Dankzij het systeem van dienstencheques is de huishoudhulp de voorbije twee decennia een onmisbare steun geworden voor maar liefst 1,2 miljoen gezinnen. De sector heeft een belangrijke maatschappelijke rol, zowel voor gebruikers als voor huishoudhulpen die zo toegang hebben tot een volwaardig arbeidsstatuut. Het systeem is doorheen het laatste decennium echter zeer fragiel geworden. Daarom lanceert Federgon een memorandum om de dienstencheque op te waarderen, met aandacht voor een duurzame financiering en een toekomstgericht loopbaanbeleid.
Het systeem van de dienstencheques is uitgegroeid tot een sector van meer dan 150.000 huishoudhulpen die zich dagelijks inzetten voor maar liefst 1,2 miljoen gezinnen in ons land. De dienstencheques zijn ontstaan met drie maatschappelijke redenen: een betere balans tussen werk en privé voor gebruikers bereiken, zwartwerk in de huishoudsector terugdringen en kansen bieden aan profielen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Wie het systeem van naderbij bekijkt, ziet echter hoe fragiel het is. De top 25 van de dienstenchequebedrijven realiseert een winstmarge van een half procent (0,55%). 37,7% van de dienstenchequebedrijven is zelfs verlieslatend.
Federgon onderschrijft de visie van beleidsmakers dat we huishoudhulp zo duurzaam mogelijk moeten houden. Net daarom trekt Federgon aan de alarmbel. Als we ons systeem van dienstencheques willen blijven koesteren, dan is het nú tijd voor actie.
Met vijf concrete voorstellen wil Federgon het gesprek lanceren om de volgende legislatuur een duurzaam en toekomstgericht model voor het dienstenchequesysteem te bereiken:
- Creëer een duurzaam financieel kader door de inruilwaarde van dienstencheques met € 5 op te trekken.
- Breid het toegelaten takenpakket van huishoudhulpen uit, zodat zij ook ander zinvol werk kunnen uitoefenen naast of in plaats van schoonmaaktaken.
- Stel transitietrajecten open voor àlle geïnteresseerde werknemers in de dienstenchequesector.
- Zorg via een gericht activerings- en doelgroepenbeleid dat meer mensen aan de slag gaan in de dienstenchequesector.
- Verminder de minimale arbeidsduur voor gepensioneerde mensen die actief willen blijven in die sector.
1) Creëer een duurzaam financieel kader door de inruilwaarde van dienstencheques met € 5 op te trekken.
Daarvan gaat € 1 rechtstreeks naar het loon van de werknemer, € 2 naar de werknemer door een betere HR-omkadering en € 2 naar de werkgever om de financiële stabiliteit van de sector te herstellen.
2) Breid het toegelaten takenpakket van huishoudhulpen uit, zodat zij ook ander zinvol werk kunnen uitoefenen naast of in plaats van schoonmaaktaken.
Door het takenpakket van werknemers in de dienstenchequesector uit te breiden met andere zinvolle activiteiten, kunnen we én de fysieke belasting verminderen én het takenpakket verrijken. Op die manier kunnen huishoudhulpen rekenen op een gevarieerdere jobinhoud en kan wie fysiek niet langer in staat is om schoon te maken alsnog aan de slag blijven.
3) Stel transitietrajecten open voor àlle geïnteresseerde werknemers in de dienstenchequesector.
Vandaag bieden transitietrajecten kansen aan werknemers om tijdens hun opzegperiode tijdelijk mee te draaien in een andere onderneming, met als doel een nieuwe arbeidsovereenkomst te bekomen. Door deze trajecten open te stellen voor alle geïnteresseerde huishoudhulpen, kunnen zij ook zonder ontslag proeven van alle mogelijkheden die de arbeidsmarkt hen geeft vanuit de veilige terugvalpositie van hun huidige contract als huishoudhulp.
4) Zorg via een gericht activerings- en doelgroepenbeleid dat meer mensen aan de slag gaan in de dienstenchequesector.
Door aanpassingen aan het doelgroepenbeleid consequent te toetsen aan de impact op de tewerkstelling in de dienstenchequesector, kan de sector haar oorspronkelijke doelstelling behouden: het bieden van kansen aan werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt.
5) Verminder de minimale arbeidsduur voor gepensioneerde mensen die actief willen blijven in de sector.
Deeltijds aan de slag gaan in de sector is maar toegelaten vanaf de minimale drempel van 10 uur per week. Gepensioneerden die niet zoveel uren meer willen werken, zijn daardoor verplicht om volledig te stoppen. Door een uitzondering te maken voor gepensioneerden, bieden we oudere mensen die dat willen de mogelijkheid om deeltijds aan de slag te blijven op een ritme dat zij kiezen. Ze kunnen zo ook een extra inkomen verwerven boven op hun pensioen.