Samenvatting
Drie jaar na de invoering blijft het Belgische zorgverlof weinig gebruikt: slechts 0,09% van de werknemers nam het op in de eerste negen maanden van 2025, volgens cijfers van Partena Professional. Vooral vrouwen (73%), jongeren onder 40 (80%), en werknemers in grote Vlaamse bedrijven maken er gebruik van. De regeling is onbezoldigd, wat mee het lage gebruik verklaart. Professor Stijn Baert pleit voor een hervorming naar een eenvoudiger “familiekrediet” dat bestaande verlofstelsels bundelt. Brusselse bedrijven tonen wel de sterkste stijging in gebruik.
Het zorgverlof bestaat volgende week drie jaar. Toch merkt HR-dienstverlener Partena Professional dat de regeling nog niet echt ingeburgerd is op de Belgische werkvloer. Uit de gegevens van zo’n 150.000 werknemers bij 20.600 bedrijven blijkt dat in de eerste negen maanden van dit jaar ongeveer 0,09% van de werknemers zorgverlof opgenomen heeft. “Wanneer we dieper inzoomen op welke werknemers reeds hun weg vinden naar het zorgverlof zijn dat vaak vrouwen, tussen de 30 en 34 jaar, werkzaam in Vlaanderen en dat voornamelijk in grote ondernemingen met meer dan 250 werknemers”, concludeert Yves Stox, Managing Consultant bij Partena Professional.
Drie jaar zorgverlof
Sinds 10 november 2022 hebben werknemers recht op vijf dagen zorgverlof per kalenderjaar om persoonlijke zorg of steun te verlenen aan een hulpbehoevend familielid of een persoon die deel uitmaakt van hetzelfde huishouden. Zo’n 0,09% van de Belgische werknemers nam in de eerste negen maanden van 2025 zorgverlof op. Dat blijkt uit gegevens van HR-dienstverlener Partena Professional van zo’n 150.000 werknemers bij 20.600 bedrijven. In 2024 was dat eveneens 0,09% en in 2023 0,03%. “We zien een stijgende trend. De kans is dus reëel dat tegen eind dit jaar ongeveer 0,12% van de Belgische werknemers beroep zal hebben gedaan op zorgverlof”, stelt Yves Stox.
“Wat het beperkte succes van dit verlof mogelijk kan verklaren is dat het een zoveelste stelsel naast de vele anderen is, zodat het wat weggedrongen zit voor velen. Bovendien ontvang je in die andere stelsels typisch wel een loon of uitkering. Ik vind het hoog tijd voor een opkuis van een en ander en kijk wat dat betreft uit naar het familiekrediet dat de regering De Wever plant. Dit krediet zou alle systemen van moederschaps-, vaderschaps- en ouderschapsverlof moeten integreren tot een krediet per kind waar alle familieleden kunnen uit putten”, vult professor Stijn Baert aan.
Bijna 8 op 10 was jonger dan 40 jaar
Zorgverlof blijkt het populairst bij werknemers tussen 30 en 34 jaar oud (25,7%). Meer zelfs, bijna 8 op 10 werknemers is jonger dan 45 jaar. Gezien de leeftijd van de werknemers die het zorgverlof opnemen, lijkt het er dus op dat zorgverlof voornamelijk wordt opgenomen voor de zorg van (jonge) kinderen.
Vrouwen namen het vaakst zorgverlof op, ook grote bedrijven op kop
Onder alle werknemers die in de eerste drie kwartalen van 2025 zorgverlof opnamen, had 84,2% een contract als bediende en 15,8% als arbeider. Zo’n groot contrast zien we ook tussen de geslachten: 73,1% van de Belgen die tussen januari en september 2025 beroep deed op zorgverlof, waren vrouwen, tegenover 26,9% mannen.
