Diversiteit op de werkvloer loont: economische noodzaak helpt

Internationaal onderzoek legt perceptieverschillen bloot tussen werkgevers en werknemers rond integratie van collega’s met migratie-achtergrond: Nederlandstalige werkgevers en werknemers nemen makkelijker medewerkers met een migratie-achtergrond aan dan dat Franstaligen dat doen. Taalkennis blijkt dan weer de belangrijkste barrière te zijn om allochtonen aan te werven.

Een onderzoek dat House of HR liet uitvoeren door Haystack Consulting over de integatie van anderstaligen op de werkvloer, levert enkele opvallende resultaten op.

De integratie van mensen met een migratie-achtergrond op de arbeidsmarkt loopt niet altijd even makkelijk. En werkgevers beoordelen die integratie vaak op een andere manier dan werknemers. Om zicht te krijgen op die verschillen in perceptie, liet House of HR – dat via de iVZW Jobroad al meer dan 800 anderstalige nieuwkomers aan een Belgische job hielp – een uitgebreid onderzoek uitvoeren door Haystack Consulting. Dat onderzoek peilt bij werkgevers en werknemers in België, Nederland, Duitsland en Frankrijk naar de manier waarop de ondervraagden naar anderstalige collega’s kijken.

Vlaanderen ontvankelijker

De resultaten zijn opmerkelijk. Zowel in absolute als in relatieve cijfers werken in Vlaamse bedrijven meer anderstaligen dan in Waalse bedrijven. Nederlandstaligen werken ook beduidend vlotter samen met mensen met een migratie-achtergrond dan dat Franstaligen dat doen. Dit blijkt ook uit de stelligheid waarmee Nederlandstaligen aangeven ook in de toekomst mensen met een migratie-achtergrond te willen aanwerven. Franstaligen lijken daar minder van overtuigd. Opvallend detail is wel dat Vlamingen taal vaker als een barrière zien bij de werving van anderstalige collega’s dan Franstaligen. Vooral de taal en de cultuur worden als struikelblok gezien. En bovendien leeft vooral bij werknemers de angst dat de allochtone collega’s een achterstand in professionele kennis hebben.

CEO van House of HR Rika Coppens benadrukt de noodzaak van diversiteit op de werkvloer: ‘Gezien de krapte op de arbeidsmarkt en de demografische evolutie, is acceptatie van diversiteit op de werkvloer gewoon een absolute noodzaak. In België staan bedrijven in toenemende mate open voor oplossingen zoals actieve arbeidsmigratie of deelname aan projecten om anderstalige nieuwkomers te
verwelkomen in het bedrijf. Hierbij moeten natuurlijk enkele barrières doorbroken worden, zoals taalkennis van nieuwkomers en aanvaarding/integratie bij de collega’s. Maar economische noodzaak hielp al veel werkgevers hun koudwatervrees overwinnen. En dat in de meeste gevallen tot grote tevredenheid.’

Algemene bevindingen

Ook internationaal legt de studie enkele interessante bevindingen bloot. Zo zijn werknemers die werken in een organisatie mét anderstalige collega’s, gemiddeld genomen tevredener dan hun collega’s in organisaties zonder mensen met een migratieachtergrond. Diversiteit loont, zo blijkt. Overheden en kleinere bedrijven stellen relatief gezien minder anderstaligen te werk dan grotere bedrijven en multinationals. Als de dienstensector en sociale sector mensen met een migratie-achtergrond aannemen, doen ze dat vaak omdat die mensen ‘minder veeleisend’ zijn. Dat is een opvallende vaststelling voor sectoren die over het algemeen als ‘sociaal’ bestempeld worden.
Zowel voor werkgevers als voor werknemers blijken verwachte problemen rond taalkennis de belangrijkste drempel te zijn om mensen met een allochtone achtergrond aan te werven. Taalcursussen worden vaak als wondermiddel aangehaald om de integratie te bevorderen, maar werknemers denken dat er méér taalcursussen worden aangeboden dan in werkelijkheid het geval is.

Verschillen tussen België, Nederland, Duitsland en Frankrijk

Franse werkgevers zijn opvallend terughoudender dan werkgevers uit andere landen wanneer het erop aankomt mensen met een migratie-achtergrond aan te nemen. Als ze het toch doen, dan is dat in de eerste plaats uit noodzaak, omwille van specifieke skills
die ze bij autochtone werknemers niet makkelijk vinden. In Nederland, België en Duitsland worden mensen met een migratie-achtergrond veeleer uit overtuiging (gelijke rechten) aangeworven.

In Nederland loopt de integratie op de werkvloer beduidend vlotter dan in andere landen. In België zijn werkgevers en werknemers vooral bezorgd over de mogelijke culturele verschillen en over de verwachte taalproblemen, zoals eerder al aangehaald.