijven benutten. Dat is zo voor de klantenbinding van de CEO, maar ook voor de specifieke competenties van een ingenieur, een technisch medewerker of een administratieve bediende of wie dan ook.”

De boodschap
Inclusiviteit is de toekomst van elke onderneming

Waar het Michel en Elke vooral om te doen is, wordt duidelijk nadat ze met passie en enthousiasme hun verhaal hebben gedeeld: betrokkenheid en inclusiviteit. “We zitten in een perfecte storm, de veranderende werkomstandigheden door de hele coronacrisis heeft ons geleerd dat we het belang van menselijk contact niet mogen onderschatten” weet Michel Verwaerde.

“Nu zien we dat de economie aantrekt en dat er wel degelijk een schaarste is op de arbeidsmarkt. Waarom zouden we die schaarste niet overbruggen door op een andere manier te kijken naar het beschikbare potentieel? Doe een beroep op vluchtelingen, mensen met een beperking, ouderen, iedereen met goesting om nog iets te betekenen. Kijk naar mensen met hun competentie en hun drive, hun positieve drijfveren.”

“Wij begrijpen niet dat men dat soort criteria wil uitsluiten bij rekrutering”, beklemtoont hij. “Besef dat het hebben van een job, het deel uitmaken van een groter geheel cruciaal is, voor iedereen die deel uitmaakt van de samenleving. Je vervult als onderneming ook een sociale rol en je organisatie staat een stap dichter bij de maatschappelijke realiteit die we rondom ons zien.

Bewust inzetten op inclusiviteit verrijkt je onderneming, verrijkt je medewerkers en zorgt uiteindelijk voor een positieve output op zoveel verschillende manieren, dat je bijna niet anders kan dan er bewust over nadenken.”