Gretel Schrijvers (Mensura): “Organisaties die welzijn niet strategisch erkennen, knippen hun eigen vleugels”

Oproep voor samenwerking HR en preventieadviseur
“Organisaties die welzijn niet strategisch erkennen, knippen hun eigen vleugels”

Anno 2020 is welzijn een hot topic, zo blijkt uit de studie Human Capital Trends 2020 van Deloitte. En dat zowel bij werkgevers én werknemers. Maar louter voldoen aan de vereisten van de Welzijnswet is ontoereikend, betoogt Gretel Schrijvers, Algemeen Directeur bij de externe dienst voor preventie en bescherming Mensura. “Er valt veel winst te boeken als de HR Manager en de preventieadviseur doelgericht samenwerken.”

“Natuurlijk stond welzijn op het werk en daarbuiten altijd al hoog aangeschreven”, aldus Gretel Schrijvers. “De tijd van priester Daens ligt ver achter ons. Maar er is wel een opmerkelijke kentering bezig. De houding van de meeste organisaties vroeger was vooral ‘wie gezond komt werken, moet ook gezond huiswaarts keren’, en die van werknemers ‘de baas mag zeggen hoe ik moet werken, maar niet hoe ik moet leven’. En dat is aan het veranderen.”

Werknemers verwachten méér

Voldoen aan wat de Welzijnswet voorschrijft, is vandaag ontoereikend voor een optimaal welzijn van medewerkers. De wereld en de werkomgeving veranderen sneller dan ooit. Trends als vergrijzing, digitalisering, flexibilisering,… vergroten de druk of doen nieuwe risico’s ontstaan. “Iedereen voelt dat veel zaken in beweging zijn. Denk bijvoorbeeld aan de vervagende grens tussen werk en privé. Een tendens die door de kwantumsprong die thuiswerk in deze coronacrisis heeft gemaakt, nog sterk toeneemt. “In dat opzicht is het niet vreemd dat werknemers van hun werkgever méér verwachten op het vlak van welzijn”, stipt Gretel Schrijvers aan.

Dat blijkt ook uit het recente Human Capital Trends Rapport: 70% van de werknemers geeft aan dat welzijn erg belangrijk is en – opvallend – 91% beschouwt dat als een organisatorische verantwoordelijkheid. Maar daar lijkt het alvast in de perceptie nog niet optimaal te lopen. 30% meent dat de directie welzijn in de praktijk niet bevordert.

Strategisch belang erkennen

“Waar het bij veel organisaties nog wringt, is het ownership van welzijn. Zowel de preventieadviseur als HR zet zich met de beste bedoelingen in om het welzijn te waarborgen, maar ik zie twee problemen. Eén: nog te weinig aandacht voor welzijn op strategisch vlak. Welzijn, en bij uitbreiding uitval en verzuim, zijn in strikte zin de verantwoordelijkheid van HR, de preventieadviseur en het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk. Dat is logisch, maar als het geen erkenning krijgt door het als een strategische target te definiëren, knippen organisaties hun eigen vleugels. De meerwaarde van vitale, veerkrachtige medewerkers wordt vaak nog onderschat.”

“Een tweede struikelblok is de silo-mentaliteit bij de benadering van welzijn. Het aspect veiligheid en preventie van ongevallen zit bij de interne preventieadviseur. Alles wat gezondheidsbevordering of motivatie betreft, ligt eerder bij HR. Met psychosociaal welzijn, voornamelijk stress en burn-out, als een grijze zone waar beide stakeholders actie op moeten ondernemen. Nochtans is er veel winst te boeken door een nauwe samenwerking tussen beide partijen. In die zin is het zeker te overwegen om een Comité voor Welzijn op te richten of het als vast onderdeel binnen het klassieke comité echt tastbaar te maken.”

Gretel Schrijvers wijst op de strategische en praktische rol die de externe dienst kan spelen: “Externe diensten zijn niet de natuurlijke partner voor HR, maar we zijn de perfecte matchmaker tussen alle stakeholders die met welzijn bezig zijn. We staan in nauw contact met de preventieadviseur, we zetelen in het comité en we hebben als geen andere partij zicht op de risico’s op de werkvloer.”

“Waar het bij veel organisaties nog wringt, is het ownership van welzijn.”

Gretel Schrijvers, Algemeen Directeur bij de externe dienst voor preventie en bescherming Mensura

Pijnlijke realiteit

Werken rond welzijn vereist een belangrijke focus op de mentale gezondheid van werknemers. “Hoewel elke organisatie verplicht is om een psychosociale risicoanalyse uit te voeren en een actieplan op te stellen, gebeurt dat lang niet overal. Zonde… Stress en burn-out zijn nog steeds de grootste oorzaken van langdurige uitval. Maar het zijn lang niet de enige vormen van mentale moeilijkheden. Depressies, angststoornissen, financiële zorgen, privéproblemen,… Wie ermee worstelt, neemt het willens nillens mee naar het werk. Het is een pijnlijke realiteit dat niet iedereen die met dergelijke moeilijkheden worstelt een sociaal netwerk heeft voor een luisterend oor of ondersteuning.”

Stilaan dringt het besef ook bij ons door dat werkgevers niet blind mogen zijn voor dat psychosociaal lijden, aldus Gretel Schrijvers. In het buitenland, onder meer in Australië en Canada, is Mental Health First Aid een bekend begrip. Net zoals EHBO voorziet in technieken om snel op te treden bij fysieke letsels, doet eerste hulp bij mentale problemen dat bij psychosociaal zwaar weer.

Open dialoog

“Bij Mensura hebben we al enkele jaren een succesvolle opleiding lopen, waarbij we leidinggevenden aanleren hoe ze kunnen omgaan met werknemers met mentale problemen. Ze leren de eerste signalen tijdig herkennen en hoe ze in gesprek kunnen gaan met die medewerkers. Het is niet de bedoeling dat ze zelf voor psycholoog gaan spelen. Maar de kracht van een gesprek waarin ze vooral luisteren, is niet te onderschatten. Lijken de problemen ernstig, dan moeten leidinggevenden bovendien weten hoe ze kunnen doorverwijzen naar professionele hulp. Door tijdig in te grijpen, kan erger voorkomen worden.”

“Net zoals preventieadviseur en HR in dialoog moeten rond welzijn, hebben leidinggevende en werknemer er alle belang bij om open te communiceren. Organisaties die daar vandaag al op inzetten, merken het verschil”, stipt Gretel Schrijvers aan.

Inspiratie voor een activerende aanpak van welzijn

Kijk op www.mensura.be voor informatie, inspiratie en tips om werknemers gezond, vitaal, en veerkrachtig aan het werk te houden. Schrijf u in op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte.