Wat als we medewerkers niet langer laten werken, maar langer laten leven?

Wellbeing in het kwadraat, voor minder gaan ze niet bij Decospan. Om die ambitie waar te maken, werkt de onderneming samen met Leadlife, het centrum van arts Servaas Bingé. Via een preventieve en zelfs predictieve benadering willen ze medewerkers fit en gezond krijgen of houden.

Fit of topfit betekent niet noodzakelijk dat je een marathon moet afhaspelen of de Mount Everest moet beklimmen, het gaat gewoon om gezondheid, een goed gevoel en welzijn. Pieterjan Desmet, de CEO van Decospan, wijst erop dat de fysieke en mentale gezondheid een enorme impact op je leven hebben. Gezondheid maakt je productiever en slagen in iets maakt je positiever, ook ná de werkuren. En daar mogen ook opmerkelijke projecten deel van uitmaken: momenteel doorlopen 26 medewerkers een gezondheidsproject van één jaar. Met individuele coaching rond voeding, beweging, stress-coping, noem maar op.

HR Directeur Evelien Vanden Brande is één van de deelnemers: “Onze vier pijlers voeding, beweging, mentale gezondheid en fun zitten er volledig in vervat. De eerste signalen zijn zeer positief, wat ons al doet dromen van een verdere uitrol doorheen het bedrijf.”

Het uitgangspunt
De regie in eigen handen nemen

Het begeleidende advies komt van arts Servaas Bingé, die de WHO-definitie van gezondheid hanteert: afwezigheid van ziekte, het optimaal welbevinden van het individu op sociaal, mentaal en lichamelijk vlak, en het in staat stellen van het individu om regie te nemen over zijn/haar leven: “De gezondheidszorg heeft mensen nooit gestimuleerd om zelf actie te ondernemen. Dat is nu juist de rode draad doorheen alles wat ik doe: ook bij Leadlife willen we mensen inspireren om hun gezondheid in handen te nemen, we staan te reactief in het leven. Het is jammer dat onze overheid er maar niet in slaagt om gezondheid positief in beeld te brengen. Dat is vooral een communicatieprobleem, je moet dat op een aantrekkelijke manier brengen. Dezelfde uitdaging stelt zich overigens als het gaat over leren en ontwikkelen.”

Voor Evelien Vanden Brande maken gezondheid en welzijn deel uit van de Decospan-definitie van people engagement: “We willen dat alle medewerkers het beste van zichzelf kunnen geven, én dat ze een duidelijk inzicht hebben in hun welzijn. Dat betekent inderdaad de regie in eigen handen nemen. Autonomie en ownership zijn voor ons heel belangrijk.”

De voorwaarde
Gegevens zijn en blijven privé

“Onze CEO is dermate overtuigd van het belang van welzijn voor zijn functioneren, dat hij dit heeft doorgetrokken naar iedere medewerker, maar hij verwacht wel dat mensen hier zelf mee aan de slag gaan”, verduidelijkt Evelien Vanden Brande. “Hij heeft zelf een DNA-analyse gedaan. Zo ben ik in contact gekomen met Servaas Bingé en geraakte ik ook overtuigd. In een videoboodschap heb ik alle Decospanners opgeroepen om zich kandidaat te stellen voor het pilootproject met de 26 deelnemers. Daaruit is spontaan een community ontstaan. Na de afname van een DNA-staal had elke deelnemer een (soms confronterend) intaketraject (met onder andere een sportproef). Hierbij werd bijvoorbeeld gekeken naar overgewicht, verslavingsgevoeligheid, levensstijl-gerelateerde aandoeningen en genetische inzichten in je slaap- en stresspatroon. Medewerkers kregen hierdoor een haarscherp beeld van wat hen te wachten staat als ze niet gezonder gaan leven.”

Servaas Bingé beklemtoont dat al die gegevens strikt privé blijven. Hij noemt het data privacy by design: “We kunnen wel geanonimiseerde rapporten bezorgen om gezondheidsrisico’s in een organisatie te schetsen of om te helpen bij een beslissing of ze bijvoorbeeld beter investeren in een nieuwe keuken of in een fitnessruimte. Maar ook hiervoor kan iedere gebruiker aangeven of zijn/haar gegevens geanonimiseerd gebruikt mogen worden, conform de GDPR-wetgeving.”

De nadruk
Preventie, preventie, preventie

Voorkomen is beter dan genezen, zo luidt het oudste cliché ter wereld. Vreemd genoeg ligt de klemtoon van onze gezondheidszorg niet op preventie, zo zag Servaas Bingé al vlug in:

“Toen ik in 2006 afstudeerde als huisarts, leek mijn professionele toekomst helemaal uitgestippeld. Ik zou in de voetsporen van mijn vader treden en zijn praktijk voortzetten. Daar kwam ik tot de conclusie dat ik mensen weliswaar kon genezen, maar dat ik nooit geleerd had om mensen ook gezond te houden.

Vanuit die vaststelling ging ik op zoek naar andere uitdagingen. En die vond ik in de sportgeneeskunde als ploegdokter van het wielerteam Lotto-Soudal. Daar gaat het om renners zo gezond mogelijk aan de start van wedstrijden te krijgen, zodat ze optimaal kunnen presteren. Daar werd mijn passie gevoed om preventief te werken, een benadering die ik toegankelijk wilde maken voor een zo breed mogelijk publiek.”

Dat inzicht leidde tot de creatie van Emma.Health, dat inmiddels Leadlife werd, een digitaal medisch meetplatform waaronder hij zijn schouders zette, samen met techondernemer Jelle Van De Velde: “Jelle wilde weten hoe hij zich optimaal kon voorbereiden op de Ten Miles van Antwerpen. We kwamen tot de vaststelling dat we meer weten over de status van onze auto dan van ons lichaam. Het idee om vanuit een datagedreven lifestyleplatform mensen te helpen gezond te blijven, zag uiteindelijk het levenslicht tijdens een Vlerick-bootcamp in augustus 2017.”

De visie van Bingé wordt samengebald in het begrip healthitude: gezond blijven en niet ziek worden door goede gewoontes in je levensstijl.

De vraag
Wordt de werkgever daar ook beter van?

De klemtoon op preventie en een gezonde levensstijl stimuleren, het klinkt allemaal nobel, maar een welzijnsbeleid creëert doorgaans weinig zichtbare snelle effecten in een onderneming. De positieve invloed van goed opgebouwde preventieprogramma’s wordt pas duidelijk op langere termijn, als ze al duidelijk wordt. Onvermijdelijk doemt de vraag naar de economische waarde voor de werkgever op. “Dat is gewoonweg moeilijk te berekenen en dat is voor ons ook geen prioriteit”, repliceert Evelien Vanden Brande. “Houdt dat mensen bij ons? Misschien. Trekken we daarmee makkelijker nieuwe medewerkers aan? Waarschijnlijk. We becijferen de impact van dit project niet, ons opzet is gewoon dat mensen zich goed voelen, dat ze voor hun gezondheid zorgen.”

“Je kan het rendement van een investering in welzijn uitdrukken in de evolutie van het aantal ziektedagen, in de productiviteit en in nog enkele andere parameters”, springt Servaas Bingé bij. “Tal van onderzoeken tonen aan dat investeren in welzijn wel degelijk rendeert: elke euro die een bedrijf aan gezondheidszorg besteedt, levert een return on investment op die drie tot zeven keer zo groot is.

Door samen te werken aan gezondheid vergroot je niet alleen de kans dat je bedrijfsdoelstellingen behaald worden, maar creëer je ook een community en dat verhoogt dan weer de slaagkans op gedragsverandering. Uiteindelijk is dat het doel: ieder individu verandert zijn/haar gedrag duurzaam. Je verandert geen organisatie, je verandert wel het gedrag van mensen.

“Je hebt geen vat op het welzijnsbeleid van een organisatie, je hebt wel vat op de mate waarin ieder individu de regie neemt over zijn/haar gezondheid.”

Inzetten op gezondheid komt beslist ook de employer branding ten goede, merkt Servaas Bingé op: “Als sollicitant zou ik liever aan de slag gaan bij een firma die actief bijdraagt tot het welzijn van de medewerkers, dan bij een bedrijf dat zich daar onverschillig in opstelt.” Evelien Vanden Brande maakt een kritische kanttekening, zij ziet een opbod van bedrijven die hun wellbeingbeleid in de kijker zetten als magneet om mensen aan te trekken: “Maar het is niet altijd authentiek. Als sollicitant vraag je daarom beter door. Wat blijft er over als je het glazuur eraf haalt?”

De toekomst
Werkgevers nemen steeds meer de taak van de overheid over

“Er is geen betere manier om als bedrijf te tonen dat je om je mensen geeft dan door te investeren in hun gezondheid. Hoe meer het bedrijf en zijn medewerkers begaan zijn met voldoende beweging en slaap, gezonde voeding, stressreductie én zingeving, hoe interessanter de wins voor alle betrokkenen”, vat Servaas Bingé samen. Hij ziet de toekomst van welzijn positief in: steeds meer mensen zijn geïnteresseerd en gemotiveerd, terwijl er ook steeds meer informatie beschikbaar is.

De keerzijde is dat mensen wel eens door de bomen het bos niet meer zien: “Dat komt door de massa, complexiteit en versnippering van de informatie. Personalisatie kan een oplossing zijn. Als je weet wat voor jou relevant is, kan je gericht die informatie opzoeken. Een DNA-analyse kan je dan ook beschouwen als het plan van je huis, maar je beslist nog altijd zelf hoe je het huis bouwt.”

“Lifestyle geneeskunde is geen exacte wetenschap”, voegt hij er meteen aan toe. “We moeten vermijden dat lifestyle verzuild of gepolariseerd raakt. Hoewel de gezondheid van medewerkers niet noodzakelijk de verantwoordelijkheid is van een werkgever, zie ik dat heel wat bedrijven meer en meer op preventie inzetten. Ook omdat de overheid die taak niet voldoende opneemt: amper 2% van het totale budget van de gezondheidszorg gaat naar preventie.”