Nieuwe CAO regelt recht om afwezig te zijn om zich te laten testen

Een werknemer die het advies krijgt om zich te laten testen op het coronavirus op basis van de Self Assessment Testing Tool kan nu afwezig zijn van het werk met behoud van zijn loon ten laste van de werkgever. Dit bepaalt de collectieve arbeidsovereenkomst (cao) nr. 160, die een gerechtvaardigde afwezigheid van het werk voor een coronatest op basis van de self assessment testing tool invoert. Deze cao is in werking getreden op 19 november 2021 en zal niet langer van toepassing zijn op 28 februari 2022. Maar hoe werkt dit in de praktijk? Catherine Legardien, Juridisch Expert bij Partena Professional legt ons alles uit.

De Self Assessment Testing Tool: waarover gaat het precies?

“De Self Assessment Testing Tool is een vragenlijst die door de overheid online wordt gezet voor de burgers. Door deze vragenlijst in te vullen, kan men te weten komen of een test op het coronavirus aangewezen is Heeft de persoon milde symptomen die zouden kunnen wijzen op het coronavirus, dan kan hij na het invullen van de vragenlijst zelf een activatiecode aanmaken om gratis een test op het coronavirus te laten afnemen. Bovendien krijgt de werknemer die via de Self Assessment Testing Tool het advies krijgt om zich te laten testen op het coronavirus, een attest afgeleverd door deze tool”, legt Catherine Legardien uit.

Dit attest geldt als afwezigheidsattest en dient als bewijs van het feit dat de werknemer een test op het coronavirus heeft aangevraagd wegens lichte klachten die verband kunnen houden met het coronavirus, na een advies bekomen via de Self Assessment Testing Tool. Dit attest vermeldt de dag en het uur waarop de activatiecode voor de test wordt uitgegeven.

Welke afwezigheid bedoelt deze collectieve arbeidsovereenkomst (cao) concreet?

Deze cao doelt op de afwezigheid van werknemer om zich te laten testen op het coronavirus op basis van de Self Assessment Testing Tool. Ze is dus niet van toepassing in de volgende situaties:

• de werknemer vertoont ernstige symptomen, behoort tot een risicogroep of zijn gezondheidstoestand gaat snel achteruit. Hij zal door de Self Assessment Testing Tool het advies krijgen om contact op te nemen met een arts;
• de werknemer voelt zich, ongeacht de aard van zijn symptomen, te ziek om te kunnen gaan werken. Deze werknemer dient een arts te raadplegen voor een medisch onderzoek om zijn arbeidsongeschiktheid te laten vaststellen;
• de werknemer dient zich te laten testen omdat hij een hoogrisicocontact had, omdat hij een geldig Covid Safe Ticket (CST) wil bekomen of om te reizen;
• de werknemer is asymptomatisch, maar wordt na een positief testresultaat in quarantaine geplaatst omdat hij arbeidsgeschikt is en mag zich niet naar het werk begeven. Deze werknemer krijgt een quarantaine-attest en kan het werk verderzetten indien hij kan telewerken. Is dit niet mogelijk, dan kan deze werknemer beroep doen op een uitkering tijdelijke werkloosheid wegens overmacht corona.

Wat is de duur van de afwezigheid?

De regels voor de duur van de afwezigheid verschillen naargelang de werknemer al dan niet de mogelijkheid heeft om te telewerken.

Als de werknemer niet kan telewerken

“Het is de werknemer die niet kan telewerken toegestaan afwezig te zijn van het werk gedurende de tijd die nodig is om een test te laten afnemen die nagaat of de werknemer besmet is met het coronavirus en om het resultaat van die test te bekomen, met een maximumduur van 36 uur vanaf het aanmaken van het afwezigheidsattest door de Self Assessment Testing Tool”, legt Catherine Legardien uit.

Als de werknemer kan telewerken

“Het is de werknemer die kan telewerken toegestaan afwezig te zijn van het werk gedurende de tijd die nodig is om een test te laten afnemen die nagaat of hij besmet is met het coronavirus. In dit geval voert de werknemer de arbeidsovereenkomst verder uit via telewerk tot het resultaat van die test bekomen is, met een maximumduur van 36 uur vanaf het aanmaken van het afwezigheidsattest door de Self Assessment Testing Tool”, vervolgt Catherine Legardien.

Welke formaliteiten moeten er vervuld worden naar de werkgever toe?

De werknemer moet de werkgever onmiddellijk verwittigen van zijn afwezigheid. Hij dient hiertoe aan zijn werkgever het afwezigheidsattest afgeleverd door de Self Assessment Testing Tool over te maken.

“De werknemer moet de afwezigheid van het werk uiteraard gebruiken voor het doel waarvoor het is toegestaan. Zodra hij het testresultaat kent, verwittigt de werknemer zijn werkgever van zijn werkhervatting of zijn verdere afwezigheid. Gelet op de bescherming van de privacy, is hij echter niet verplicht de ingevulde vragenlijst van de Self Assessment Testing Tool en/of het resultaat van zijn test aan zijn werkgever bekend te maken”, legt Catherine Legardien uit.

Welke zijn de verplichtingen/aanbevelingen om zich te laten testen?

De werknemer dient zich zo snel als mogelijk te laten testen op het coronavirus nadat hij het advies hiertoe gekregen heeft op basis van de Self Assessment Testing Tool.

“Hij moet zich bovendien laten testen bij de instantie waarvan hij redelijkerwijze kan verwachten het testresultaat het snelst mogelijk te ontvangen en die zich bevindt op een redelijke afstand van zijn woon, verblijf- of werkplaats” legt Catherine Legardien uit.

Wordt deze afwezigheid betaald?

“Ja. De gerechtvaardigde afwezigheid van het werk geeft aanleiding tot de betaling van een gewaarborgd loon. Dit loon is gelijk aan het normale loon zoals berekend volgens de wetgeving op de feestdagen. Deze gerechtvaardigde en betaalde afwezigheid is gelijkgesteld met effectieve arbeidsprestaties”, vervolgt Catherine Legardien.

En wat gebeurt er als de werknemer zijn resultaten heeft ontvangen?

Indien het testresultaat positief is, dan zal een arts vervolgens bepalen of de werknemer een quarantaine-attest of een getuigschrift van arbeidsongeschiktheid krijgt. “In het eerste geval kan een werknemer die kan telewerken het werk verderzetten. Is dit niet mogelijk dan kan de werknemer beroep doen op een uitkering tijdelijke werkloosheid wegens overmacht corona. Is het testresultaat negatief, dan herneemt ook de werknemer die niet kon telewerken het werk, tenzij hij op dat ogenblik het werk niet kan hernemen wegens een andere ziekte, door een arts vastgesteld, dan corona. Hij bevindt zich op dat ogenblik in een situatie van arbeidsongeschiktheid”, vervolgt Catherine Legardien.

Zijn er maatregelen om misbruik te voorkomen?

“Ja. Een werknemer kan tijdens de duurtijd van deze cao (van 19 november 2021 tot 28 februari 2022) slechts een maximum van drie keer gebruik maken van de mogelijkheid om van het werk afwezig te zijn voor een coronatest op basis van de Self Assessment Testing Tool. Dit zal mogelijk misbruik helpen voorkomen”, besluit Catherine Legardien, Legal Expert bij Partena Professional.