Gezocht: War rooms voor HR Managers

Bert Van Tilborgh is auteur, historicus, toekomstdenker en maatschappij-analist. Vanuit zijn bedrijf Futureproved Trendwatchers adviseert hij organisaties rond nieuwe trends in de maatschappij.

Trendwatchers en toekomstdenkers zoals ik wagen zich al eens aan een voorspelling. Nochtans kennen ook wij de toekomst niet. We leren onszelf en onze organisaties de toekomst voor te stellen. Maar er is één grote uitzondering op die uitspraak en die ligt verankerd in de demografie.

Demografie is de kwantitatieve wetenschap van onze bevolking. Ze toont aan de hand van een bevolkingspiramide aan hoe de bevolking van een land is samengesteld. De eerlijkheid gebiedt me te vermelden dat de samenstelling van de bevolking in de meeste Europese landen niet eens meer op een piramide lijkt. Ze heeft meer weg van een vrouwelijk silhouet met een smalle onderlaag, brede heupen en boven de heupen iets wat vaag op een piramide lijkt.

Laten we de bevolkingpiramide van België eens verbinden aan de toekomst van werken. Dat is interessant omdat we zo arbeidsoverschotten of -krapte kunnen inschatten. Zo kunnen we de context en krijtlijnen bepalen waarin HR-managers in de toekomst zullen opereren.

Uit de Belgische piramide blijkt nu al dat een groot gedeelte van onze bevolking met pensioen gaat en dat er onvoldoende jongeren zijn om hun plaats in te nemen. En de komende neemt die arbeidskrapte alleen maar toe.

Ligt de oplossing in degrowth? Weinig animo, denk ik, voor een reddingsmiddel dat de globale welvaart laat krimpen.

Op korte termijn kan een verhoging van de pensioenleeftijd, hoewel niet populair bij de bevolking, een uitweg geven. Maar ook die maatregel zal de arbeidskrapte niet echt oplossen.

Wellicht zal een mix van maatregelen redding brengen. De sleutel ligt bij een versnelde automatisering, robotisering en technologische innovaties. Daarnaast kan ook een verantwoordelijk migratiebeleid uitkomst brengen. Nu al zijn er bedrijven die hun rekruteringsbasis opschalen van een regionaal-landelijk naar een internationaal-continentaal niveau.

Voor HR-managers zal de uitdaging groot zijn. De war on talent zal woeden als nooit tevoren. Heeft HR zijn war room klaar met de nodige munitie om die strijd aan te gaan?