“Wanneer we kijken naar de verdeling per bedrijfsgrootte valt op dat medewerkers van grote bedrijven (met meer dan 250 werknemers) al veel vaker beroep doen op zorgverlof (48%). Hoe kleiner de organisatie, hoe kleiner het aandeel werknemers dat in de eerste negen maanden van het jaar zorgverlof aanvroeg”, concludeert Yves Stox. “We zien een sprong van 2023 (18,4%) naar 2024 (46,1%). Sindsdien hebben werknemers van grote bedrijven het zorgverlof duidelijk ontdekt.”
Zorgverlof vooral populair bij werknemers van Vlaamse bedrijven
Er zijn duidelijke verschillen merkbaar tussen de verschillende regio’s. Vlaamse bedrijven steken er met kop en schouders bovenuit. 59,4% van het zorgverlof dat in 2025 werd opgenomen, werd opgevraagd door medewerkers van Vlaamse bedrijven. De Brusselse bedrijven zijn wel de sterkste stijgers: in 2024 kwam 16% van alle aanvragen voor zorgverlof van medewerkers van Brusselse bedrijven, in de eerste drie kwartalen van 2025 steeg dit naar 26%.
===
Zorgverlof: de vijf voornaamste vragen beantwoord
1 – Kan elke werknemer een beroep doen op zorgverlof?
“Ja”, stelt Yves Stox, Managing Consultant bij Partena Professional. “Zorgverlof is een recht van de werknemer. De werkgever kan het verlof niet weigeren, op voorwaarde dat de werknemer tijdig kennis geeft van zijn afwezigheid en een geldig bewijsstuk voorlegt.”
2 – In welke situatie kunnen werknemers beroep doen op zorgverlof?
Zorgverlof kan opgenomen worden om persoonlijke zorg of steun te verlenen aan een hulpbehoevend familielid of een persoon die deel uitmaakt van hetzelfde huishouden.
- Onder een familielid van de werknemer wordt verstaan: de echtgenoot van de werknemer of de persoon met wie de werknemer wettelijk samenwoont, alsook de bloedverwanten tot de eerste graad van de werknemer (dit zijn m.a.w. zijn ouders en kinderen).
- Met “een ernstige medische reden” wordt bedoeld: elke gezondheidstoestand, al dan niet het gevolg van een ziekte of medische ingreep, die door de behandelende arts als dusdanig wordt beschouwd en waarbij de arts oordeelt dat er behoefte is aan aanzienlijke zorg of steun.
- Het gaat hier om elke vorm van sociale, familiale of emotionele bijstand of verzorging.
3 – Heb je recht op loon tijdens zorgverlof?
“Neen”, aldus Yves Stox van Partena Professional. “Het zorgverlof is momenteel onbezoldigd en geeft geen recht op een uitkering. Een koninklijk besluit kan in de toekomst evenwel voorzien in de toekenning van een sociale uitkering per verlofdag, en daarbij de bedragen, voorwaarden en toepassingsprocedures vastleggen.”
4 – Welke bewijsstukken zijn er nodig om zorgverlof aan te kunnen vragen?
De werknemer moet zijn werkgever zo spoedig mogelijk informeren over de opname van het zorgverlof. Om de afwezigheid te staven, moet de werknemer een attest bezorgen dat is afgeleverd door de behandelende arts van het betrokken gezins- of familielid.
“Het attest moet bevestigen dat dit gezins- of familielid om een ernstige medische reden behoefte heeft aan aanzienlijke zorg of steun. Het attest moet worden afgeleverd in het kalenderjaar waarin het zorgverlof wordt opgenomen”, verduidelijkt Yves Stox.
5 – Kan ik ontslagen worden terwijl ik mijn zorgverlof opneem?
“Neen, een werknemer die zorgverlof opneemt, geniet een bijzondere bescherming tegen ontslag. De werkgever mag de werknemer niet ontslaan om redenen die verband houden met het opnemen van zorgverlof”, concludeert Yves Stox.
