Thuiswerken is een kunst – maar ook een skill, die je kunt leren en trainen

Met de slagzin Rethink stress, reshape society vertaalt professor Elke Van Hoof op een unieke manier de wetenschap naar de werkvloer en de samenleving. In haar column voor #ZigZagHR beperkt ze zich niet tot bespiegelingen of het signaleren van mankementen op de werkvloer (en daarbuiten), maar zorgt ze op de eerste plaats voor diagnose én remedie. Hoe bereiken we de nodige veerkracht?

Als de Belgische lockdown van maart 2020 ons één ding duidelijk heeft gemaakt, dan is het wel dat we absoluut niet voorbereid waren om van thuis uit te werken. Uit een enquête van Knack bleek dat zowat een kwart van de ondervraagden vóór de uitbraak van de coronacrisis geen enkele ervaring met thuiswerken had. Nochtans verkondigden wetenschappers ook al lang vóór de lockdown dat thuiswerken het nieuwe normaal zou worden. Thuiswerkers zouden productiever zijn en zich beter kunnen concentreren. En hoefden niet te pendelen…
De theorie klonk veelbelovend. Het contrast met de praktijk kon niet groter zijn. Wie tussen maart en juni 2020 thuis zat met (jonge) kinderen, kan ervan meespreken. Verminderde betrokkenheid, afbrokkelend teamgevoel, gevoel van stuurloosheid, slinkende creativiteit. Om nog maar te zwijgen over de onzekerheid en angst voor het virus. Waarom waren we zo slecht voorbereid? Simpel: omdat velen onder ons het nooit hebben geleerd, thuiswerken. Time management, discipline, samenwerken op afstand, organiseren: thuiswerken is een kunst – maar ook een skill, die je kunt leren en trainen.

Katalysator van een nieuwe beweging

De coronacrisis is ook de katalysator van een nieuwe beweging. Niet minder dan 68% van de ondervraagde organisaties in de Knack-enquête geeft aan dat er bij hen meer van thuis uit zal worden gewerkt. Een derde heeft ondertussen een beleid omtrent thuiswerk ontwikkeld, nog een derde is ermee bezig. Heel wat ondernemingen re-evalueren de noodzaak van een bureau en een bedrijfsgebouw. Die trend vormt echter een tikkende tijdbom: amper een handvol van die bedrijven heeft al de noodzakelijke bedrijfscultuur voor thuiswerk geïmplementeerd. En wanneer werknemers én werkgevers blijven denken dat thuiswerken op dezelfde manier kan als werken binnen de bedrijfsmuren, dan loopt het snel fout.

Thuiswerken heeft vele voordelen, maar door de plotse en ongemeen agressieve aard van de coronacrisis hebben we die niet ten volle kunnen benutten. Er is echter goed nieuws: we kúnnen beter met dergelijke omstandigheden leren omgaan.

5 niveaus in thuiswerk

De Amerikaanse entrepreneur Matt Mullenweg kwam tot de conclusie dat je als onderneming vijf niveaus in thuiswerk kunt doorlopen:

Noodzaak

Thuiswerken gebeurt al eens in noodgevallen, waarbij je noodgedwongen van thuis uit aan de slag gaat. De reden kan ook minder dramatisch zijn, zoals die zeldzame keren dat iemand thuis mag werken omdat er stookolie wordt geleverd. De werkgever laat het dan schoorvoetend toe. Want wie weet wat werknemers thuis uitspoken?

Het kantoor nabootsen

Op niveau 2 hoef je als werkgever niet langer van wantrouwen te vertrekken, maar kopieer je de kantoorwerking en transporteer je die naar ieders woonkamer. Organisaties zetten massaal tools in om thuiswerken op dit niveau te faciliteren, maar nog steeds zien ze thuiswerk slechts als een mogelijkheid wanneer daar een gegronde reden voor is. Iedereen die thuiswerkt, moet namelijk de regels en afspraken volgen die op kantoor gelden. Je bent beschikbaar, je kunt op elk moment gecontroleerd worden. Terwijl op die manier thuiswerken je carrière schaadt, want hier geldt: uit het oog, uit het hart.

Tools en samenwerking

Slechts een minderheid van de ondernemingen heeft de omschakeling naar niveau 3 gemaakt. Op dit niveau ben je niet alleen van thuis uit aan de slag, je werkt ook meer en meer flexibel, qua werkwijze en tijdsindeling. Werknemers hebben duidelijk ander en beter aangepast materiaal. De medewerkers zijn vertrouwd met video en samenwerkingsapps, hoewel die nog dicht aansluiten bij een klassieke kantoorwerking.

‘Asynch’

De stap naar niveau 4 is groot. Het bedrijf reorganiseert zich. Het beslissingsproces, de beslissingsbevoegdheid, de communicatie, het vertrouwen, het leiderschap – alles is afgestemd op asynchroon werken op afstand. Het kernelement is flexibiliteit en autonomie. Managers volgen niet langer het werken an sich op, maar resultaten, gedrag en attitudes staan centraal. Werknemers mogen om het even waar en wanneer werken. Centraal staat nu de termijn waarbinnen ze een resultaat moeten behalen. Klassieke vergaderingen vinden hier zelden plaats, want de medewerkers overleggen alleen nog via tools.

Nirwana

Het nirwana van thuiswerken is de poolster die je als bedrijf kan inspireren om je thuiswerkbeleid almaar bij te schaven. Naast flexibiliteit en autonomie is vrijheid hier het sleutelwoord. Door een continue evaluatie en informatie-uitwisseling komen de beste ideeën vanzelf tot leven.

>> Benieuwd waar jij je bevindt?

Test je niveau op sos-goingremote.be!

We hebben een verantwoordelijkheid naar onze mensen en hun families, de toekomstige generaties en de werkbaarheid van onze economie.