Geen producten in je winkelwagen.
Wie proactief is op het werk, gaat zijn werk zinvoller vinden, zo blijkt uit een studie van ESSEC Business School. Kunnen we leren om proactief te zijn? We vroegen het aan Karoline Strauss, professor Organizational Behavior aan de ESSEC Business School.
Proactieve mensen interesseren professor Karoline Strauss al jaren. Om uit te leggen wat ze met proactief gedrag bedoelt, citeert ze graag de Ierse toneelschrijver George Bernard Shaw. Shaw zei dat er drie soorten mensen in de wereld zijn: degenen die zorgen dat dingen gebeuren, degenen die kijken wat er gebeurt, en degenen die zich afvragen wat er gebeurt. “Dat eerste type, dat zijn proactieve mensen. Mensen die dingen gedaan krijgen, die problemen zien en ze oplossen, die verandering initiëren,” verheldert Strauss.
Proactieve werknemers zouden hun werk zinvoller vinden, blijkt uit uw onderzoek. Hoe verklaart u dat?
“Proactief zijn levert niet altijd direct voordelen op voor werknemers. Wie verandering teweeg probeert te brengen, stuit zelfs vaak op weerstand. Ik wilde weten wat maakt dat mensen toch op lange termijn proactief kunnen blijven. Zo ontdekten mijn collega’s en ik dat er een verband is tussen proactief gedrag en hoe zinvol mensen hun werk vinden. We zagen dat de mate waarin mensen hun werk als zinvol ervaren, van dag tot dag fluctueert en afhankelijk is van hun dagelijkse ervaringen. Op een dag waarop mensen zeiden dat ze proactiever waren, gaven ze ook in hogere mate aan hun werk zinvol te vinden.”
“Een van de verklaringen die we daarvoor vonden, is dat wie proactief is, het gevoel heeft naar een groter doel toe te werken dat overeenkomt met hun waarden. Dat grotere doel kan vele vormen aannemen en mensen kunnen zich er in allerlei soorten werk mee verbonden voelen. Soms is het heel tastbaar, bijvoorbeeld bij een leerkracht die ziet dat een leerling in zijn klas vooruit gaat. Soms is het eerder abstract, denk aan een bankier die een lening goedkeurt waarmee een nieuw bedrijf start dat andere mensen banen verschaft.”
Waarom is je werk als zinvol ervaren belangrijk?
“Een paar jaar geleden heeft een groep onderzoekers aan de Purdue University een meta-analyse gedaan van studies rond betekenisvol werk. Daaruit bleek dat wie zijn werk als betekenisvol ervaart, meer toegewijd is aan de organisatie, een grotere bereidheid heeft om the extra mile te gaan, meer tevreden is met zijn baan en minder snel ander werk zal zoeken.”
“Er is ook een correlatie tussen betekenisvol werk en gezondheid, welzijn en ziekteverzuim. Daarnaast is er onderzoek dat toont dat wanneer mensen hun werk als meer betekenisvol beschouwen, ze een betere beoordeling krijgen van hun leidinggevenden.”
Kunnen werknemers leren om proactief te zijn?
“Proactief zijn is altijd intentioneel. Er is een moment waarop mensen beslissen om zich uit te spreken of iets in gang te zetten. Die reflex kunnen ze kweken door meer kennis te vergaren over de organisatie, te leren wat een goed moment is om verandering teweeg te brengen, te weten met wie ze daarvoor moeten praten en wanneer. Elke keer dat we een positieve ervaring hebben als we proactief handelen, geeft dat ons vertrouwen om het te blijven doen.”
“Werkgevers kunnen hun personeel hierin ondersteunen door een veilige werkomgeving te creëren waarin medewerkers ideeën kunnen voorstellen en zich serieus genomen voelen. Voldoende autonomie geven is ook een belangrijke factor. We zien dat wanneer er in productieprocessen procedures worden ingesteld die de autonomie van mensen wegnemen, ze steeds minder proactief worden. Het omgekeerde geldt ook: wanneer er meer ruimte is voor autonomie, worden mensen proactiever. Daarnaast kun je ervoor zorgen dat werknemers genoeg informatie hebben over de organisatie, zodat ze de strategische context van hun taken begrijpen en geïnformeerde beslissingen kunnen nemen over wanneer en hoe proactief zijn gewenst is.”
Kunnen mogelijkheden voor levenslang leren ertoe bijdragen dat mensen hun werk als zinvol ervaren?
“Leren draagt bij tot persoonlijke groei en het gevoel dat we ons eigen potentieel vervullen. Dat zijn zaken die op individueel niveau belangrijk zijn en zingeving kunnen creëren. Maar enkel een opleiding volgen om een stapje hoger op de carrièreladder te komen, leidt er niet per se toe dat mensen hun job zinvoller vinden. Zingeving is vooral gekoppeld aan onze impact op het grotere geheel, op anderen en op de toekomst. Opleidingen volgen creëert zingeving als we daardoor nieuwe vaardigheden leren die we in ons werk kunnen inbrengen, waardoor we meer dan eerst positieve verandering teweeg kunnen brengen.”
Uit ander onderzoek dat u deed, blijkt dat mensen met een duidelijke visie op wie ze willen worden, proactiever zijn.
“Weten wat voor persoon je over pakweg 10 jaar wil zijn, kan motiveren om vaardigheden te leren en nieuwe contacten te leggen die daarbij van pas komen. Maar niet iedereen heeft een goed beeld van zijn of haar Future Work Self, zoals ik het noem. De arbeidsmarkt is enorm in beweging en heel wat jobs kennen geen lineair loopbaantraject meer, waarbij je min of meer kan voorspellen wat je toekomstige functietitel en bijbehorend salaris zal zijn. Als je een portfoliocarrière hebt, is het niet zo simpel om een beeld te vormen van wat je over tien jaar zal doen en daar proactief naartoe te werken.”
Kunnen mensen toch een visie ontwikkelen van hun Future Work Self die motiverend werkt?
“In het onderzoek dat ik rond dat thema doe, ga ik niet uit van de exacte rol die mensen ambiëren of het droombedrijf waarvoor ze willen werken. In plaats daarvan probeer ik onderling verbonden ideeën over wie mensen willen worden in kaart te brengen. Dat kunnen kwaliteiten en waarden zijn, het soort relaties dat ze met andere mensen willen hebben, hoe anderen hen zien. Willen ze een mentorrol vervullen voor anderen? Willen ze veel onderweg zijn of graag van thuis uit werken? Willen ze actief zijn in hun lokale gemeenschap? Zijn er patronen en clusters van dat soort ambities en wensen te ontdekken waarmee ze aan de slag kunnen? HR kan mensen helpen een motiverende toekomstvisie te ontwikkelen door hen tools aan te reiken om hun toekomstvisie helder te krijgen en te bespreken welke stappen ze kunnen zetten om die visie te realiseren.”
💡 Op futureworkself.com vind je oefeningen om te reflecteren op je professionele toekomst.
🧐 Aan het einde van de test krijg je jouw ambities te zien en ontdek je hoe die met elkaar in verband staan.
