Er is geen war for talent. Er is een war for ‘grit’

De pandemie heeft de mensen veranderd. Nu de bedrijven en organisaties nog. In welke mate hebben leidinggevenden hun leiderschapsstijl aangepast? We leerden het tijdens de CEO Summit 2022. Een zoektocht naar ‘Original Leadership’, een inspirerende dag met boeiende keynote speakers uit de business én daarbuiten, georganiseerd door Jan De Schepper en Paul Vandenbosch.

Leiderschap tijdens Corona – Hans De Cuyper, CEO Ageas

“De winkel draaiende houden is niet voldoende”

Ontwikkeling en groei van medewerkers en teams staat bij alle bedrijfsleiders hoog op de agenda. Bij AG Insurance gingen ze nog een paar stappen verder. Om hun ambities op het vlak van (samen)werken, leren en innoveren te verwezenlijken, bouwden ze de AG Campus, ‘A Great Place to Grow’, een omgeving die innovatie, leren en connectie stimuleert. Er zijn incubation zones, webinar rooms, interactive rooms, experimentation rooms, een lounge area en een tuin om serendipity encounters te stimuleren.

Hans De Cuyper: “Het idee ontstond lang voor er sprake was van Corona; de afbraakwerken begonnen op 13 maart 2020 toen Belgen naar huis gestuurd werden en ‘in hun kot moesten blijven’ en het gebouw werd opgeleverd op de dag dat we allemaal terug naar kantoor ‘mochten’ gaan”. De Cuyper blikt terug op de voorbije twee en een half jaar: “Er zijn 4 dimensies om positieve energie en motivatie aan te wakkeren bij mensen: autonomie, belonging, competenties en purpose. Enkel de eerste is erop vooruitgegaan tijdens Corona”.

Zijn drie belangrijkste inzichten:

1. De winkel draaiende houden is niet voldoende
2. Je kan de batterij van een smartphone opladen, de batterij van mensen niet
3. Groeien is niet blijven doorgaan, maar wel vooruitgaan

+++

Leiderschap vanuit Europees perspectief – Herman Van Rompuy

“Het einde van de zorgeloosheid”

Niemand is beter geplaatst dan Herman Van Rompuy, president van de Europese Raad (2010-2014), om een blik te werpen op de toekomst van leiderschap vanuit Europees perspectief. Zijn uiteenzetting is een masterclass, een scherpe analyse met veel slecht nieuws en toch voldoende hoop.

Onze maatschappij is onderhevig aan veranderingen die we enerzijds ondergaan en anderzijds ook scheppen.

De periode na 2008 manifesteert zich als een permacrisis. De pandemie heeft aangetoond dat er heel goede redenen zijn om samen te werken, maar heeft ook heel wat zwakke punten blootgelegd in hoe Europa omgaat met fundamentele problemen. Het antwoord daarop vraagt veel aanpassingsvermogen, solidariteit én leiderschap.

“De wereld van gisteren is daar weer”, aldus Herman Van Rompuy. De grootste uitdaging bestaat er volgens hem in om positief en hoopvol te blijven, dat is meer een zaak van de wil dan van de overtuiging. Onzekerheid maakt ons bang en wie angst heeft, plooit terug op zichzelf. Dat vertaalt zich in fragmentering van het politieke landschap in gans Europa, waardoor besturen moeilijker wordt, net wanneer het meer dan ooit nodig is.

De Nieuwe Wereld is in Wanorde en ondertussen zitten alle landen in dezelfde storm, maar niet in noodzakelijk in dezelfde boot. Nochtans ligt de toekomst van Europa in samenwerking: De Europese Unie is de som van de lidstaten die er deel van uitmaken.

Maar vandaag zitten we op een stuurloos schip, op zoek naar richting, verslaafd aan de korte termijn omdat de lange termijn altijd verandert. We proberen er het beste van te maken, maar vervallen in cynisme, vijandigheid en verbittering.

Hopen is een werkwoord.

+++

Leiderschapslessen uit het OK – Aude Vanlander, UZGent

“De leider bepaalt het ritme, net als de dirigent”

Inspiratie over leiderschap konden de meer dan 200 aanwezige CEO’s ook tanken uit het Operatiekwartier UZ Gent, dankzij Topdokter Aude Vanlander. “De periode waarin de arts centraal staat, is al lang voorbij”, zegt ze. Ze evolueerde doorheen haar loopbaan van ‘technische arts’ naar ‘sociale arts’. Focus op de patiënt dus.

Een goed chirurg is goed in zijn (haar) vak, sterk in communicatie én in teamwork. Hetzelfde geldt voor leiders in eender welke sector.

Hoe leiderschap vorm krijgt in het operatiekwartier? Door iedereen te betrekken (de patiënt, de anesthesist, de stagiairs, de verpleegkundigen, het team dat het OK klaarzet,…) en door alle mogelijke scenario’s op voorhand te overlopen. Dat brengt rust en die rust straalt af op de patiënt.

“Als chirurg ben je eigenlijk de dirigent: jij bepaalt het ritme”.

