De Zelfmoordlijn is een gratis en anonieme hulplijn voor mensen die aan zelfdoding denken en hun omgeving. De lijn wordt uitsluitend beantwoord door vrijwilligers: mensen die zich rechtstreeks aanmelden bij het Centrum ter Preventie van Zelfdoding en studenten, die in het kader van hun opleiding op vrijwillige basis een intensief opleidingstraject doorlopen. Door met vrijwilligers te werken, wil de Zelfmoordlijn een aanvulling vormen op het bestaande aanbod van professionele hulpverlening, en eventuele drempels die mensen met zelfmoordgedachten ervaren om de stap te zetten naar reguliere hulpverlening zoveel mogelijk wegwerken. Eind 2022 telde het Centrum 302 vrijwilligers, terwijl 75 studenten de lijn versterkten binnen het kader van hun opleiding of stage.
Enkele cijfers
Het merendeel van de oproepers aan de Zelfmoordlijn neemt contact op voor zichzelf (88,2% aan de telefoon, 94,7% aan de chat). Van deze groep denkt meer dan de helft al langer dan een jaar aan zelfdoding (53,9% van de mannen t.o.v. 57,2% van de vrouwen). Vaak gaat het om een erg kwetsbare doelgroep die contact opneemt met de Zelfmoordlijn. Deze gesprekken vragen de nodige tijd – een gemiddeld telefoongesprek duurde in 2022 zo’n 27 minuten, een gemiddeld chatgesprek één uur.
Zowel aan de telefoon als aan de chat zijn er meer vrouwelijke oproepers dan mannelijke (59,32% bij telefoon, 80,39% aan de chat). Net iets minder dan de helft van de chatters is jonger dan 19. Daarmee liggen die cijfers in lijn met die van vorige jaren.
Zelfdoding is steeds het gevolg van complex samenspel aan factoren: de aanwezigheid van risicofactoren en de afwezigheid van beschermende factoren. Risicofactoren zoals eenzaamheid (37,2%) en zich onbegrepen voelen (34,9%) worden het vaakst aangehaald in de gesprekken aan de lijn. Ook problemen met de ouders (17,8%), stemmingsstoornissen (19,2%) en relatiebreuken (14,2%) komen geregeld aan bod.
Zelfmoordpreventie, een taak voor iedereen
Naast de werking van de Zelfmoordlijn 1813, zet het Centrum ter Preventie van Zelfdoding in op de vermaatschappelijking van de preventie van zelfdoding: het CPZ wil haar ervaring en expertise inzetten om iedereen in de samenleving de nodige handvaten te bieden om zelf signalen van suïcidaliteit op te pikken en hierover het gesprek aan te gaan.
Doorheen het jaar 2022 werden 89 vormingen gegeven, die in totaal 2375 mensen de basisprincipes van suïcidepreventie aanleerden. Het ging hierbij niet enkel om het brede publiek, maar ook HR-medewerkers, onthaalmedewerkers, bedrijfsverantwoordelijken en hulpverleners.
Ambitie voor 2023
In 2023 wil het CPZ verder consolideren, en de geboekte vooruitgang structureel verankeren. Hiervoor zijn blijvende inspanningen nodig naar opleiding en werving van vrijwilligers. Ook qua vormingen wil de organisatie zo veel mogelijk mensen wegwijs maken in preventie. Onder meer door middel van een lunchwebinar, gericht op bedrijven, spreekt het CPZ nieuwe belanghebbenden aan, om zo de drempel naar hulp te verlagen.
In de komende jaren zal het CPZ met haar activiteiten ook deel uitmaken van het derde Vlaams Actieplan Suïcidepreventie, dat als doel heeft het aantal zelfdoding nog verder terug te dringen. Laagdrempelige telezorg blijft binnen dit actieplan een belangrijk speerpunt, en voor vele mensen een eerste stap naar hulp.
+++
>> Je kan hier het jaarverslag nalezen 👇