Hoe medewerkers beter ondersteunen op het werk bij rouw of verlies

Verlies, mantelzorg, ernstige ziekte en rouw zijn integrale aspecten van het dagelijkse leven, maar blijven vaak taboeonderwerpen op de werkvloer. IDEWE, externe dienst voor preventie en bescherming op het Werk en de Vrije Universiteit Brussel (VUB) slaan de handen in elkaar om onderzoek te doen naar hoe werkgevers en werknemers collega’s beter kunnen ondersteunen tijdens moeilijke momenten.

Mensen brengen een aanzienlijk deel van hun tijd op het werk door. Daarom is het van cruciaal belang dat er adequate ondersteuning is als ze geconfronteerd worden met verlies, mantelzorg, ernstige ziekte of rouw. Een begripvolle werkgever, leidinggevende(n) en collega’s kunnen een groot verschil maken in het welzijn en de veerkracht van een individu. En een gebrek daaraan kan daarentegen diepe emotionele wonden veroorzaken en impact hebben op het welzijn, ziekteverzuim en de creativiteit van werknemers.

IDEWE en de VUB ontwikkelen daarom, samen met enkele organisaties interventies om de juiste ondersteuning te kunnen bieden op het werk en zullen daar ook de impact van nagaan. Het onderzoeksproject is gestart in januari 2024 en zal lopen tot december 2028. Het is een internationaal onderzoek dat gelijktijdig loopt in Oostenrijk, Zweden, het Verenigd Koninkrijk, Griekenland en België (Vlaanderen).

In Vlaanderen zijn bijna 500.000 mensen actief op de arbeidsmarkt en tegelijkertijd mantelzorger voor een zieke naaste. De vergrijzing zal naar verwachting de vraag naar mantelzorg verder doen toenemen. Bovendien worden jaarlijks bijna 600.000 Vlamingen geconfronteerd met het overlijden van een grootouder, ouder, partner of kind, wat rouwervaringen met zich meebrengt, elk op een unieke manier. Tel daarbij het veelvoud van mensen die rouwen om vrienden, buren, collega’s of verre familie. Bovendien kiezen ernstig zieken er ook vaak voor om nog steeds deel te nemen aan het werkende leven, ondanks de hindernissen die met hun ziekte gepaard gaan.

Elke Velle van IDEWE:

“Door een begripvolle en zorgzame omgeving te creëren waarin emotionele en praktische ondersteuning centraal staan, zorgt een werkgever niet alleen voor een gezonde, maar ook voor een veerkrachtige werkomgeving. Werkgevers ondersteunen in het opzetten van hun welzijnsbeleid zit in het DNA van IDEWE en daarom vinden we het belangrijk om ook hierop in te zetten.”

Dat het belangrijk is om in te zetten op een menselijk personeelsbeleid, ervaart ook David Derwael, personeelsdirecteur van Z.org KU Leuven:

“De leidinggevenden zijn de eerste steunfiguren. Daarnaast hebben we een intern opvangteam opgericht dat vooral inzet op groepsondersteuning bij verlieservaringen of ingrijpende gebeurtenissen. Ook andere vormen van groepsondersteuning zoals intervisoren die preventief met teams werken rond het bespreken van moeilijke ervaringen en hun morele veerkracht, kaderen binnen ons breder welzijnsbeleid.”

Joachim Cohen, professor aan de VUB:

“Plaatsen waarin iedereen bijdraagt tot het welzijn rond ernstige ziekte, rouw en verlies, noemen we Compassionate Communities. In dit onderzoeksproject willen we evalueren hoe zulke zorgzame werkplekken het lijden kunnen verzachten. Rouw hoeft bijvoorbeeld niet altijd complex te zijn. Internationaal onderzoek toonde aan dat 60% van alle rouwenden geen nood heeft aan professionele of formele ondersteuningsvormen maar aan een ondersteunende omgeving in hun dagelijks leven. Ook een werkplek en collega’s kunnen hierbij een betekenisvolle rol opnemen.”