Grote fouten in chirurgie hebben altijd te maken met oververmoeidheid of te hoge druk. Daarom benadrukt Aude Vanlander het belang van voldoende rust- en recuperatie momenten. Als er dan toch iets fout loopt, volgt er binnen de 48 uur altijd een debrief waarin iedereen de gelegenheid krijgt om te luisteren naar elkaar en te leren van elkaar. Nadien wordt er niet meer over gesproken.

Om een goed chirurg te zijn, heb je opleiding en jarenlange ervaring nodig. Om een goed leider te worden heb je een gans leven nodig.

+++

Leiderschap & change – Jacques Vandermeiren, CEO Port of Antwerp-Bruges

“De trap veeg je van bovenaf”

Toen Trump op 1 januari 2017 president werd van de Verenigde Staten, werd Jacques Vandermeiren CEO van Port of Antwerp-Bruges. Dat hebben ze gemeen, hun leiderschapsstijl gelukkig niet.

Change is a process, not a decision blikt hij terug.

Hoe begin je daaraan? “De eerste 100 dagen mag je domme vragen stellen en daar heb ik dan ook gebruik van gemaakt. Ik wilde het Havenbedrijf leren kennen door beter te begrijpen hoe medewerkers én externen naar ons kijken. Het Havenbedrijf werd geassocieerd met een nijlpaard: log, traditioneel en een dominante cultuur. We hadden wel waarden, maar iedereen vulde die anders in. we hadden veel activiteiten, maar geen richting”.

De opdracht: Van een nijlpaard een paard maken; van ‘landlord’ naar ‘community builder’ en een nieuwe koers uittekenen met nieuwe waarden. Een thuishaven als hefboom voor een duurzame toekomst. De focus op me, myself and my assets moest plaats maken voor eenvoud, durf en verbinding met alle stakeholders.

Jacques Vandermeiren: “Het heeft 2 jaar geduurd om die nieuwe missie in praktijk om te zetten. Dat betekent dat je als leider keuzes moet kunnen én mogen maken: je kan de koers niet veranderen als je het leiderschap niet verandert. Anders gezegd: de trap veeg je van boven naar beneden.

Dat was een duidelijk signaal. Er kwam een nieuw directiecomité (wij noemen dat Extended Leadership Team), iedereen moest opnieuw kandideren voor zijn (haar) stoel, ook al zat hij (zij) er al 25 jaar op: dat leidde tot meer diversiteit met een boeiende mix van bestaande bestuurders, jong talent en externen.”

+++

Leiderschap in 5 lessen van Jan De Schepper

“Pressure is a privilege”

De druk in het bedrijfsleven en op leidinggevenden neemt toe. Elke crisis geeft een opstoot van druk. Als leider moet je daar snel, krachtig en met veerkracht op reageren. Maar dat is niet evident: de kost van een slechte leidinggevende is enorm. Druk hoeft bovendien niet problematisch te zijn volgens Jan De Schepper.

Meer nog, leiders die hiermee kunnen omgaan, gebruiken die druk om zichzelf én andere in beweging te brengen, om de juiste keuzes te maken, focus te houden en vol te houden.

Hoe je met druk omgaat, bepaalt wat druk met je doet. Als je druk als een uitdaging ziet, is het positief. Zie je druk als een vergif, dan zal druk negatief inspelen.

Aan de hand van de crash van F1 piloot Romain Grosjean, deelt Jan De Schepper 5 boeiende lessen in leiderschap.

Les 1: Being lucky is not a coincidence

Het feit dat Grosjean de zware crash heeft overleefd, is te danken aan een mix van ‘geluk’, technologie maar vooral ‘the power of human’ zoals Jan De Schepper het omschrijft. De cockpit van een Formule 1 wagen is gebouwd van materiaal dat twee maal sterker is dan staal en vijf maal lichter.

Bovendien dragen F1 piloten dragen kledij waarin ze 35 seconden in 800 graden kunnen overleven. Maar dat Grosjean in staat was om uit de auto te klimmen is niet alleen te danken aan zijn fysieke fitheid (= zijn absorptievermogen en zijn wendbaarheid), maar vooral aan zijn mentale readiness om gepast op druk te reageren.

Les 2: Frust action

We hebben een aangeboren reactie op dreiging en gevaar: fight, flight & freeze (FFF). Jan De Schepper voegt er een vierde aan toe, die niet aangeboren is, maar waarop je wel getraind kan worden: Frust action: de mate waarin je in staat bent om – in situaties van extreme druk – snel in controle te komen, in beweging te komen én de juiste stappen te zetten.

Had Grosjean alleen voor één van de andere drie mogelijke reacties gekozen, hij had die horrorcrash nooit overleefd. Hij heeft het oerreddingsmechanisme (FFF) gemanipuleerd.

“Ook in business zou men daarop moeten trainen, want ook daar zijn er heel wat ervaringen die mensen als bedreigend ervaren”, aldus Jan De Schepper.

Les 3: Clutch performers & business boosters

In iedere organisatie heb je sterke performers: flowers presteren uitzonderlijk onder gewone omstandigheden, clutch performers stijgen boven zichzelf uit onder extreme druk als er geen fouten gemaakt mogen worden.

Daarom zijn clutch performers ‘de business boosters’ van je bedrijf: zij hebben een grote impact op de organisatie , ze slagen erin medewerkers aan zich te binden en aan te trekken, maar als de druk wegvalt, worden velen onder hen onderpresteerders. Dat is de schaduwzijde van heel wat clutch performers.

Les 4: Grit Culture

Daarom heb je in je organisatie vooral Gritters nodig, aldus Jan De Schepper: zij presteren uitzonderlijk goed in alle omstandigheden. Grit, te omschrijven als taaiheid, is de grootste voorspeller van succes.

Het betekent dat je in staat bent om snel ‘in controle’ te komen, het vermogen hebt om goed om te gaan met nederlagen. Gritters falen en kennen teleurstellingen, maar slagen er ook in om het beste uit zichzelf te halen. Ze willen ook hun zwakke kanten ontwikkelen, ze zijn bezig met de toekomst, ze zijn met andere woorden niet alleen een starter maar ook een finisher.

Les 5: Pressure is a privilege – over de stress paradox van leiders

Pressure hoeft niet slecht te zijn. Dat is misschien wel de belangrijkste boodschap van Jan De Schepper.

Medewerkers kunnen pressure inzetten als een katalysator, op voorwaarde dat de leidinggevende ‘op de juiste knoppen duwt’. Slechts 24% van alle medewerkers wordt echter op de juiste manier ‘onder druk gezet’.

Goed leiderschap betekent dat je druk weet om te zetten naar drive en volgens Jan De Schepper zijn daar 7 regels voor:

1. Cast het juiste team: Het team verraadt het leiderschap:
2. Vermijd cruise control: Breng ritme en variatie in je organisatie: zorg dat je medewerkers regelmatig hun grenzen verleggen. Verbreed je tolerantiezone
3. Management loopt meer langs de ogen dan langs de oren: Observeer meer dan dat je luistert
4. Simplify: Probeer complexiteit niet op te lossen met ingewikkeldheid
5. Shadow of the future: mensen zijn vooral geïnteresseerd in de toekomst
6. ConneXion: als je geconnecteerd bent, dan creëer je een veilige omgeving waarin je een inspanning op een ontspannen manier kan doen
7. Stort regelmatig op de emotionele bankrekening van je medewerkers.

+++

Laure De Pryck, acro gymnaste en master Biochemistry and Biotechnology

“When business meets sport”

In april 2012 behaalde Laure De Pryck samen met haar partner Nicolas Vleeshouwers, de wereldtitel in acrobatische gymnastiek. Als topatleet, moest ze veranderen van school, op internaat, ver weg van haar vrienden en familie en was er amper ruimte voor vakantie. Op haar 17de kreeg ze de kans om het podium te delen met ‘s werelds beste acrobaten van Cirque du Soleil en reisde ze de wereld rond. Corona maakte een einde aan haar acrobatische carrière maar ondertussen stort ze zich op haar andere passie, want ze combineerde haar loopbaan als topatleet en als acrobate met de masteropleiding biochemie en biotechnologie. In juni 2022 behaalde ze haar diploma.

Laure verraste met haar uitzonderlijk leiderschap: in de business weten we hoe moeilijk het is om mensen tot topprestaties te brengen en hen gemotiveerd te houden. Laure haar passie is ongezien, haar verhaal een mooi voorbeeld van de vele parallellen tussen het bedrijfsleven en de topsport.

+++

Peter Genyn, Belgische rolstoelracer, rolstoelrugby speler en paralympiër

“De sterkste motivatie komt uit jezelf”

Met als credo ‘Je leven stopt niet als je in een rolstoel zit’ nam Peter Genyn al vier keer deel aan de paralympische spelen. Eerst streed hij mee met het rugbyteam en de laatste twee edities met atletieknummers. Dat leverde hem 4 medailles op, maar eigenlijk heeft hij al veel meer gewonnen in het leven, zo zegt hij zelf.

Peter Genyn is een typische Gritter. Op zestienjarige leeftijd heeft Peter zijn nek gebroken ten gevolge van een duik in ondiep water. Tijdens zijn revalidatie kwam hij in contact met rolstoelrugby dat op dat moment in België nog in zijn kinderschoenen stond. In november 2013 kwam Genyn ten val, waarbij hij zijn bovenbeen en heup brak en geen rugby meer mocht spelen.

Om in conditie te blijven, startte hij met wheelen (Wheelen is voor rolstoelgebruikers wat hardlopen is voor mensen zonder rolstoel), hij deed mee aan een internationale wedstrijd en zijn goede resultaat duidde op een geslaagde carrièrewissel.

Een inspirerend verhaal over vallen en opstaan, vier jaar lang toeleven naar die 20 seconden om de 100 meter te rijden in de Paralympische finale.

De sabotage van zijn rolstoel was een emotionele rollercoaster. Peter is ervan overtuigd dat de sterkste motivatie vanuit jezelf komt. Sport gaf hem telkens weer een doel in het leven.

+++

De CEO Summit steunt Thousand Hills of Hope, een project voor straatkinderen en weeskinderen van Rwanda.

Meer info op https://www.ceosummit.be/#media